Współczesne badania w językoznawstwie - linia fińska 3320-ZMF12K-J
Przegląd najważniejszych nurtów we współczesnych badaniach językoznawczych oraz przegląd pojęć z zakresu metodologii badań.
Zarys problematyki rozważań nad językiem w filozofii i językoznawstwie historycznym:
Wartość dorobku gramatycznego Hindusów; teoria i filozofia języka w starożytnej Grecji, ze szczególnym uwzględnieniem myśli Platona i Arystotelesa. Opis języka w gramatykach łacińskich i ich wpływ na opis języków nowożytnych, głównie języka fińskiego.
Problematyka i metody badań językoznawstwa przedstrukturalistycznego: uniwersalizm – poszukiwanie uniwersalnych logicznych struktur w języku; humboldtyzm – język, myślenie, naród; komparatyści – początek językoznawstwa diachronicznego; psychologizm. Młodogramatycy – badania historyczne.
Założenia strukturalizmu: język jako system, synchronia a diachronia, langue a parole w koncepcji Ferdinanda de Saussure`a. Główne kierunki lingwistyki strukturalnej.
Strukturalistyczny opis języka - naturalny metajęzyk semantyczny Anny Wierzbickiej na przykładzie fińskim.
Filozofia języka Ludwiga Wittgensteina. Język jako gra.
Metodologia badań kognitywistycznych, problematyka badań językoznawstwa
kognitywistycznego (koncepcja znaczenia, kategoryzacja, definicje kognitywne).
Zagadnienia socjolingwistyki, m.in. ideologie językowe, intuicja językowa.
Założenia i przykłady analizy konwersacyjnej.
Badania nad przyswajaniem i nauczaniem języka fińskiego (S2-tutkimus). Kierunki badań gramatycznych w Finlandii - podejście tradycyjne, generatywne, kognitywne, funkcjonalne.
Wykorzystanie korpusów w badaniach językoznawczych i translatorycznych.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student:
- w pogłębionym stopniu specyfikę przedmiotową i metodologiczną nauk humanistycznych, a w szczególności filologii, którą jest w stanie samodzielnie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej (K_W01);
- w pogłębionym stopniu zjawiska zachodzące w obszarach języka, zna terminologię używaną w jego opisie, ma pogłębioną wiedzę o metodologii badań nad językiem i kierunkach badań w językoznawstwie (K_W02);
- w zaawansowanym stopniu gramatykę, stylistykę, historię języka kierunkowego – fińskiego, jego złożoność i historyczną zmienność jego znaczeń (K_W07);
- w pogłębionym stopniu metodologię, pragmatykę, zasady projektowania i prezentacji badań naukowych zna i rozumie w stopniu zaawansowanym pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (K_W11).
Student potrafi:
- wykorzystać różne ujęcia teoretyczne, paradygmaty badawcze i metodologiczne językoznawstwa, również w nietypowych sytuacjach profesjonalnych (K_U03)
- merytorycznie argumentować, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułować wnioski oraz tworzyć syntetyczne podsumowania (K_U05);
- porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami z zakresu fennistyki w języku polskim i fińskim, współdziałać z nimi w popularyzacji wiedzy o wytworach kultury, literatury, zjawiskach historycznych (K_U06);
- stosować zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego, w szczególności reguły rządzące przytaczaniem cudzych wypowiedzi (K_U11).
Student jest gotów do:
- uczestniczenia w kulturze studiowanego regionu (Finlandii), korzystając z różnych mediów i form, potrafi inspirować inne osoby i organizować odpowiednie przedsięwzięcia, działać w sposób przedsiębiorczy w kontekście wielokulturowym (K_K05);
- systematycznego, samodzielnego, śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w języku, ciągłego rozwoju kompetencji zawodowych (K_K06);
- zastosowania regulacji prawnych związanych z ochroną własności intelektualnych (K_08).
Kryteria oceniania
Zaliczenie na podstawie obecności, bieżącego przygotowania do zajęć i uczestniczenia w dyskusji oraz sporządzonych notatek.
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
Na zajęciach analizowane będą wybrane teksty z poniższych monografii prezentujących kierunki i metody współczesnego językoznawstwa, a także artykuły wskazane przez wykładowcę.
Artowicz E. 2003: Morfosyntaktyczny model języka w dawnych gramatykach węgierskich. Warszawa.
Bogusławski A., Drzazgowska E. 2016: Język w refleksji teoretycznej. Przekroje historyczne, Warszawa. (wybrane rozdziały).
Dufva H. & Lähteenmäki M. (red.) 2002: Kielentutkimuksen klassikoita. Soveltavan kielentutkimuksen teoriaa ja käytäntöä 4. Jyväskylän yliopisto. Dostęp online: https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/47534.
Haddington P., Sivonen J. (red.) 2010: Kielentutkimuksen modernit klassikot. Kognitiivinen ja funktionaalinen kielitiede. Gaudeamus: Helsinki.
Hamunen M., Nieminen T., Kelomäki T., Dufva H. (red.) 2019: Käänteitä ja käsitteitä — Näkökulmia kielitieteelliseen keskusteluun. Suomalaisen Kirjallisuuden Seuran toimituksia 1454, SKS: Helsinki.
Heikkinen V., Voutilainen E., Lauerma P., Tiililä U. & Lounela, M. (red.) 2012: Genreanalyysi – tekstilajitutkimuksen käsikirja. Kotimaisten kielten keskuksen julkaisuja 169. Gaudeamus: Helsinki.
Heikkinen V., Voutilainen E., Lauerma P., Tiililä U. & Lounela, M. (red.) 2012: Genreanalyysi – tekstilajitutkimuksen käytäntöä. Kotimaisten kielten keskuksen verkkojulkaisuja 29. Kotimaisten kielten keskus: Helsinki. Dostęp online:
https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk29/
Hovdhaugen E., Karlsson F., Henriksen C. & Sigurd, B. (red.) 2000: The History of Linguistics in the Nordic Countries. Societas Scientiarum Fennica: Helsinki. Dostęp online: http://www.ling.helsinki.fi/~fkarlsso/Hist_Ling_Nord.pdf.
Luodonpää-Manni M., Hamunen M., Konstenius R., Miestamo M., Nikanne U., Sinnemäki K. (red.) 2020: Kielentutkimuksen menetelmiä I-IV. Suomalaisen Kirjallisuuden Seuran toimituksia 1457, SKS: Helsinki. Dostęp online:
https://helda.helsinki.fi/handle/10138/323448.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: