Lingwistyka rekreacyjna (kurs internetowy) 3322-LINGR-OG

MODUŁ 1 - Wprowadzenie (1 tydzień)
1. Podstawy lingwistyki rekreacyjnej (LR) – założenia (np. interdyscyplinarność), cele, zastosowanie.
2. Początki LR - matematyka rekreacyjna.
3. Na dobry początek: jak rozwiązywać zadanie z lingwistyki rekreacyjnej.
a) Zadanie
MODUŁ 2 – Początki języka. (2 tygodnie)
1. Najpopularniejsze teorie dot. pochodzenia języka naturalnego. (min.teoria „agrorozwoju językowego”)
2. Zróżnicowanie językowe świata. (Biolingwistyczna różnorodność świata, Papua Nowa Gwinea)
3. Typologia. Rodziny językowe
4. Modalność – języki foniczne i migowe. (np. cechy języka naturalnego wg Hocketta)
a) test z materiału podanego w module
b) zadanie

MODUŁ 3 – Etnomatematyka (2 tygodnie)
Czym zajmuje się etnomatematyka? Czy liczenie jest wrodzone? Początki systemów liczbowych.
1. Początki cyfr. Skąd się wzięło zero?
2. Systemy liczebnikowe na świecie.
3. Liczebniki i klasyfikatory– co i jak można liczyć?
a) Zadanie

MODUŁ 4 - Pismo (2 tygodnie)
Początki pisma.
1. Krótka historia pisma.
2. Podział systemów pism na świecie.
a) Test z materiału podanego w module
b) Zadanie
3. Odszyfrowane pisma: hieroglify, glify majańskie oraz Pismo Klinowe B./ Systemy nieodszyfrowane.
a) Test
b) Zadanie

MODUŁ 5 – Uniwersalia językowe. (2 tygodnie)
Wprowadzenie do teorii Uniwersaliów Językowych (Chomsky).

1. Gramatyka – założenia UJ. Czy w każdym języku są te same elementy? [Fragmenty artykułu Levinsona.]. Zagadnienie klasyfikatorów.
a) test
b) Zadanie
2. Fonetyka/fonologia (podstawowe informacje, alfabet IPA, ciekawe języki pod względem fonolog-fonetycznym)
a) zadanie
3. Morfologia (wprowadzenie, języki aglutynacyjne, problem wyodrębniania części mowy )
a)zadanie
4. Składnia (głównie struktury: S,V,O, / dopełnienia bliższe, dalsze)
a) zadanie
MODUŁ 6 – Pokrewieństwo i powinowactwo. (1 tydz.)
Podstawowe terminy opisu relacji pokrewieństwa i powinowactwa w językach świata.
1. Relacje pokrewieństwa – ze wzgl. na starszeństwo, płeć, osobę mówiącego itp.
a) test
b) zadanie

MODUŁ 7 – Języki zagrożone.(1 tydz.)
Krótki opis sytuacji języków zagrożonych.
1. Ile jest języków zagrożonych? Ile już wyginęło?
2. Kryteria oceny stopnia zagrożenia języka.
3. Przyczyny zagrożeń. (języki-mamuty/ języki-dinozaury/języki-pandy… min. polityka językowa, przyczyny socjologiczne, katastrofy naturalne itp.)
b) test
c) Zadanie
MODUŁ 8 – Zadanie. (1 tydz.)
Uczestnicy tworzą własne zadanie.

1. Wskazówki przydatne przy układaniu zadań.
2. Zasoby: IOL, NACLO, OLTMiS itp.
3. Przydatne linki.

UWAGA: Zajęcia wymagają bardzo dużego zaangażowania ze strony uczestników! Cotygodniowe zadania, które rozwiązują uczestnicy, łączą zdolności logicznego myślenia z informacjami na temat języków naturalnych.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Efekty kształcenia

Student:
WIEDZA
1. Wymienia najważniejsze teorie dotyczące początków języka i rozwoju mowy.
2. Definiuje pojęcia: rodzina (grupa) językowa, modalność, klasyfikator, język naturalny, fonem, morfem.
3. Podaje cechy języka naturalnego wg Ch. Hocketta.
4. Wymienia stosowane na świecie systemy pisma; podaje najważniejsze odszyfrowane pisma (hieroglify, glify majańskie, pismo linearne B).
5. Podaje przyczyny zagrożeń języków naturalnych istniejących na świecie.

UMIEJĘTNOŚCI
1. Krytycznie ocenia teorie językoznawcze dotyczące cech języków naturalnych, uniwersaliów językowych.
2. Wykorzystuje wiedzę z zakresu gramatyki (fonologia, morfologia, składnia) do rozwiązywania zadań z lingwistyki rekreacyjnej.
3. Tłumaczy pochodzenie (i wzajemne zależności) między systemami pism na świecie.
4. Układa samodzielnie zadanie z lingwistyki rekreacyjnej.

POSTAWY
1. Docenia różnorodność kulturową i językową na świecie.
2. Szanuje język, traktując go jako wartość samą w sobie.

Kryteria oceniania

Zaliczenie końcowe, które student uzyskuje na podstawie:
1. rozwiązania 6 testów w trakcie trwania zajęć
2. rozwiązania 10 zadań z lingwistyki migowej
3. ułożenia własnego zadania
4. testu końcowego obejmującego materiał modułów i rozwiązanie jednego zadania

Praktyki zawodowe

Brak.

Literatura

1. Barrow J., 1996, Pi razy drzwi: szkice o liczeniu, myśleniu i istnieniu, Wydawnictwo: Prószyński i S-ka.
2. Aitchison J., 2002, Ziarna mowy Początki i rozwój języka, PIW Warszawa.
3. Brown K., Ogilvie S., 2008, Concise encyclopedia of languages of the world, Elsevier, Oxford University Press.
4. Keith A., 1977, Classifiers, „Language” vol. 53 nr 2, s.285-287, http://links.jstor.org/sici=0097-8507%28197706%2953%3A%3C285%3E2.0CO%B2-1.
5. Rosner K., 1995, Teoria języka i umysłu ludzkiego Noama Chomsky'ego i jego interdyscyplinarna doniosłość, [w:] Noama Chomsky'ego próba rewolucji naukowej, t. 1, Warszawa.
6. Evans N., 2010, Dying words: endangered languages and what they have to tell us, John Wiley and Sons, Singapore.
7. Nettle D., Romaine S., 2000, Vanishing voices: the extinction of the world's languages, Oxford University Press.
8. Crystal D., 2002, Language death, Cambridge University Press.
9. Harrison K.D., 2007, When languages die: the extinction of the world's languages and the erosion of human knowledge, Oxford University Press.
10. Schmitt B., Zhang S., 1998, Language structure and categorization: a study of classifiers in consumer cognition, judgment and choice, „The Journal of Consumer Research”, tom 25. nr 2, s. 108-122.
11. Hockett Ch., 1979, Z zagadnień uniwersaliów językowych, [w:] Kurkowska H., Weisenberg A. (red.), Językoznawstwo strukturalne ,Warszawa: PWN (część o uniwersaliach definicyjnych).
12. Kennealyy C., 2008, The First Word: The Search for the Origins of Language, Penguin.
13. Gardner M., 1994, My Best Mathematical and Logic Puzzles, Dover Pubn Inc.
14. Modality and Structure in Signed and Spoken Languages, 2006, Meier R.P., Cormier K., Quinto-Pozos D. (red.), Cambridge: Cambridge University Press.
15. Robinson A., 2009, The Story of Writing. Alphabets, Hieroglyphs and Pictograms, Londyn: Thames and Hudson.
16. Evans N., Levinson S.C., 2009, The myth of language universals: Language diversity and its importance for cognitive science, Behavioral and Brain Sciences 32, 429–492.
17. Łuczyński E., Maćkiewicz J., 2009, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
18. A.F. Majewicz, 1989, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa.
19. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, 1993, red. K. Polański, Wrocław-Warszawa-Kraków.
20. Wybrane artykuły ze strony http://www.ethnomath.org/, np. Spagnolo F., History and Ethno-Mathematics in the interpretation of the process of learning/teaching.
21. Grzegorczykowa R., 2006, Wykłady z polskiej składni, Warszawa: PWN.
22. Grzegorczykowa R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa: PWN, s. 22-33.
23. Język, dyskurs, społeczeństwo, 2009, red. Naukowa Rasiński L., Warszawa: PWN.
24. Grzegroczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (red.), 1984, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa: PWN.
25. Guedj D., 2007, Numbers. The Universal Language, London : Thames and Hudson.
26. Lunde P., 2009, The Secrets of Codes. Understanding the world of hidden messages, Londyn: A&C Black.
27. Nakanishi A., 1990, Writing Systems of The World, Boston-Rutland, Vermont-Tokyo: Tuttle Publishing.
28. Kuckenburg M., 2006, Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma, PIW.
29. Dierzhanski I., 2009, Linguistic Magic and Mystery, Bulgaria: Union of Bulgarian Mathematics.
30. Robinson A., 2009, Lost Languages. The Enigma of the World’s Undeciphered Scripts, London: Thames and Hudson.
31. Schnandt D., 2007, Jak powstało pismo, Warszawa: Agade.
32. Kordos M., 2007, Wykłady z historii matematyki, Warszawa: Script.
33. Stewart I., 2009, Oswajanie nieskończoności. Historia matematyki, Warszawa: Prószyński i S-ka.
34. Mafudikwa S., 2007, African Alphabets. The Story of Writing In Africa, New York: Mark Batty Publisher.
35. Austin P.K., 2008, 1000 języków, Berkeley and Los Angeles: University of California Press.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3322-LINGR-OG w USOSweb