Historia literatury węgierskiej III 3320-LHLW56C
W drugim semestrze, studenci poznają poezję kolejnych przedstawicieli węgierskiej literatury ludowo-narodowej: Mihálya Tompy i Jánosa Aranya. Przy twórczości Jánosa Aranya, szczególną uwagę poświęca się poematowi – Toldi, balladom ludowym i historycznym, oraz utworom związanym z Wiosną Ludów. Kilka zajęć jest poświęconych omówieniu poszczególnych obrazów dramatu Imre Madácha Tragedia człowieka. Zwraca się uwagę na ponadczasowy charakter tego utworu, rolę postaci występujących w dramacie. Następnie studenci poznają wiersze Józsefa Vajdy, w tym utwory nawiązujace do klęski Wiosny Ludów oraz liryki miłosne, bedące wyrazem niespełnionej miłości. Po omówieniu twórczości węgierskich romantyków, tworzących w duchu ludowo-narodowym, studenci poznają poezję Gyuli Reviczkyego i Jenő Komjátyego, którzy byli poetami opozycji przeciwko narodowemu klasycyzmowi, a jednocześnie prekursorami nowych kierunków w poezji węgierskiej, które rozwinęły się na początku XX wieku.
W spisie lektur studentów II roku Hungarystyki znajdują sie także powieści romantyczne Móra Jókaiego, Kálmána Mikszátha oraz Gézy Gárdonyiego. Przy omawianiu ich na zajęciach zwraca się uwagę na rolę tła historycznego, ukazanie problemów szlachty węgierskiej drugiej połowy XIX wieku, szczególnie warstwy gentry, oraz rysy psychologiczne głównych bohaterów. Ważne miejsce przy omawianiu twórczości wspomnianych prozaików węgierskich zajmuje porównanie tematyki ich utworów z tematyką polskich powieści historycznych doby romantyzmu.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
• orientuje się w dynamice rozwoju procesu historycznoliterackiego, właściwego dla XIX wieku na Węgrzech;
• posiada zdolność krytycznej analizy zjawisk literackich i kulturowych charakterystycznych dla tego okresu;
• posiada umiejętność, wyciągania wniosków, dyskutowania, formułowania sądów i argumentacji;
• interpretuje dzieła literackie tego okresu, zarówno w dyskusji, jak i pisemnie, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy;
• umie przedstawić cechy charakterystyczne literatury okresu romantyzmu na Węgrzech, potrafi przedstawić tło historyczne, które znalazło swoje odzwierciedlenie w twórczości poetów i epików tego okresu.
• Wymienia, umiejscawia na osi czasu i przedstawia sylwetki i dorobek czołowych węgierskich twórców okresu romantyzmu
STUDENT
• zna i rozumie najważniejsze zjawiska zachodzące w obszarach literatury, kultury i historii oraz elementarną terminologię używaną w opisie literatury, kultury i historii oraz rozumie jej źródła oraz zastosowania (K_W05)
• zna i rozumie w sposób usystematyzowany metodologię badań nad literaturą i kierunki badań w literaturoznawstwie(K_W06)
• zna i rozumie specyfikę i złożoność historii literatury węgierskiej, a wiedzę w tym zakresie potrafi odnieść do procesów i faktów z historii Węgier w kontekście europejskim (K_W07)
• potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury (literatura, sztuka) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod (K_U03)
• potrafi z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów - wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację niezbędną do udziału w zajęciach (K_U04)
• potrafi wykorzystać umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników w zakresie niezbędnym do udziału w dyskusji na zajęciach i przygotowania własnych prac (K_U05)
• potrafi stosować merytoryczne argumentowanie, z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz potrafi formułować wnioski (K_U06)
• potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje kompetencje badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U13)
Kryteria oceniania
- kontrola obecności (dopuszczalne są max. 3 nieusprawiedliwione nieobecności)
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność);
- pod koniec każdego semestru przewidziane jest kolokwium.
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest ocena z kolokwium na koniec semestru. Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność mogą podnieść ocenę o 20%.
Zaliczenie na ocenę po każdym semestrze
Praktyki zawodowe
Praktyki nie są przewidziane
Literatura
patrz: HLW III rok - wykład
Lektury do „Historii literatury węgierskiej” , semestr II.
(ROMANTYZM)
Antologia poezji węgierskiej, red: I. Csápláros, G. Kerényi, A. Sieroszewski, , Warszawa 1975 (wiersze następujących autorów: Mihály Tompa, János Vajda, József Kiss, Gyula Reviczky, Jenő Komjáthy)
J. Arany, Balladái, Budapest 1985
G. Gárdonyi, Gwiazdy Egeru, tłum. E. M. Sperlingowa, Warszawa 1962
M. Jókai, Biedni bogacze, przekład anonimowy, Warszawa 1974
M. Jókai, Poruszymy z posad ziemię, tłum. C. Mondral, Warszawa 1957
M. Jókai, Węgierski magnat, tłum. C. Mondral, Warszawa 1986
M. Jókai, Kamienne serce, (przejrzał i wstępem opatrzył S.Furmanik), Warszawa 1948
I. Madách, Tragedia człowieka, tłum. L. Kaltenbergh, Warszawa 1960
I. Madách, Tragedia człowieka, tłum. B. Zadura, Warszawa 2014
K. Mikszáth, Dziwne małżeństwo, tłum. S. Średnicki, Warszawa 1967
K. Mikszáth, Jak się młody Nosty żenił, tłum.T. Fangrat, Warszawa 1956
K. Mikszáth, Oblężenie Bystrzycy
K. Mikszáth: (opowiadania): Az a fekete folt, Lapaj, a híres dudás, Bede Anna tartozása, A néhai bárány , Beszterce ostroma,
S. Petőfi, Ősszes költeményei, Budapest 1972 (wybrane wiersze)
G. Csáth Géza: A béka, A fekete csönd, Anyagyilkosság, A varázsló kertje
Większość utworów w oryginale jest dostępnych w Internecie na stronie http://www.mek.oszk.hu/ (strona węgierskiej Biblioteki Narodowej)
Literatura pomocnicza:
T. Klaniczay, J. Szuder, M. Szabolcsi: Historia Literatury Węgierskiej, Zarys, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966
Elżbieta Szawerdo, Utracjusze, łowcy posagów, małżeństwa dla pieniędzy – obraz XIX wiecznej szlachty węgierskiej i polskiej arystokracji (na przykładzie powieści Jak się młody Nosty żenił Kálmana Mikszátha i Lalki Bolesława Prusa), „Acta Philologica”, 2011 nr 39
Opracowania:
2 tom „ Studia z dziejów polsko-węgierskich stosunków literackich i kulturalnych” Wrocław-Warszawa-Kraków 1969
• Károly Horváth: Zagadnienie gatunków literackich w literaturze węgierskiej i polskiej epoki klasycyzmu i romantyzmu
• József Nacsády: Ważniejsze cechy charakterystyczne postaci polskich
w utworach Jókaiego
Andrzej Sieroszewski: Węgierska i polska powieść historyczna w dobie romantyzmu, Warszawa 1976, (partie dotyczące powieści węgierskiej)
Uwagi
|
W cyklu 2023L:
|
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: