Najnowsze badania nad dziejami, kulturą i religią Ameryki Łacińskiej I 3305-NBKAL1-1U

Student zna i rozumie specyfikę przedmiotową i metodologiczną właściwą dla badań nad dziejami i kulturą (w tym religiami) Ameryki Łacińskiej; terminologię z zakresu badań nad historią i kulturą Ameryki Łacińskiej na poziomie rozszerzonym; powiązania badań nad dziejami i kulturą (w tym religiami) Ameryki Łacińskiej z innymi dziedzinami nauk humanistycznych i społecznych; podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej w badaniach nad historią i kulturą (w tym religiami) Ameryki Łacińskiej; zjawiska naukowe i kulturalne w krajach Ameryki Łacińskiej, a zwłaszcza ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach nowych badań i trendów z zakresu badań nad dziejami i kulturą (w tym religiami) Ameryki Łacińskiej z innymi dyskursami humanistycznymi;
terminologię, teorię i metodologię z zakresu badań nad dziejami i kulturą (w tym religiami) Ameryki Łacińskiej; współczesne dokonania ośrodków i szkół badawczych, obejmujące wybrane zagadnienia z badań nad dziejami i kulturą (w tym religiami) Ameryki Łacińskiej (K_W01; K_W02; K_W03; K_W04; K_W05; K_W06)
Student potrafi wykorzystać nabyte umiejętności badawcze, obejmujące krytyczną analizę wytworów kultury, źródeł historycznych i zjawisk społecznych krajów Ameryki Łacińskiej, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie badań nad dziejami i kulturą Ameryki Łacińskiej; samodzielnie zdobywać wiedzę na temat historii i kultury Ameryki Łacińskiej i poszerzać umiejętności badawcze w tym zakresie; wykorzystać nabyte umiejętności językowe w zakresie rozumienia i tworzenia tekstów ustnych i pisemnych z wykorzystaniem terminologii fachowej odnoszącej się do historii i kultury Ameryki Łacińskiej
(K_U01; K_U02; K_U03)
Student jest gotowy do współdziałania w grupie, przyjmując w niej różne role
(K_K01)

Warunkiem zaliczenia zajęć jest:
- obecność na zajęciach (dopuszczalne max. 2 nieobecności nieusprawiedliwione)
- aktywny udział studenta w zajęciach i w dyskusjach opierających się na wcześniejszej lekturze tekstów źródłowych oraz tekstów analitycznych (40% oceny końcowej)
- egzamin (60% oceny końcowej)

Przykładowa literatura (podczas kursu pracujemy na wybranych fragmentach tekstów):

Alva Ixtlilxochitl, Fernando de (1997), Obras históricas, edición facsimilar, edición, estudio introductorio y apéndice documental de Edmundo O’Gorman, prólogo de Miguel León-Portilla, 2 vol., México, IIH-UNAM – Instituto Mexiquense de Cultura (fragmentos elegidos)
Anales de Cuauhtitlan (1998) en: History and Mythology of the Aztecs. The Codex Chimalpopoca, trad. de John Bierhorst. Tuscon, University of Arizona Press (fragmentos elegidos)
Códice Borgia (s. f.) Original de la Biblioteca Apostólica Vaticana, núm. cat. Borg. Mess. 1, Ciudad del Vaticano, disponible en: http://digi.vatlib.it/view/MSS_Borg.mess.1.
Códice Fejérváry-Mayer (1994) edición facsimilar, Graz – México, Akademische Druck- und Verlagsanstalt – Fondo de Cultura Económica – Sociedad Estatal Quinto Centenario
Códice Vaticano A (s. f.) Original de la Biblioteca Apostólica Vaticana, núm. cat. Vat. Lat. 3738, Ciudad del Vaticano, disponible en: https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.3738.
Códice Mendoza (1997) The Essential Codex Mendoza, ed. de Frances F. Berdan y Patricia R. Anawalt, 4 v., Berkeley-Los Ángeles-Londres, University of California Press.
Códice Xolotl (1981 [1951]), Ed. de Charles Dibble. México, IIH-UNAM.
Hystoyre du Mechique (2002) edición, paleografía y traducción de Rafael Tena Martínez, México, CONACULTA (fragmentos elegidos)
Murúa, Martín de (Siglos XVI-XVII) Historia General del Perú
Popol Vuh (2013) Popol Vuh. Herramientas para un estudio crítico del texto k’iche’, traducción al español, notas gramaticales y vocabulario de Michela Elisa Craveri, México, IIF-UNAM (fragmentos elegidos)
Procesos por idolatría al cacique, gobernadores y sacerdotes de Yanhuitlán, 1544–1546 (1999) ed. de María Teresa Sepúlveda y Herrera, México, Instituto Nacional de Antropología e Historia (fragmentos elegidos)
Sahagún, fray Bernardino de (1989) Historia general de las Cosas de Nueva España, ed. de Josefina García Quintana y Alfredo López Austin, 2 vols. México, CONACULTA – Alianza Editorial Mexicana (fragmentos elegidos)
Torquemada, fray Juan de (1986) Monarquía Indiana, Introd. de Miguel León-Portilla, 3 vols., México, Ed. Porrúa (fragmentos elegidos)

Textos analíticos:
Broda, Johanna (2017) “Los Umbrales del Inframundo y de la Tierra. Una comparación entre Mesoamérica y los Andes”, en: Eduardo Matos Moctezuma y Ángela Ochoa (coords.) Del Saber ha hecho su razón de ser… Homenaje a Alfredo López Austin, tomo I, México, Secretaría de Cultura – INAH – IIA-UNAM: pp. 105-128.
Brokaw Galen (2002) “Khipu Numeracy and Alphabetic Literacy in the Andes: Felipe Guaman Poma de Ayala’s Nueva corónica y buen gobierno”, Colonial Latin American Review, 11 (2): 275-303.
Brokaw, Galen (2011) “El quipu en la época colonial”, en: Carmen Arellano Hoffman y Gary Urton (eds.) Atando Cabos, Lima, Ministerio de Cultura – Museo Nacional de Arqueología, Antropología e Historia del Perú: 177-192.
Castañeda de la Paz, María (2005) “Tira de la Peregrinación y la ascendencia chichimeca de los tenochca”, Estudios de Cultura Náhuatl, 38, 183-213.
Clados, Christiane (2019) “On the Iconic Nature of Tocapus and Other Framed Motif Units”, en: Katarzyna y Jerome Offner (eds.) Indigenous Graphic Communication Systems: A Theoretical Approach, Louisville, University Press of Colorado: 233-256.
Díaz, Ana G. (2009) “La primera lámina del Códice Vaticano A, ¿un modelo para justificar al topografía celestial de la antigüedad pagana indígena?”, Anales del Instituto de Investigaciones Estéticas, 95: 5-44. http://www.analesiie.unam.mx/index.php/analesiie/article/view/2296/2611
Estrada Peña, Canek (2018) Todo tiene su nawal: apuntes sobre las entidades sagradas de los k’iche’ ”, en: A. Rafael Flores Hernández (coord.) Entidades sagradas del universo maya, México, Palabra de Clío: 217-248.
García Espada, Antonio (2015) “San Simón de Mesoamérica”, en: A. García Espada (com.), Religiosidad popular salvadoreña. San Salvador: Dirección de Publicaciones e Impresos, 189-221.https://www.academia.edu/14942364/San_Sim%C3%B3n_de_Mesoam%C3%A9rica
Giersz, Miłosz, Patrycja Prządka-Giersz i Krzysztof Makowski (2013) Huarmey. En el cruce de caminos del Perú milenario, Lima, Universidad de Varsovia – Pontificia Universidad Católica del Perú – Ediciones del Hipocampo SAC.
Huerta, Leonardo (2015) “Nuevas luces sobre los orígenes de tenochcas y tlatelolcas”, Gaceta digital UNAM, http://www.gaceta.unam.mx/20151126/nuevas-luces-sobre-los-origenes-de-tenochcas-y-tlatelolcas/
Jackson, Margaret (2012) “Moche as Visual Notation. Semasiographic Elements in Moche Ceramic Imagery”, en: Elizabeth Hill Boone y Gary Urton (eds.) Their Way of Writing: Scripts, Signs, and Pictographies in Pre‐Columbian America, Cambridge, Washington, D.C., Dumbarton Oaks Research Library and Collection: 227-249 (leer: 233-245)
López Austin, Alfredo y Leonardo López Luján (2004) “Tollan y su gobernante Quetzalcoatl”, Arqueología Mexicana, 12 (67): 38-43.
López Luján, Leonardo, and María Barajas Rocha (2010) “El monolito de la Tlaltecuhtli y sus ofrendas asociadas”. Brochure for the temporary exhibition Moctezuma II: tiempo y destino de un gobernante, Mexico, Museo del Templo Mayor – Instituto Nacional de Antropología e Historia, http://www.mesoweb.com/about/articles/Tlaltecuhtli-2010.pdf
López Luján, Leonardo, Ximena Chávez Balderas, Belem Zúñiga Arellano, Alejandra Aguirre Molina, and Norma Valentín Maldonado (2012) “Un portal al inframundo: ofrendas de animales sepultadas al pie del Templo Mayor de Tenochtitlan”, Estudios de Cultura Náhuatl, 44: 9-40.
Nielsen, Jesper y Toke Sellner Reunert (2015) “Estratos, regiones e híbridos. Una reconsideración de la cosmología Mesoamericana”, en: Ana Díaz (coord.) Cielos e inframundos. Una revisión de las cosmologías mesoamericanas, México, IIH-UNAM – Fideicomiso Felipe Teixidor y Moserrat Alfau de Teixidor: 25-64. http://www.historicas.unam.mx/publicaciones/publicadigital/libros/cielos/CEI002.pdf
Pédron Colombani, Sylvie (2008) “El culto de Maximón en Guatemala”, Trace, 54: 31-44.
Saturno, William A., Karl A. Taube, David Stuart (2005) “The Murals of San Bartolo, El Petén, Guatemala: The North Wall”, Ancient Mesoamerica 7; https://www.academia.edu/423371/The_Murals_of_San_Bartolo_El_Pet%C3%A9n_Guatemala_The_North_Wall
Sepúlveda y Herrera, María Teresa (1999) Procesos por idolatría al cacique, gobernadores y sacerdotes de Yanhuitlán, 1544–1546, México, Instituto Nacional de Antropología e Historia (fragmentos elegidos)
Stanzione, Vincent (2000) Rituals of Sacrifice. Walking the Face of the Earth on the Sacred Path of the Sun: journey through the Tz'utujil Maya world of Santiago Atitlán, La Antigua, ed. de Vincent Stanzione y Angelika Bauer (fragmentos: 18-19, 29-30, 46, 49-53, 56-57)
Urton, Gary (2003) Signs of Inka Khipu. Binary Coding in Andean Knotted-String, Austin, University of Texas Press: 1-7.
Villaseñor M. Rafael E. (2014) “Izapa, Tak’alik Ab’aj, Kaminaljuyu y San Bartolo: Elementos iconográficos del mundo sobrenatural maya”, Kin Kaban (Revista electrónica del Centro de Estudios Interdisciplinarios de las Culturas Mesoamericanas), N° 4 (jul 2013-jun 2014), pp. 15-25; https://www.academia.edu/7760256/Izapa_Tak_alik_Ab_aj_Kaminaljuy%C3%BA_y_San_Bartolo_elementos_iconogr%C3%A1ficos_del_mundo_sobrenatural_maya_im%C3%A1genes_
Vitry, Christian (2008) “Los espacios rituales en las montañas donde los inkas practicaron sacrificios humanos”, en: Carlos Terra y Rubens Andrade (eds.) Paisagens Culturais. Contrastes sul-americanos, Río de Janeiro, Universidade Federal do Rio de Janeiro – Escola de Belas Artes: 47-65.

Serie de vídeos Proyecto Templo Mayor

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3305-NBKAL1-1U w USOSweb