Penologia 3401-PR1-SP-PK-PENz

Przedmiot przedstawia w syntetyczny sposób genezę i strukturę głównych kierunków rozwoju współczesnej myśli penologicznej w kontekście szerszych zagadnień z zakresu kontroli społecznej badanych w naukach społecznych. Przedstawia analizy możliwych konsekwencji przyjęcia różnych rozwiązań prawnych i organizacyjnych w wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych, oraz pomaga powiązać różne współczesnej programy reform polityki karnej z odmiennymi rodzajami racjonalizacji reakcji prawno-karnych w ramach różnych koncepcji penologicznych. Umożliwia poznanie złożoności i współzależności elementów składających się na wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych, od nurtów abolicjonistycznych i sprawiedliwości naprawczej, po rozwiązania motywowane przede wszystkim koniecznością inkapacytacji niebezpiecznych sprawców. W ramach przedmiotu prowadzona jest analiza polityki karnej w kontekście myśli społecznej. Przedstawione są teorie i praktyki karania oraz ich powiązania z ogólnym zagadnieniem niezbędności poczucia bezpieczeństwa, ładu i sprawiedliwości w grupie społecznej (społeczeństwie), jak i znaczenia prezentowanych rozwiązań prawnych i organizacyjnych odnośnie reakcji prawno-karnych dla ochrony praw i wolności indywidualnych zarówno sprawcy, ofiary, społeczności dotkniętej wprost skutkami przestępstwa, jak i ogółu społeczeństwa. Kwestie w czasie wykładu są analizowane w kontekście rozwoju standardów europejskiej polityki karnej, akcentu na prawa ofiary, wspierania sankcji wolnościowych, rozważane jest odpowiednie penologiczne kwalifikowanie różnych sankcji, w tym reakcji prawno-karnych o charakterze probacyjnym czy kompensacyjnym i typowych kar o charakterze wolnościowym, rozwój nowoczesnych form technicznych, w szczególności monitoringu elektronicznego jako elementu wykorzystywanego zarówno dla budowy reakcji prawno-karnej (areszt domowy), jak i środków reakcji prawno-karnej o szczególnym znaczeniu przede wszystkim prewencyjnym (zakaz i nakazy moniotorowane zdalnie).
Jednocześnie szerzej omawiane są kwestie reakcji dwutorowej, środków zabezpieczających od strony ich wykonawstwa, ale także problemów ustrojowych, w toku analiz omawiane stosowanie tych reakcji jest przedstawiane w kontekście ogólnoustrojowej zasady proporcjonalności środków do celów i ważenia interesów stron: ofiary sprawcy, społeczności i całego społeczeństwa. Odpowiednio analizowane są kwestie wpływu systemu reakcji prawno-karnych na ogólny sposób funkcjonowania społeczeństwa, omawiane w tym kontekście są zarówno reformy z zakresu sprawiedliwości naprawczej, jak i zjawisko punitywności populistycznej, w tym także w zakresie politologicznych i antropologicznych analiz zagadnienia populizmu penalnego.
Nakład pracy studenta:
- godziny zorganizowane – 25 h
- przygotowanie do zajęć – 35 h
- przygotowanie prezentacji – 20 h