Prawnokarna ochrona dziecka 3401-FAK-PKOd
Przedmiot jest wykładem fakultatywnym skierowanym do studentów, którzy chcą zdobyć wiedzę z zakresu problematyki ochrony dziecka w systemie polskiego prawa karnego. Jego celem jest zapoznanie słuchaczy z zakresem i funkcją przepisów, które stwarzają warunki do odpowiedniej ochrony określonych dóbr dziecka, w szczególności jego życia, zdrowia, nietykalności cielesnej, godności, prawa do prawidłowego rozwoju. Niniejsza analiza przepisów poprzedzona jest ich genezą. Zadaniem wykładu jest również zdiagnozowanie skali zjawiska związanego z naruszaniem dóbr dziecka m.in. na podstawie: statystyk Komendy Głównej Policji obejmujących dane dotyczące osób podejrzanych i pokrzywdzonych jak również postępowań wszczętych i zakończonych, przestępstw stwierdzonych i wykrytych; badań opinii publicznej; informacji przekazywanych przez różne podmioty np. stowarzyszenia i fundacje zajmujące się udzielaniem wsparcia dla dzieci będących ofiarami określonych przestępstw.
Przedstawione zostaną również informacje dotyczące działań podejmowanych w celu przeciwdziałania naruszaniu dóbr dziecka m.in. poprzez analizę programów przyjętych do realizacji przez władze krajowe i lokalne a także kampanii informacyjnych, szkoleń i warsztatów skierowanych do ogółu społeczeństwa lub wybranych grup (tj. policjantów, pedagogów, psychologów, lekarzy i innych profesjonalistów, których praca związana jest z możliwością reagowania w przypadku popełnia w stosunku do dziecka przestępstwa).
Zakres tematyczny w największym stopniu odnosi się do problematyki ochrony tych dóbr, które wiążą się ściśle z faktem bycia osobą niepełnoletnią, której funkcjonowanie uzależnione jest od zachowań osób dorosłych Obejmuje następujące zagadnienia:
I. Ochrona płodu ludzkiego w kontekście przestępstw: przerwania ciąży za zgodą i bez zgody, uszkodzenia prenatalnego oraz Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
II. Ochrona życia i zdrowia dziecka w kontekście przestępstwa dzieciobójstwa i przestępstwa narażenia na niebezpieczeństwo.
III. Ochrona dziecka przed złym traktowaniem w kontekście przestępstwa znęcania się i kontratypu karcenia nieletnich.
IV. Ochrona dziecka przed nadużyciami seksualnymi i komercyjnym wykorzystaniem w kontekście przestępstw: obcowania płciowego z małoletnim, zakazanego nawiązanie kontaktu z małoletnim, zakazu publicznego propagowania zachowań o charakterze pedofilskim, kazirodztwa, pornografii, stręczycielstwa i sutenerstwa, handlu dziećmi.
V. Ochrona dziecka przed narkomanią, używaniem alkoholu oraz paleniem tytoniu w kontekście Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, przestępstwa rozpijania małoletniego, Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz Ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
VI. Ochrona opieki i nadzoru nad dzieckiem w kontekście przestępstw: uchylanie się od alimentów, porzucenia, uprowadzenia oraz organizowanie adopcji wbrew przepisom ustawy.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Uczestnicy zajęć :
1.Znają podstawowe przepisy prawne związane z prawnokarną ochroną dziecka w Polsce
2. Znają podstawowe informacje dotyczące skali zjawiska związanego z naruszaniem dóbr osobistych dziecka
3.Potrafią wykorzystać ujęcie teoretyczna do oceny skuteczności obowiązujących przepisów i praktyki ich stosowania
4.Umieją zidentyfikować procesy i zjawiska zachodzących w polskim społeczeństwie w zakresie prawnokarnej ochrony dziecka
5. Umieją odpowiednio reagować na przypadki zetknięcia się z problemem naruszenia dóbr dziecka.
6.Umieją współpracować w zespole.
Kryteria oceniania
1. Ocena ciągła – uwzględniająca przygotowanie do zajęć i aktywność
2.Prezentacja
3.Zaliczenie ustne
Literatura
- Grześkowiak A., Wiak K., Kodeks karny. Komentarz , 2012,
- Handel dziećmi : wybrane problemy, red. Z. Lasocik, M. Koss, Ł. Wieczorek., Warszawa 2007,
- O wykorzystywaniu seksualnym i zachowaniach seksualnych dzieci, Dziecko krzywdzone, Nr 4 (41),2012.
- Różycka-Jaroś S., Karcenie dzieci – czyn zabroniony czy okoliczność uchylająca karalność, Warszawa 2012.
- Marzec-Holka, K., Dzieciobójstwo: przestępstwo uprzywilejowane czy zbrodnia, Bydgoszcz 2004,
- Mierzwińska-Lorencka J., Karnoprawna ochrona dziecka przed wykorzystywaniem seksualnym, Warszawa 2012,
- Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z dnia 7 stycznia 1993 r. (Dz.U. Nr 17, poz. 78 ze zm.),
- Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca
2005 r. (Dz.U. Nr 179, poz. 1485 ze zm.),
- Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (Dz.U. Nr 35, poz. 230 ze zm.),
- Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r. (Dz.U. 1996 Nr 10, poz. 55 ze zm.),
- Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 180 poz. 1493 ze zm.)
- Ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 czerwca 2010 r. (Dz. U. Nr 125 poz. 842),
- Wąsek A., Zawłocki R., Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–221. Tom I , 2010,
- Zielińska E., Prawne problemy ludzkiej prokreacji, Wyd. A Marszałek, Toruń, 2000.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: