Kultura Antyku 3321-Z11F02-OG

Przedmiotem wykładu będą wybrane zjawiska kultury antycznej, które w najistotniejszy sposób wpłynęły na literaturę, sztukę, teatr, naukę, politykę, sport etc. w epokach późniejszych.
SEKWENCJA I
1.Podstawowe zagadnienia odnoszące się do chronologii i stanu zachowania literatury antycznej.
2.Narodziny epiki europejskiej – czasy przed Homerem.
3.Homer i jego dzieła.
4.Charakterystyczne elementy dzieła i języka epickiego.
5. Wergiliusz – rzymski spadkobierca Homera. Wergiliusz w europejskiej tradycji literackiej.
6.Wergiliusz i Dante.
7.Rzymska epika po Wergiliuszu: Owidiusz, Lukan, Stacjusz; obecność ich twórczości w tradycji europejskiej.
8.Epos dydaktyczny i utwory pokrewne tematycznie: Hezjod (tu: najważniejsze cechy religijności greckiej), Lukrecjusz, Wergiliusz (Georgiki), Horacy (Ars poetica), Owidiusz („dydaktyka miłości”).
9.Grecka liryka chóralna.
10.Grecka liryka monodyczna.
11.Rozwój poszczególnych gatunków lirycznych w Grecji i w Rzymie, najwybitniejsi poeci liryczni.
12.Najważniejsze centra naukowe i biblioteki w starożytności.
SEKWENCJA II
13.Teatr w Grecji – widowisko obywatelskie.
14.Tragedia grecka: jej pochodzenie, rozwój, znaczenie. Omówienie, ze wskazaniem na podobieństwa i różnice, twórczości Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa. Postaci z tragedii greckiej w literaturze nowożytnej.
15.Komedia grecka: jej pochodzenie, 3 etapy rozwoju, wpływ na komedię rzymską, a następnie nowożytną komedię europejską.
16.Teatr w Rzymie – charakter widowiska.
17.Tragedia w Rzymie, przede wszystkim Seneka.
18.Komedia rzymska – Plaut i Terencjusz, znaczenie ich twórczości dla nowożytnej komedii europejskiej; antyczna proweniencja typów postaci komicznych.
19.Panhelleńskie igrzyska sportowe w Grecji ze szczególnym uwzględnieniem olimpijskich; zawody sportowe w tradycji literackiej.
20.Widowiska związane z obrzędami funeralnymi w Rzymie.
21.Widowiska gladiatorskie.
22.Widowiska cyrkowe.
23.Triumf wodza rzymskiego jako widowisko publiczne.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Pożądana jest znajomość mitologii antycznej, zwłaszcza greckiej.

Efekty kształcenia

W zakresie wiedzy student
1. ma podstawową wiedzę dotyczącą chronologii grecko-rzymskiego antyku;
2. ma podstawową wiedzę o literaturze starożytnej, obejmującą jej periodyzację, genologię oraz klasyczne kanony twórców;
3. ma też podstawową wiedzę nt. religijności, obyczajowości i mentalności starożytnych Greków i Rzymian;
4. zna najważniejsze osiągnięcia głównych centrów naukowych świata antycznego.

W zakresie umiejętności student potrafi
1. rozpoznać najważniejsze typy postaci i zdarzeń z tradycji antycznej, funkcjonujące w kulturze nowożytnej;
2. posłużyć się odpowiednimi leksykonami i encyklopediami (podanymi w bibliografii), by odszukać postaci z mitologii, literatury bądź historii, występujące w literaturze starożytnej i nowożytnej;
3. identyfikować rolę tych postaci;
4. łączyć fakty znane z wykładu i własnych lektur z interpretacją tekstów czytanych w różnych językach i pochodzących z różnych epok.

W zakresie kompetencji społecznych student
1. ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie też potrzebę ich dalszego rozwoju;
2. docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe w ogóle, w tym szczególnie dziedzictwo grecko-rzymskiego antyku jako bazy kultury europejskiej;
3. ma świadomość znaczenia nauk o starożytności dla funkcjonowania w ramach wspólnego kodu kultury europejskiej.

Kryteria oceniania

Frekwencja i pisemny sprawdzian kończący wykład (sprawdzian obejmuje wyłącznie zagadnienia omawiane na wykładzie).

Praktyki zawodowe

nie ma

Literatura

LITERATURA PODSTAWOWA
(oprócz niej każda z dwu sekwencji ma podaną własną literaturę przedmiotu)

1.Z. Kubiak, Piękno i gorycz Europy. Dzieje Greków i Rzymian, Warszawa 2003
2.Maraton. 2500 lat od wielkiej bitwy. Grecja i Grecy epoki klasycznej, czyli korzenie Europy, „Polityka. Pomocnik Historyczny”, wyd. specjalne, 10/2010
3.M. Cytowska i H. Szelest, Historia literatury starożytnej, wyd. nowe pod red. M. Mejora, Warszawa 2006
4.J. Łanowski, Literatura starogrecka [w:] Dzieje literatur europejskich, t. I, Warszawa 1977
5.L. Rychlewska, Literatura rzymska, ibidem
6.Z. Kubiak, Literatura Greków i Rzymian, Warszawa 1999 i 2003
7.Słownik pisarzy antycznych, pod red. A. Świderkówny
8.K. Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1967
9.Mała encyklopedia kultury antycznej, pod red. Z. Piszczka
10.O. Jurewicz i L. Winniczuk, Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa 1970
11.J. Carcopino, Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa, Warszawa 1960
12.Człowiek Grecji, pod red. J.-P. Vernanta, Warszawa 2000
13.Człowiek Rzymu, pod red. A. Giardina, Warszawa 1997
14.P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Ossolineum 1990
15.Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997 i 2003

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3321-Z11F02-OG w USOSweb