Literatura portugalska III ćwicz. 3305-LP3-31c
Eksperyment literacki i fragmentaryczność.
Dialogi i diatryby - podmiot, język i rzeczywistość.
I. Drugi modernizm i pokolenie ruchu Presença
Program estetyczny ruchu Presença. Projekt literatury żywej według José Régio. Poezja José Régio, np. "Poemas de Deus e de Diabo" - tematyka, poruszane problemy, emocjonalna szczerość. "Elói ou Romance numa Cabeça" João Gaspara Simõesa jako powieść psychologiczna. Fikcja według ruchu Presença - "O Barão" autorstwa Branquinho da Fonseca jako podróż do podświadomości i realizacja
estetycznych założeń Presençy.
1. José Régio, "Poemas de Deus e de Diabo"
2. João Gaspar Simões, "Elói ou Romance numa Cabeça"
3. Branquinho da Fonseca, "O Barão"
II. Pisarze spoza nurtów literackich: Miguel Torga (wybrane tomy "Diário" oraz poezji, "Contos da Montanha", "Novos Contos da Montanha"). Ziemia i człowiek w dziełach Torgi. Tematy i problemy charakterystyczne dla autora (region Tras-os-Montes i jego mieszkańcy, starożytne mity i motywy w pozeji, np. Orfeusz i Hiob, życie wśród przyrody i ludowe rytuały, panteizm). Koncept człowieka
iberyjskiego. Florbela Espanca - osie tematyczne sonetów: ból i niepokój, samotność, rozpacz, region Alentejo.
1. Miguel Torga, "Contos da Montanha"
2. Florbela Espanca, "Máscaras do Destino"
_____, "Livro das Mágoas"
III. Portugalski surrealizm
Bliskość surrealizmu literackiego i sztuk plastycznych. Ewolucja ruchu surrealistycznego w Portugalii. Surrealizm jako maska komentarza politycznego.
1. Alexandre O’Neill, "No Reino da Dinamarca"
2. Mário de Cesariny, "Pena Capital"
IV. Współczesna portugalska poezja
a) Poezja kobieca XX wieku
Odbicie kobiecości we współczesnej portugalskiej poezji: poszukiwanie Innej, formalna perfekcja vs. zgłębianie własnego bólu i masochistyczny autoportret, koncept kobiecości, mityczna pamięć, umiejscowienie w kulturze, odniesienie do minionych epok.
1. Judite Teixeira, "Poemas"
2. Natália Correia, "Poemas a Rebate"
b) Literatura zaangażowana społecznie
Związek poezji z polityką: krytyka polityczna i piękno; literatura w poszukiwaniu sprawiedliwości i oporu wobec dyktatury; poezja rozumu.
1. António Gedeão, "Teatro do Mundo"
2. Sophia de Mello Breyner Andresen, "Livro Sexto"
3. Maria Velho da Costa, Maria Teresa Horta, Maria Isabel Barreno, "As Novas Cartas Portuguesas".
V. Współczesna portugalska fikcja
Alegoria i magia jako strategie prowadzenia dyskursu; analisa portugalskiej przeszłości: między chwałą, przemocą a farsą; dialog z tradycją.
1. Sophia de Mello Breyner Andresen, “Contos Exemplares”
2. José Saramago, “Memorial do Convento”.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student orientuje się w dynamice procesu historycznoliterackiego w drugiej połowie XX wieku w Portugalii. Posiada umiejętność krytycznej analizy portugalskich zjawisk literackich i kulturowych, występujących w w epoce 2-go Modernizmu, surrealizmu i w początkach postmodernizmu.
Student posiada podstawową wiedzę z zakresu historii literatury portugalskiej.
Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu nauk humanistycznych w systemie nauk oraz ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej.
Student zna podstawową terminologię nauk humanistycznych, w szczególności literaturoznawstwa (w jęz. portugalskim).
Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu nauk humanistycznych w systemie nauk oraz ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej.
Student ma podstawową wiedzę niezbędną w profesjonalnej analizie i interpretacji tekstów reprezentujących różne rejestry i style funkcjonalne języka portugalskiego.
Student ma świadomość kompleksowej natury języka portugalskiego oraz jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń.
Student zna podstawowe metody i narzędzia informatyczne i techniki pozyskiwania danych, pozwalające badać, opisywać i analizować kulturę, literaturę, historię i język oraz pozwalające na kontakty naukowe i zawodowe na rynku międzynarodowym.
Student potrafi - z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów - wyszukiwać, analizować, oceniać i użytkować informacje literaturoznawcze.
Student potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa w typowych sytuacjach profesjonalnych.
Student potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla literaturoznawstwa oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym.
Student posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułowania wniosków.
Student potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami z zakresu literaturoznawstwa w języku portugalskim.
Student posiada umiejętność przygotowania esejów pisemnych w języku portugalskim dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł.
Student posiada kompetencje społeczne i językowe w zakresie literaturoznawstwa w społecznościach jezykowych portugalskojęzycznych, potrafi je wykorzystać we współdziałaniu i pracy indywidualnej/grupowej oraz przyjmować w niej różne role.
Student ma nawyk śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w języku, kulturze i literaturze Półwyspu Iberyjskiego, Brazylii, krajów afrykańskich i azjatyckich języka portugalskiego.
Kryteria oceniania
Każdy student będzie oceniany poprzez:
(1) aktywny udział w zajęciach; (10%)
(2) wykonanie trzech zadań w ciągu semestru;
a) dwie prace akademickie:
i.) krytyczna recenzja tekstu z bibliografii pasywnej (aktywność pisemna) (25%)
ii.) socjalizacja w klasie pracy z programu nauczania (aktywność ustna) (25%)
b) zadanie artystyczne (patrz propozycje na odwrocie niniejszego arkusza) (20%)
(3) pisemny test ze znajomości tematu semestralnego (20%)
Praktyki zawodowe
Przekład tekstów literackich, nauczanie języka i literatury.
Literatura
Bibliografia aktywna wymagana na ćwiczenia:
1. Andresen, Sophia de Mello Breyner, and António Ferreira Gomes. Contos Exemplares. n.p.: Lisboa : Portugália Editora, [post 1970].
2. Barreno, Maria Isabel, et al. Novas Cartas Portuguesas. n.p.: Alfragide : Dom Quixote, 2010.
3. Gedeão, António, and Jorge de Sena. Poesias Completas : (1956-1967). n.p.: Lisboa : Portugália, 1975
4. O'Neill, Alexandre, and Clara Rocha. Poesias Completas 1951/1981. n.p.: Lisboa : Imprensa Nacional Casa da Moeda, 1982.
5. Régio, José. Poemas De Deus E Do Diabo : Poesia. n.p.: Porto : Brasília Editora, 1972.
6. Saramago, José. Memorial Do Convento : Romance. n.p.: Lisboa : Caminho, 1983.
7. Torga, Miguel. Contos Da Montanha. n.p.: Coimbra : [s.n.] ; 1987.
Bibliografia pasywna sugerowana
1. Arnaut, Ana Paula, and Carlos António Alves dos Reis. José Saramago. n.p.: Lisboa : Edições 70, 2008
2. Gouveia e Sousa, Martim de, “Régio e Judith Teixeira: em encontro, uma voz e uma «brasa ardente» de que alguém se lembrará”, w: Presenças de Sérgio (akta 8.º Encontro de Estudos Portugueses, wyd. António Manuel Ferreira), Universidade de Aveiro, 2002. [dostępne na: http://wwweuropa.blogspot.com/2006/05/rgio-e-judith-teixeira-um-encontro-uma.html]
3. Lisboa, Eugénio. José Régio : A Obra E O Homem. n.p.: Lisboa : Editora Arcádia, 1976.
4. LOURENÇO, Eduardo, “«Presença» ou a contrarrevolução no Modernismo português?”, w: Tempo E Poesia. n.p.: Porto : Editorial Inova, 1974., ss. 143-168.
5. Martinho, Fernando J. B. "Alexandre O'neill E Pessoa." Coloquio/Letras 97.(1987): 48-56.
6. Pereira, Maria Helena da Rocha. "Os Mitos Classicos Em Miguel Torga." Coloquio/Letras 43.(1978): 20-32
7. Rocha, Clara Crabbe. "A Poesia De Sophia De Mello Breyner Andresen, Ou O Culto Do Canto Magico De Orpheu." Biblos 55.(1979): 121-135
8. Rocha, Clara Crabbe. Espaco Autobiografico Em Miguel Torga. Coimbra: Almedina, 1977
9. Rodrigues, Urbano Tavares, “António Gedeão: decifrador do mundo, alquimista do sonho” w: Memórias da Academia das Ciências de Lisboa. Classe de Letras, Lisboa, t. 33 (1966-1997), ss. 157-169 [dostępny na: http://purl.pt/12157/1/estudos/urbano-tavaresrodrigues.html#1]
10. Silva, Maria Adelaide Coelho da. "Leitura Social De Três Poemas De António Gedeão." (1981): RCAAP
Strony internetowe przydatne do studiów nad literaturą portugalską:
- Projeto Vercial
http://alfarrabio.di.uminho.pt/vercial/intro1.htm
- E-Dicionário de Termos Literários
http://www.edtl.com.pt/
- Associação Internacional de Lusitanistas
http://lusitanistasail.net/
- Revista Colóquio-Letras
http://www.coloquio.gulbenkian.pt/
- Revista do Núcleo de Estudos de Literatura Portuguesa e Africana
http://www.uff.br/revistaabril/
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: