Literatura Ameryki Łacińskiej II 3305-LAL2-21
Program przedmiotu obejmuje systematyczny i chronologiczny przegląd najważniejszych tendencji, kierunków i autorów w literaturze latynoamerykańskiej od okresu Konkwisty do XIX wieku. Omawiane będą kluczowe dla danych epok literackich dzieła i gatunki pochodzące z różnych regionów/krajów, aby ukazać zarówno cechy wspólne dla twórczości całego kontynentu, jak i dystynkcyjne w literaturach nowopowstających państw narodowych. Refleksja nad tekstami prowadzona będzie w szerokim kontekście historycznym, politycznym, społecznym i kulturowym, ułatwiającym orientację nie tylko w tendencjach dominujących w danych epokach w literaturze, lecz również w warunkujących ją realiach zewnętrznych.
Ponadto, problemy poruszane w omawianych tekstach ukazane zostaną jako istotne konteksty tudzież źródła kultury współczesnej.
OMAWIANE ZAGADNIENIA:
0. Wprowadzenie. Tematyka kursu. Kluczowe problemy literatury i kultury latynoamerykańskiej XVI-XIX w.: opis "nowego" świata i ograniczenia języka, amerykańska natura, relacja swój/obcy, kwestia ludności autochtonicznej, niewolnictwo, metysaż, opresyjny system kolonialny, kastowy system społeczny, tożsamość lokalna/narodowa, rola pisarza/intelektualisty, kronika, kostumbryzm, hybrydyczność, synkretyzm gatunkowy, opozycja [?] historia/literatura...
I "ODKRYCIE" I PODBÓJ
1. Spotkanie kultur. Obraz konkwisty w piśmiennictwie XV w. Kronikarze, historycy: K.Kolumb; H.Cortes; Bernal Diaz del Castillo. Fray Bartolome de las Casas.
2. Organizacja kolonii hispanoamerykańskich. Powstawanie nowego społeczeństwa (1492-1600). Renesans i poematy epickie. Alonso de Ercilla y Zuńiga: "La Araucana". Chilijska epopeja narodowa.
II ŻYCIE W KOLONII (w "Złotym wieku")
3. Rozkwit świata kolonialnego. Kronikarski splendor: Inca Garcilaso de la Vega. Tożsamość.
4. Barok w Nowej Hiszpanii. Swoistość baroku hispanoamerykańskiego/Wpływy hiszpańskiego kultyzmu i konceptyzmu.
Bernardo de Balbuena;
"El sabio criollo": Carlos Sigüenza y Góngora. Początki powieści?
5. "Dziesiąta Muza": Sor Juana Inés de la Cruz. Niezależna intelektualistka/zakonnica w XVII wieku.
6. Od baroku do XVIII wieku. Oświecenie w Ameryce Łacińskiej. Rozwój oświaty i nauki. Potęga i wpływy zakonu jezuitów. Europejska debata o Nowym Świecie. Nowa polemika o sytuacji Indian. Europejscy podróżnicy na kontynencie amerykańskim: Alexander von Humbolt.
- "Sizigias y cuadraturas lunares", Manuel Antonio de Rivas: science fiction?
- Pierwsza powieść hispanoamerykańska, "El Periquillo Sarniento", J.J. Fernández de Lizardi.
III KU NIEPODLEGŁOŚCI
7. Neoklasycyzm i preromantyzm. Polityczna literatura okresu walk o niepodległość:
- Simón Bolívar,
- José Joaquín de Olmedo.
Pierwsze deklaracje niepodległości intelektualnej: Andrés Bello.
8. Romantyzm - zmiana paradygmatu myślenia. Charakterystyka romantyzmu hispanoamerykańskiego. Poezja: José María Heredia, Gertrudis Gómez de Avellaneda.
IV LITERATURA NARODOWA
9. Znaczenie ruchów politycznych. Artysta wobec tyranii. Romantyzm w Argentynie: Esteban Echeverría.
10. Projekty cywilizacyjne i polityczne. Wizja idealnej organizacji społecznej. Cywilizacja/barbarzystwo, figura dyktatora: "Facundo", D.F. Sarmiento.
11. Argentyńska idiosynkrazja: literatura gauchesca. Epopeja narodowa (?): "Martín Fierro".
12. Kostumbryzm i oryginalny gatunek. Refleksja historiozoficzna. "Tradiciones Peruanas", Ricardo Palma.
13. Powieść abolicjonistyczna. Cirilo Villaverde: "Cecilia Valdés o La Loma del Angel".
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2024L: |
Efekty kształcenia
Wiedza: student/ka zna i rozumie
- podstawowe metody analizy hiszpańskojęzycznych latynoamerykańskich dzieł literatury dawnej oraz dziewiętnastowiecznej (K_W02);
- podstawową terminologię i kierunki badań w obszarze literatury latynoamerykańskiej, w tym dawnej (K_W03);
- w sposób usystematyzowany historię literatury latynoamerykańskiej od renesansu do romantyzmu (tendencje, prądy danej epoki, głównych autorów oraz ich twórczość); (K_W04);
- w sposób podstawowy powiązania literatury latynoamerykańskiej z procesami historyczno-kulturowymi (K_W05).
Umiejętności: student/ka potrafi
- czytać ze zrozumieniem teksty w języku hiszpańskim (K_U01);
- dyskutować, prezentować przygotowane zagadnienia w języku hiszpańskim (K_U02);
- rozpoznawać różne rodzaje tekstów hiszpańskojęzycznych, umiejscowić je w ogólnym, zwłaszcza latynoamerykańskim i kolonialnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem podstawowej terminologii i właściwych metod literaturoznawczych (K_U03);
- samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł, takich jak podręczniki i monografie literaturoznawcze oraz archiwa online (K_U04);
- przygotować wystąpienia ustne w języku hiszpańskim z zastosowaniem
odpowiednich metod oraz źródeł właściwych dla literaturoznawstwa i historii literatury latynoamerykańskiej (K_U06);
- posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa hiszpańskiego obszaru językowego (K_U07);
Kompetencje społeczne: student/ka posiada przygotowanie do
- krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju (K_K01);
- planowania i organizacji pracy, współdziałania w grupie w warsztatowej analizie na zajęciach oraz w przygotowaniu pracy poza zajęciami (K_U02);
- aktywnego uczestnictwa w kulturze Ameryki Łacińskiej korzystając z różnych form i mediów (K_K03);
- krytycznego i opartego na znajomości historii i kultury śledzenia procesów i zjawisk zachodzących w języku, kulturze i literaturze Ameryki Łacińskiej (K_K04).
Kryteria oceniania
Aby uzyskać zaliczenie należy spełnić poniższe warunki:
- uczestniczyć w zajęciach (dozwolone 2 nieusprawiedliwione nieobecności);
- regularnie czytać wszystkie teksty, które będą omawiane na zajęciach i brać aktywny i konstruktywny udział w dyskusji na ich temat, przygotowywać odpowiedzi na udostępnione wcześniej pytania, opracowywać podane zagadnienia;
- realizować zadania na platformie Google Classroom;
Po spełnieniu powyższych warunków można przystąpić do egzaminu ustnego, którego zdanie jest ostatecznym elementem zaliczenia przedmiotu.
W przypadku wzorowego spełnienia wszystkich powyższych warunków, prowadząca zajęcia może zdecydować o zwolnieniu danej osoby z egzaminu.
Dozwolone są dwie nieobecności nieusprawiedliwione. Nieobecność nie zwalnia z konieczności przygotowania materiału. Jeśli ktoś nie pojawi się, niezależnie od przyczyn, na połowie lub większej ilości zajęć, nie może podejść do zaliczenia przedmiotu.
Literatura
Lektury obowiązkowe*:
1. Wybór tekstów: Cristobal Colón, "Diario de viaje"; Hernán Cortés, "Cartas de relación"; Bernal Diaz del Castillo "Historia verdadera de la conquista de la Nueva España"; Bartolomé de las Casas, "Brevísima relación de la destrucción de las Indias" + Álvar Núñez Cabeza de Vaca, "Naufragios".
2.Inca Garcilaso de la Vega: "Comentarios reales" (fragm.)
3.Alonso de Ercilla y Zuniga: "La Araucana" (fragm.)
4a.Bernardo de Balbuena: "Grandeza mexicana" (frag.)
4b. Carlos Sigüenza y Góngora, "Infortunios de Alonso Ramírez".
5. Wybór tekstów; Sor Juana Inés de la Cruz.
6.1. "Sizigias y cuadraturas lunares", Manuel Antonio de Rivas.
6.2. J.J.Fernandez de Lizardi: "El Periquillo Sarniento" (fragm.)
7. S. Bolívar, wybór fragmentów, J.J.de Olmedo: "La victoria de Junin" (fragm.); A. Bello: wybór tekstów.
8. J.M.Heredia, G. Gómez de Avellaneda - wybór poezji.
9. E. Echeverría, "El matadero".
10. D.F. Sarmiento, "Facundo o la civilización y barbarie en la pampa argentina" (fragmenty).
11. J. Hernández, "Martín Fierro" (całość).
12. R.Palma, "Tradiciones peruanas" (fragm.).
13. C. Villaverde, "Cecilia Valdés o La Loma del Angel".
Podręczniki podstawowe:
Łukaszyk Ewa, Pluta Nina (2010) "Historia literatur iberoamerykańskich", Wrocław, Ossolineum.
Oviedo, José Miguel (1997) "Historia de la literatura hispanoamericana", Madrid, Alianza Editorial (t.1 y 2).
Bellini, Giuseppe (1997) "Nueva historia de la literatura hispanoamericana", Madrid, Castalia.
Dodatkowe:
- Goic, Cedomil (coord) (1991): "Historia y critica de la lit. hispanoamericana", Barcelona,Editorial Critica,(t.I y II).
- Todorov Tzvetan (1996) "Podbój Ameryki.Problem innego", Warszawa, Aletheia.
- Jennifer French i Gisela Heffes (red.) (2020): "The Latin American Ecocultural Reader", Northwestern UP.
* W trakcie kursu dobór tekstów może zostać zmodyfikowany (po uzgodnieniu ze studentami).
Uwagi
|
W cyklu 2023L:
Forma i kryteria zaliczenia przedmiotu mogą ulec zmianie w zależności od aktualnej sytuacji epidemicznej. Równoważne warunki zaliczenia zostaną ustalone zgodnie z wytycznymi obowiązującymi na Uniwersytecie Warszawskim, w porozumieniu z uczestnikami zajęć. Jeśli zajęcia prowadzone będą w trybie zdalnym, wykorzystywane będą platofrmy Zoom (zajęcia synchroniczne, zgodnie z planem zajęć) oraz Google Classroom (materiały i obowiązkowe zadania). |
W cyklu 2024L:
Forma i kryteria zaliczenia przedmiotu mogą ulec zmianie w zależności od aktualnej sytuacji epidemicznej. Równoważne warunki zaliczenia zostaną ustalone zgodnie z wytycznymi obowiązującymi na Uniwersytecie Warszawskim, w porozumieniu z uczestnikami zajęć. Jeśli zajęcia prowadzone będą w trybie zdalnym, wykorzystywane będą platofrmy Zoom (zajęcia synchroniczne, zgodnie z planem zajęć) oraz Google Classroom (materiały i obowiązkowe zadania). |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: