Przejawy kultury andaluzyjskiej: literatura, poezja, flamenco, copla i religijność 3305-PKA-U
Celem kursu jest poznanie kultury andaluzyjskiej, w oparciu o wybrane przykłady prozy, poezji, teatru, muzyki, tradycji i rytuałów religijnych. Zajęcia mają na celu przybliżenie specyfiki Andaluzji, wraz z elementami jej historii i bogatą tożsamością kulturową („identidad desbordada”), zapoznanie uczestników/uczestniczki z wybranymi dziełami literackimi i muzycznymi, ważnymi dla andaluzyjskiej kultury, a także refleksję nad stereotypami i mitami popkulturowymi związanymi z tym regionem.
Analiza tekstów i materiałów audiowizualnych będzie uwzględniała kulturowy, społeczny i historyczny kontekst lokalny, a także konwencje, prądy kulturowe i kierunki artystyczne, jakie miały wpływ na powstanie poszczególnych utworów.
Zajęcia wymagają aktywnego uczestnictwa studentów/studentek, w tym wcześniejszego zapoznania się z tekstami lub materiałami audiowizualnymi i udział w dyskusji.
W trakcie kursu jest możliwy jest wybór spośród proponowanych zagadnień tych, na którym zostanie poświęcone więcej czasu, zgodnie z zainteresowaniami uczestników.
Zagadnienia:
1. Charakterystyka regionu, zarys historii, społeczeństwo, dialekt andaluzyjski.
2. Andaluzja w tekstach i poezji romantycznej.
3. Tradycje ludowe Andaluzji: Antonio Machado y Álvarez ´Demófilo´ - Stowarzyszenie El Folk-Lore Andaluz
4. Andaluzja w poezji Antonia y Manuela Machado.
5. Federico García Lorca “Romancero gitano”, “Poema del cante jondo”
6. Mit Carmen w literaturze, operze, filmie.
7. Flamenco – zarys historii, problemy badawcze, mity, style.
8. Flamenco – charakterystyka wybranego stylu, teksty.
9. Copla andaluza: wybrane przykłady w wykonaniu dawnym i współczesnym
10. Wybrane tradycje związane ze świętami religijnymi: Zambomba Navideña, Semana Santa, Romería de El Rocío
11. Pieśni religijne: campanilleros, saetas, sevillanas rocieras
12. Andaluzja we współczesnej literaturze
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Po ukończeniu kursu
1) Student zna i rozumie różnorodne przejawy kultury Andaluzji, zna ich historię i kontekst kulturowy ich powstania, rozumie działanie stereotypów kulturowych (K_W01, K_W02, K_W04)
2) Student ma podstawową wiedzę na temat sztuki flamenco i muzycznego gatunku copla andaluza
3) Opanował podstawową terminologię i metodologię badania zjawisk kulturowych wymagających podejścia interdyscyplinarnego, łączenia wiedzy z zakresu historii kultury, literaturoznawstwa i historii muzyki.
Umiejętności: Student potrafi:
1) przedstawić własne poglądy, opinie, dyskutować, prezentować przygotowane zagadnienia dotyczące różnych przejawów kultury andaluzyjskiej (S2K_U01; S2K_U02; S2K_U03).
2) czytać ze zrozumieniem i interpretować poezję poetów pochodzących z Andaluzji, reprezentujących różne pokolenia i prądy kulturowe
3) Posługiwać się podstawową terminologią dotyczącą sztuki flamenco i innych zjawisk kulturowych charakterystycznych dla tego regionu.
Kompetencje społeczne:
1. Student jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności, a także rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju;
2. Student rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i doskonalenia własnych kompetencji (K_K01).
3) Jest chętny do pogłębiania swoich zainteresowań aktualnymi zjawiskami kulturowymi z kręgu kultury andaluzyjskiej (K_K03, K_K04).
Kryteria oceniania
Metoda eklektyczna, łącząca elementy tradycyjnej dydaktyki (prezentacja podstawowych informacji przez prowadzącą, dyskusja kierowana) z aktywnym współuczestnictwem studentów (odwrócona klasa, uczenie się we współpracy, praca w grupach)
Zaliczenie konwersatorium odbywa się na następujących zasadach:
1. Obecność na zajęciach: dopuszcza się 2 nieusprawiedliwione obecności (każda kolejna nieusprawiedliwiona nieobecność skutkuje obniżeniem oceny o 0,5 stopnia), uczestnictwo w minimum 60% zajęć.
2. Aktywność (udział w dyskusji nad zadaną literaturą/filmem) 20%
3. Przygotowanie krótkiej prezentacji 10%
4. Test końcowy (pytania otwarte + dłuższa wypowiedź) 70%
Praktyki zawodowe
-
Literatura
Lektury:
Blanco Garza, José Luís et al. (2004), Las letras del cante flamenco, Sevilla: Signatura.
Estébanez Calderón, Serafín (1985 [1847]). Escenas andaluzas. Madrid, Cátedra.
Ficción Sur: Antología de relatistas andaluces (2008). Granada: Otura.
Machado, Antonio (2023 [2012]). Poemas de Baeza. Antología. Ayuntamiento de Baeza.
Machado y Álvarez, Antonio ´Demófilo´(1982 [1881]). Cantes Flamencos. Madrid.
Meilhac, Henry, Hélevy, Ludovic (1918) Carmen, [Libretto].
Molina Muñoz, Antonio (2006). El jinete polaco. Barcelona: Seix Barral (fragmenty).
García Lorca, Federico (2013). Antología poética, selección y prólogo de Luis García Montero. Madrid: Visor.
Materiały audiowizualne:
“Antonio Machado. Los días azules” [Film dokumentalny]
Gatlif, Tony (2000), Vengo. [Film]. Prod. Tony Gatlif.
Hermoso, Miguel (2006), Lola [Film]. Deaplaneta Producciones.
Morente, Henrique (1971) Homenaje flamenco a Miguel Hernández. [CD] Hispavox.
Rovira-Beleta, Francisco (1963). Los Tarantos. [Film].
Saetas por seguiriya (2019). Flamenco y universidad, vol. 60. [CD] Instituto Andaluz del Flamenco.
Saura, Carlos (2010) Flamenco, flamenco. [Film]
Saura, Carlos (1983) Carmen. [Film]
Saura, Carlos (1981) Bodas de sangre. [Film]
Literatura dodatkowa:
Álvarez Caballero, Ángel (1986), Historia del cante flamenco. Madrid: Alianza.
Alonso, Dámaso, Blecua, José Manuel (1964), Antología de la poesía española. Lírica de tipo tradicional. Madrid: Gredos.
Bojarska, Paulina (2025). “«Przywołuję śmierć, ona nie chce przyjść…» Cierpienie w tekstach flamenco”. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa. 2025 Nr. 1 (348).
Cruces Roldán, Cristina (2002) “«De cintura para arriba» Hipercorporeidad y sexuación en el flamenco”, Entretejiendo saberes: Actas del IV Seminario de la Asociación Universitaria de Estudios de Mujeres (AUDEM), Sevilla.
Czapliński, Lesław (2003), „L’amour fatale, czyli imiona „Carmen”, w: W kręgu operowych mitów, Kraków: Rabid.
Gamboa, José Manuel (2005). Una historia del flamenco. Madrid: Espasa-Calpe.
García Montero, Luis (2016), Un lector llamado Federico García Lorca, Madrid: Taurus.
García Montero, Luis (1986 ), “El teatro, la casa y Bernarda Alba”, Cuadernos Hispanoamericanos. Homenaje a García Lorca, Vol. I, str. 359-370.
González Troyano, Alberto (2018), La cara oscura de la imagen de Andalucía. Estereotipos y prejuicios, Sevilla, Centro de Estudios Andaluces.
Grande, Félix (1992). García Lorca y el Flamenco. Madrid: E. Mondadori.
Gutiérrez Carbajo, Francisco (2007). La poesía del flamenco. Córdoba: Almuzara.
Prieto Borrego, Lucía (2016) “La copla: un instrumento para el proyecto de moralización de la sociedad española durante el primer franquismo”, Arenal, 23:2; julio-diciembre 2016, 287-320.
Sabugo Abril, Amancio (1986 ), “Claves interiores de la poesía lorquiana”, Cuadernos Hispanoamericanos. Homenaje a García Lorca, Vol. II, str. 479-494.
Salido Freyre, Juan (2021). La saeta. Su origen flamenco. Córdoba: Almuzara.
Steingress, Gerhard (2006). ...y Carmen se fue a París. Un estudio sobre la construcción artística del género flamenco (1833-1865). Córdoba: Almuzara
Steingress, Gerhard (2005). Sociología del cante flamenco. Sevilla: Signatura.
Strony internetowe:
Deflamenco: http://www.deflamenco.com
Flamencopolis: http://www.flamencopolis.com
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: