Wiedza o literaturze krajów hiszpańskiego obszaru językowego I 3305-WOLKH1-11
Wiedza o literaturze krajów hiszpańskiego obszaru językowego I to przedmiot obowiązkowy dla studentów I roku studiów I stopnia w ISIiI, mający zapoznać ich z głównymi zagadnieniami z zakresu poetyki tekstów prozatorskich (na tle wybranych zagadnień z teorii literatury) oraz z technikami analizy tekstów prozatorskich w kontekście kultur i literatur hiszpańskiego obszaru językowego. W trakcie zajęć studenci pod kierunkiem prowadzącego analizują teksty teoretyczne prezentujące podstawowe problemy poetyki, a uzyskane dzięki temu narzędzia analityczne przykładają do wybranych tekstów literackich, reprezentujących literaturę zachodniego kręgu kulturowego ze szczególnym naciskiem na literatury krajów hiszpańskojęzycznych. Podstawową metodą pracy jest debata wokół przeczytanych tekstów. (brak możliwości korzystania z narzędzi Sztucznej Inteligencji).
Plan zajęć:
1. Omówienie zakresu zajęć – narzędzia w ramach poetyki.
2. Instancje nadawcze
- Umberto Eco, Sześć przechadzek po lesie fikcji, Kraków 2007, rozdział pierwszy pt. Wchodzimy do lasu,
- Julio Cortázar, Babie lato i List do znajomej w Paryżu, przełożyła Zofia Chądzyńska.
3. Narracja
- Franz Stanzel, Typowe formy powieści, [w:] Poetyka. Materiały do ćwiczeń, Warszawa 1996,
- Silvina Ocampo, Dom z cukru i Zeszyt, przełożył Tomasz Pindel.
4. Plan treści a plan wyrażania. Fabuła – sjużet – dyskurs
- Umberto Eco, Sześć przechadzek po lesie fikcji, Kraków 2007, rozdział drugi pt. Lasy w Loisy,
- Jorge Luis Borges, Tajemny cud, przełożył Andrzej Sobol-Jurczykowski.
5. Czas i przestrzeń
- Umberto Eco, Sześć przechadzek po lesie fikcji, Kraków 2007, rozdział trzeci pt. Łazikowanie po lesie,
- Samanta Schweblin, Odległość ratunkowa, przełożył Tomasz Pindel.
6. Wszystko znaczy
- Roland Barthes, Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań, „Pamiętnik Literacki” 1968, nr 4,
- Mariana Enríquez, To, co utraciłyśmy w ogniu, przełożyła Marta Jordan.
7. Fikcja a rzeczywistość.
- Umberto Eco, Sześć przechadzek po lesie fikcji, Kraków 2007, rozdział czwarty pt. Lasy możliwe,
- Valeria Luiselli, Nieważcy, przełożyła Katarzyna Okrasko.
8. Tropy.
- Jerzy Ziomek, Tropy, [w:] tegoż, Retoryka opisowa, Wrocław 1990,
- Ernesto Sábato, Tunel, przełożył Józef Keksztas.
9. Autotematyzm.
- Michał Głowiński, Powieść jako metodologia powieści, [w:] tegoż, Porządek, chaos, znaczenie, Warszawa 1968,
- Juan José Saer, Śledztwo, przełożyła Nina Pluta.
10. Dialogiczność i intertekstualność.
- Michaił Bachtin, Słowo w dziele Dostojewskiego, [w:] tegoż, Problemy literatury i estetyki, Warszawa 1982,
- Manfred Pfister, Koncepcje intertekstualności, „Pamiętnik Literacki” 1991, nr 4,
- Gérard Genette, Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą, pod red. H. Markiewicza,
- Jorge Luis Borges, Dom Asteriona, przełożył Andrzej Sobol-Jurczykowski.
11. Między fikcją a nie-fikcją.
- Fernanda Melchor, Dom na mokradłach z tomu To nie jest Miami, przełożył Tomasz Pindel.
12. Martín Kohan, Dwa razy czerwiec, przełożyła Barbara Jaroszuk. Próba (nad)interpretacji.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025Z: | W cyklu 2024Z: |
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie: podstawowe metody analizy hiszpańskojęzycznych dzieł literackich, ma podstawową wiedzę z zakresu literatury hiszpańskiej i latynoamerykańskiej i jej specyfiki jako dyscypliny; podstawową terminologię, przedmiot i kierunki badań literaturoznawczych z uwzględnieniem ich specyfiki w ramach studiów iberystycznych; w sposób usystematyzowany historię literatury hiszpańskiej i latynoamerykańskiej (tendencje i prądy) w szerszym kontekście literatury zachodniego kręgu kulturowego; w sposób podstawowy powiązania literatury hiszpańskiej i latynoamerykańskiej z procesami historyczno-kulturowymi zachodzącymi w Hiszpanii, Ameryce Łacińskiej i w innych krajach zachodniego kręgu kulturowego; podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (K_W02; K_W03; K_W04; K_W05; K_W09).
Student potrafi: czytać ze zrozumieniem teksty literackie; przedstawić własne poglądy, opinie, dyskutować, prezentować przygotowane zagadnienia związane z teorią i historią literatury oraz metodologią badań literackich; rozpoznawać różne rodzaje tekstów, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem podstawowej terminologii i właściwych metod; samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł literaturoznawczych i hispanistycznych (słowników, leksykonów, tekstów źródłowych, opracowań monograficznych, itp.); napisać oraz zredagować pracę pisemną z zastosowaniem metod literaturoznawczych; przygotować wystąpienia ustne z zastosowaniem odpowiednich metod literaturoznawczych właściwych dla studiów hispanistycznych; posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa hiszpańskiego obszaru językowego (K_U01; K_U02; K_U03; K_U04; K_U05; K_U06; K_U07).
Student jest gotów do: krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; planowania i organizacji pracy, rozwoju swojej przedsiębiorczości, współdziałania w zespole oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej; aktywnego uczestnictwa w kulturze krajów hiszpańskiego obszaru językowego korzystając z różnych form i mediów oraz do pracy zarówno w zespole pełniąc różne role jak i w sposób autonomiczny; śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w kulturze i literaturze Hiszpanii i Ameryki Łacińskiej (K_K01; K_K02; K_K03; K_K04).
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia i podstawą do wystawienia oceny są:
1) regularne uczestnictwo w zajęciach (dozwolone dwie nieusprawiedliwione nieobecności);
2) lektura wskazanych tekstów;
3) zdanie egzaminu pisemnego.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Podręczniki podstawowe:
Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna. Poetyka stosowana. Warszawa: WSiP, 2000.
Korwin-Piotrowska. Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
Dodatkowa literatura teoretyczna
Artykuły:
Burzyńska, Anna i Markowski, Michał Paweł. Formalizm rosyjski. [W:] tychże, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Znak: Kraków, 2006. 111-131.
Burzyńska, Anna i Markowski, Michał Paweł. Bachtin. [W:] tychże, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Znak: Kraków, 2006. 155-170.
Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna. Epika [W:] tychże, Poetyka stosowana. Warszawa: WSiP, 2000. 363-459.
Culler, Jonathan. Co to jest literatura i czy to pytanie ma jakiekolwiek znaczenie?; Język, znaczenie i interpretacja; Narracja; Dodatek. [W:], tegoż Teoria literatury. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998. 27-53, 67-82, 97-109, 139-150.
Eco, Umberto. O paru funkcjach literatury. [W:] tegoż, O literaturze. Warszawa: Muza, 2003. 7-20.
Fokkema, Douwe. Historia literatury – modernizm i postmodernizm. Warszawa: Instytut Kultury, 1994.
Jasińska, Maria. Narrator w powieści. [W:] Markiewicz, Henryk [wyd.] Problemy teorii literatury. Seria 1. Wrocław: Ossolineum, 1987. 222-242.
Jauss, Hans Robert. Zmiany paradygmatów w nauce o literaturze. [W:] Orłowski, Hubert [wyd.] Współczesna myśl literaturoznawcza w RFN. Antologia. Warszawa: Czytelnik, 1986. 151-162.
Krzyżanowski, Julian. Problematyka powieści. [W:] Markiewicz, Henryk [wyd.] Problemy teorii literatury. Seria 1. Wrocław: Ossolineum, 1987. 210-221.
Szkłowski, Wiktor. Sztuka jako chwyt. [W:] Burzyńska, Anna i Markowski, Michał Paweł, Teorie literatury XX wieku. Antologia. Znak: Kraków, 2006. 95-111.
Todorov, Tzvetan. Definicja Poetyki; Analiza tekstu literackiego; Perspektywy. [W:] tegoż, Poetyka. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. 7-106.
Wellek, René. Pojęcie realizmu w badaniach literackich. [W:] tegoż, Pojęcia i problemy nauki o literaturze. Warszawa: PIW, 1979. 317-343.
Monografie:
Burzyńska A., Markowski M. P. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
Eco, Umberto. Sześć przechadzek po lesie fikcji, Kraków 2007.
Genette Gérard. Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą, Kraków 1996.
Głowiński M. Powieść jako metodologia powieści, [w:] tegoż, Porządek, chaos, znaczenie, Warszawa 1968.
Głowiski M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Wrocław 2008.
Kulawik A. Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1994.
Mitosek, Z. Teorie badań literackich, Warszawa, 2004.
Stanzel F., Typowe formy powieści, [w:] Poetyka. Materiały do ćwiczeń, Warszawa 1996.
Wellek R., Warren A. Teoria literatury, Warszawa 1970.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: