Historia języka węgierskiego 3320-HJW5
Na zajęciach omawiane są dzieje języka węgierskiego jako systemu językowego i jako narzędzia społecznej komunikacji. Szczególny nacisk jest położony na następujące zagadnienia: pochodzenie języka węgierskiego, rozwój języka literackiego i kształtowanie się normy językowej, rozwój leksyki, zmiany w systemie fonologicznym i morfosyntaktycznym.
Realizowane tematy:
1. Pochodzenie języka węgierskiego
2. Zmiana językowa
3. Początki piśmiennictwa
4. Kształtowanie się ortografii węgierskiej
5. Kształtowanie się normy językowej
6. Ruch odnowy języka
7. Rozwój słownictwa węgierskiego. Słownictwo rodzime
8. Rozwój słownictwa węgierskiego. Słownictwo zapożyczone
9. Zmiany znaczeniowe wyrazów
10. Zmiany w systemie fonologicznym
11. Zmiany w systemie morfosyntaktycznym (rzeczowniki)
12. Zmiany w systemie morfosyntaktycznym (czasowniki)
13. Podsumowanie
Rodzaj przedmiotu
Założenia (lista przedmiotów)
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student:
– prezentuje koncepcje pochodzenia języka węgierskiego,
– charakteryzuje mechanizmy zmian językowych,
– opisuje najważniejsze zabytki języka węgierskiego,
– opisuje najistotniejsze zmiany, jakie zaszły w systemie fonologicznym, morfosyntaktycznym oraz w leksyce,
– czyta teksty zapisane według dawnych zasad ortograficznych,
– rozpoznaje w tekstach dawne formy gramatyczne,
– rozróżnia słownictwo rodzime od zapożyczonego,
– rozpoznaje źródła zapożyczeń leksykalnych,
– wyjaśnia związek między rozwojem języka a rozwojem kultury narodowej,
– wskazuje podobieństwa i różnice w rozwoju języka węgierskiego i języka polskiego,
– korzysta ze słowników historycznych języka węgierskiego, korpusów historycznych węgierszczyzny oraz witryn językowych poświęconych historii języka węgierskiego,
– wykorzystuje wiedzę z zakresu gramatyki historycznej w praktycznej nauce języka węgierskiego,
– ma nawyk śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w języku.
absolwent zna i rozumie:
- w zaawansowanym stopniu zjawiska zachodzące w obszarach języka oraz terminologię używaną w opisie języka oraz rozumie jej źródła oraz zastosowania (K_W01)
- w stopniu zaawansowanym pojęcia z zakresu językoznawstwa ogólnego oraz gramatyki, stylistyki, historii języka kierunkowego/węgierskiego (KW_02)
- w sposób usystematyzowany metodologię badań nad językiem i kierunki badań w językoznawstwie (KW_03)
- w sposób usystematyzowany metodologię badań nad literaturą i kierunki badań w literaturoznawstwie (K_W06)
absolwent potrafi:
- posługiwać się w sposób zaawansowany ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa i kulturoznawstwa (K_U02)
- samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje kompetencje badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U013)
Kryteria oceniania
Warunkiem otrzymania zaliczenia jest uzyskanie min. 51% punktów możliwych do zdobycia w trakcie trwania zajęć.
Metody oceny pracy studenta:
– praca na zajęciach oraz prace domowe – 50%
– końcowe zaliczenie ustne – 50%
Progi punktowe uwzględniane przy wystawianiu ocen:
51–60%: dostateczny
61–70%: dostateczny plus
71–80%: dobry
81–90%: dobry plus
91–100%: bardzo dobry
Literatura
Literatura podstawowa:
Balázs Géza (red.): Magyar nyelv. Budapest 2005. 18–22. 49–70.
Literatura dodatkowa:
Bárczi Géza, Benkő Loránd, Berrár Jolán: A magyar nyelv története. Budapest 1989.
Gerstner Károly (red.): Kis magyar nyelvtörténet. Piliscsaba 2013.
Kiss Jenő, Pustai Ferenc: Magyar nyelvtörténet. Budapest 2003.
Bereczki Gábor: A magyar nyelv finnugor alapjai, Budapest 2003. 4–35.
Honti László: Mítoszok a magyar nyelv eredete körül. Nyelvtudományi Közlemények 101/2004. 137–151.
Maticsák Sándor: „A tízmillió nyelvész országa” – tények és tévhitek
a magyar nyelv eredetéről. Debreceni Szemle 26/2018. 240–257.
Madas Edit (red.): Látjátok feleim. Magyar nyelvemlékek a kezdetektől a 16. század elejéig. Budapest 2009.
Pawlas Szymon: Historia ortografii węgierskiej, Perfectum. Badania diachroniczne w Polsce III, red. Bożenna Bojar. Warszawa 2016. 33–48.
Simon Eszter: A restnök, a szaladár és a tevepárduc. Nyest.hu 2010.
Fejes László: Hány finnugor szó van a magyarban? Nyest.hu. 2010.
Záicz Gábor (red): Etimológiai Szótár. magyar szavak és toldalékok története. Budapest 2006.
Dömötör Adrienne: Nyelvtörténeti kérdések és válaszok a magyar mint idegen nyelv tanításában. THL2 2007, 1–2. 5–15.
É- Kiss Katalin: Anyanyelvünk állapotáról. Budapest 2004.
Zasoby internetowe wykorzystywane podczas zajęć:
Uralonet
Nyelvemlekek.oszk.hu
Ómagyar korpusz
The World Loanword Database
W cyklu 2023Z:
Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: |
W cyklu 2024Z:
Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: |
Uwagi
W cyklu 2023Z:
Wymagany jest aktywny udział na zajęciach, oraz bieżące przygotowanie do zajęć. Pod koniec semestru przewidziane jest zaliczenie ustne oraz zaliczenie słownictwa węgierskiego z zakresu historii języka. |
W cyklu 2024Z:
Wymagany jest aktywny udział na zajęciach, oraz bieżące przygotowanie do zajęć. Pod koniec semestru przewidziane jest zaliczenie ustne oraz zaliczenie słownictwa węgierskiego z zakresu historii języka. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: