Wiedza o kulturze węgierskiej I 3320-ZLW52-WKW
Konwersatorium poświęcone jest zapoznaniu studentów z architekturą Węgier, najważniejszymi cechami stylów architektonicznych, (słownictwo węgierskie) oraz najważniejszymi zabytkami stylu romańskiego, gotyckiego, renesansowego, barokowego, rokoko, klasycystycznego, historyzmu i secesji na Węgrzech.
• Najwięksi architekci węgierscy XVIII,XIX i XX wieku oraz ich najważniejsze
dzieła (Franz Anton Hillebrandt, Jakob Fellner, Mihály Pollack, József Hild, Miklós Ybl, Frigyes Feszl, Frigyes Schulek, Imre Steindl, Albert Schickedanz, Alajos Hauszmann, Ödön Lechner, Károly Kós)
• Architektura organiczna Imre Makovecza
Na zajęciach prezentowane są także: rzeźba, malarstwo i muzyka na Węgrzech:
• Rzeźba na Węgrzech od gotyku po współczesność, najważniejsze pomniki budapeszteńskie i ich twórcy. (m.in. Alajos Strobl, Zsigmond Kisfaludy Strobl, György Zala, Margit Kovács, Tamás Varga)
• Malarstwo węgierskie, głównie XIX i początku XX wieku (m.in. Miklós Barabás, Viktor Madarász, Gyula Benczur, Bertalan Székely, József Rippl-Rónai, Mihály Munkácsy, Pál Szinyei Merse, László Mednyánszky, Tivadar Csontvary Kosztka) – zbiory Węgierskiej Galerii Narodowej
• Węgierskie opery narodowe i ich twórcy – m. in. Ferenc Erkel, Béla Bartók –libretta oper oraz najważniejsze arie
• Franciszek Liszt, Béla Bartók, Zoltán Kodály – ich wkład w rozwój muzyki węgierskiej, wybrane utwory.
• Operetka węgierska przełomu XIX i XX wieku – Ferenc Lehár, Imre Kálmán
• Historia węgierskiego rocka, opera rockowa – Król Stefan (István a király)
Jedne z zajęć poświecone są także prezentacji osiągnięć węgierskich naukowców, ze szczególnym uwzględnieniem Noblistów.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student umie przedstawić i scharakteryzować (także w jęz. węgierskim) najważniejsze węgierskie zabytki stylu romańskiego, gotyckiego, renesansowego, barokowego, rokoko, klasycystycznego, historyzmu, secesji i architektury organicznej. Wymienia, umiejscawia na osi czasu i charakteryzuje najważniejszych architektów węgierskich oraz ich dzieła. Umie przedstawić najważniejszych przedstawicieli rzeźby i malarstwa węgierskiego. Potrafi wskazać najważniejsze pomniki w Budapeszcie, przedstawić ich historię i symbolikę. Potrafi zinterpretować wybrane dzieła XIX-wiecznego węgierskiego malarstwa historycznego, przedstawić tematykę i style malarstwa węgierskiego głównie z przełomu XIX i XX w. Student potrafi wymienić, umiejscowić na osi czasu i scharakteryzować węgierskich kompozytorów. Zna libretta najważniejszych węgierskich oper narodowych i rozpoznaje najbardziej znane arie. Zna twórców i dzieła najważniejszych węgierskich operetek, muzyki klasycznej i węgierskiego rocka. Potrafi wymienić najważniejszych węgierskich naukowców, prezentuje ich dorobek i wkład w rozwój nauki na świecie.
absolwent zna i rozumie
- najważniejsze zjawiska zachodzące w obszarach literatury, kultury i historii oraz elementarną terminologię używaną w opisie literatury, kultury i historii oraz rozumie jej źródła oraz zastosowania (K_W05)
- w sposób usystematyzowany metodologię badań nad literaturą i kierunki badań w literaturoznawstwie (K_W06)
- w zaawansowanym stopniu współczesne zjawiska w literaturze węgierskiej oraz ma orientację w zakresie współczesnych procesów i zjawisk w kulturze węgierskiej w odniesieniu do literatury (K_W09)
absolwent potrafi:
- posługiwać się w sposób zaawansowany ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa i kulturoznawstwa (K_U02)
- rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury (literatura, sztuka) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod (K_U03)
- wykorzystać umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników w zakresie niezbędnym do udziału w dyskusji na zajęciach i przygotowania własnych prac (K_U05)
- przygotować wystąpienia ustne w języku polskim i węgierskim z zakresu problematyki hungarystycznej (K_U09)
- samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje kompetencje badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U13)
absolwent jest gotów do:
- samodzielnego śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w literaturze, kulturze Węgier, ma przekonanie o potrzebie rozwoju osobistego i zawodowego (K_K02)
- dbałości o zachowanie dziedzictwa kulturowego studiowanego regionu, kraju, Europy (K_K06)
- aktywnego uczestnictwa w kulturze studiowanego regionu (Węgier) przy wykorzystaniu różnych mediów i form, jest gotów do aktywnego uczestnictwa w inicjatywach społecznych, działania w sposób przedsiębiorczy w kontekście wielokulturowym (K_K07)
Kryteria oceniania
- kontrola obecności;
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność);
- pod koniec semestru przewidziane jest kolokwium.
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest ocena z kolokwium na koniec semestru. Warunkiem podejścia do kolokwium jest zaliczenie słownictwa węgierskiego, związanego z tematami omawianych zajęć.
Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność mogą podnieść ocenę o 20%.
Praktyki zawodowe
Praktyki zawodowe nie są przewidziane
Literatura
T. Barucki, Architektura Węgier, Kraków 1998
B. Dent, Mesélő szobrok, Budapest 2009
D. Dercsényi, A. Zádor, Kis magyar művészettörténet,
Budapest 1980
K. Garas, Malarstwo w Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie,
Warszawa 1975
M. Herendi, Művészettörténet, Budapest 2005
G. Nagy, Magyar építészek, Budapest 2004
Magyar Építészet (tom I-VI), (pod red. P. Ritoóka), Budapest 2001
A Magyar Nemzeti Galéria Gyűjteménye, (pod red. I. Solymára),
Budapest 1975
Pannon enciklopédia. A magyarság kézikönyve, Budapest 1993, (wybr.fragm.)
L. Prohászka, Szoborsorsok, Budapest 1994
F. Somorjai, Művészettörténet, Budapest 2002
J. Snopek, Węgry, zarys dziejów i kultury, Warszawa 2002
oraz:
- przewodniki po Węgrzech
- albumy malarstwa węgierskiego
- strony internetowe: http://www.hung-art.hu/
- fragmenty węgierskich oper - płyty
- wybrane utwory F.Liszta, Z. Kodálya, B. Bartóka
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: