Jak rozmawiać o książkach, które się czytało: analiza i interpretacja opowiadań latynoamerykańskich 3305-JRK-01
Tytuł zajęć nawiązuje do słynnej prowokacji Pierre'a Bayarda: "Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało", która w rzeczywistości prowadzi do refleksji na temat znaczenia lektury.
Zajęcia stanowią praktyczne wprowadzenie do analizy tekstu literackiego. Ich głównym celem jest poszerzenie kompetencji czytelniczych, analitycznych, interpretacyjnych i językowych studentek i studentów, a zarazem wprowadzenie i wykorzystanie w praktyce podstaw teorii krytycznej, postkrytycznej i posthumanistycznej.
Poszerzanie kompetencji czytelniczych oznacza nie tylko zapoznanie się z wybranymi podejściami teoretycznymi, lecz także prowadzenie autorefleksyjnej "uważnej lektury" (close/differential reading), zainspirowanej metodami analitycznymi teoretyków recepcji (Jonathan Culler, Stanley Fish, Wolfgang Iser, Marjorie Perloff), umożliwiającej studentkom i studentom analizę własnych praktyk czytelniczych i prowokującej do interpretacji czytanych utworów w szerokim kontekście.
Zajęcia prowadzone są w trybie warsztatowym - uczestniczki i uczestnicy zapoznają się z krótkimi opowiadaniami latynoamerykańskimi, które podczas zajęć poddane zostają uważnej lekturze (close/differential reading) oraz dyskusji. W każdej analizie wybrane osoby, po uprzedniej lekturze tekstu teoretycznego, pełnią rolę "moderatorów".
Podczas wspólnej lektury "mikro", "mini" i nieco większych zmuszających do refleksji opowiadań, poruszać będziemy np. takie zagadnienia jak:
- fikcjonalność, relacja literatury do rzeczywistości, problem referencji,
- "rola" czytelnika w odbiorze tekstu literackiego,
- teoria krytyczna i postkrytyka,
- autofikcja i relacja autor/czytelnik,
- problem nowoczesnych technologii w literaturze,
- problem relacji natura/kultura oraz człowiek/nie-człowiek w literaturze (posthumanizm, animal studies),
- problem narratora i podmiotu,
- gry konwencjami i gatunkami (fantastyczny, kryminalny),
- role społeczne i stereotypy kulturowe/ subwersyjność literatury,
- parodia,
- typ narracji i konstrukcja utworu,
- intertekstualność.
Dodatkowo, do każdego nowo wprowadzonego zagadnienia teoretycznego zostanie dobrany tekst krytyczny.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: student/studentka zna i rozumie podstawową terminologię, przedmiot i kierunki badań współczesnego literaturoznawstwa, właściwe dla studiów nad literaturą latynoamerykańską. (K_W03).
Umiejętności: student/studentka potrafi czytać ze zrozumieniem hiszpańskojęzyczne latynoamerykańskie utwory literackie. Umie przedstawić własne opinie, dyskutować i prezentować przygotowane zagadnienia analityczno-krytyczne w języku hiszpańskim; rozpoznawać różne rodzaje tekstów latynoamerykańskich, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym, oraz przeprowadzić analizę tekstów z użyciem podstawowych narzędzi teorii krytycznej, close reading, reader response criticism, teorii literatury fantastycznej, teorii posthumanistycznych. Ponadto, potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł literaturoznawczych (np. opracowań monograficznych, artykułów naukowych, esejów) oraz pomocniczych (np. słowników, encyklopedii, źródeł internetowych).
Umie przygotować wystąpienia ustne w języku hiszpańskim na temat latynoamerykańskich tekstów literackich, a także zredagować krótką pisemną pracę analityczną. Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi właściwymi dla współczesnej teorii literatury, ze szczególnym uwzględnieniem literaturoznawstwa hiszpańskiego obszaru językowego. (K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07).
Kompetencje społeczne: student/studentka jest gotów lub gotowa do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; do planowania i organizacji pracy; do uczestnictwa w życiu literackim Ameryki Łacińskiej np. poprzez śledzenie procesów i zjawisk zachodzących w jej kulturze i literaturze; do pracy i współdziałania w zespole (np. na warsztatowych zajęciach w grupach), a także do pracy samodzielnej (np. w realizacji indywidualnych zadań analitycznych). (K_K01, K_K02, K_K03, K_K04).
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne:
- Mini-wykłady
- Praca w grupach, think-pair-share
- CLOSE READING / DIFFERENTIAL READING (Fish/Perloff)
- Dyskusja
- Prezentacja
- Zadania lekturowo'analityczno'interpretacyjne w Google Classroom
Kryteria oceniania:
- obecność na zajęciach (dozwolone 2 nieusprawiedliwione nieobecności, nieobecność na 50% zajęć lub więcej skutkuje niezaliczeniem),
- systematyczne przygotowywanie się do zajęć, aktywny i konstruktywny udział w dyskusji, wykonywanie zadanych prac,
- moderacja min. jednej dyskusji analityczno-interpretacyjnej (po lekturze tekstu teoretycznego).
Dodatkowe i szczegółowe informacje dotyczące zaliczenia i kryteriów oceniania zostaną podane na pierwszych zajęciach.
Literatura
*Lista lektur będzie ewoluować w trakcie semestru, po uzgodnieniu kolejnych tekstów z grupą.
* Studentki/studenci mogą zaproponować teksty do analizy na zajęciach.
* Wszystkie teksty będą udostępnione online na platformie Google Classroom.
Teksty literackie:
AA.VV. "Vienen bajando. Primera antología argentina del cuento zombie", wybór.
Jorge Luis Borges, "Kafka y sus precursores".
Liliana Colanzi, "Nuestro mundo muerto", w: L. Colazni, Nuestro mundo muerto.
Julio Cortázar, "Historias de cronopios y de famas" (wybór).
Mariana Enríquez, "El aljibe", en: "Los peligros de fumar en la cama".
Ana García Bergua, "Novia de azúcar"/"Segundo"/"Los conservadores", w: El limbo bajo la lluvia.
Fernanda Melchor, "Aquí no es Miami", wybór reportaży ("kronik").
Fernando Iwasaki, wybór opowiadań.
Roque Larraquy, Diego Ontivero, "Informe sobre ectoplasma animal" (fragmenty).
Augusto Monterroso, wybór opowiadań.
Guadalupe Nettel, "Guerra en los basureros"/"Hongos", en: El matrimonio de los peces rojos.
Cristina Peri Rossi, "Suicidios, S.A." w: "Cosmoagonías".
Laura Rodríguez Leiva, "Sangre correr", w: AA.VV. "Insólitas. Narradoras de lo fantástico en Latinoamérica y España". ed. de Teresa López-Pellisa y Ricard Ruiz Garzón.
Luisa Valenzuela, "La densidad de las palabras", en: Cuentos de Hades.
***
Podstawowe teksty teoretyczne (fragmenty):
Pierre Bayard, "Cómo hablar de los libros que no se han leído", Barcelona 2008.
Jonathan Culler, "Breve introducción a la teoría literaria", Barcelona 2000 [1997].
Jonathan Culler, "En defensa de la sobreinterpretación", en: U. Eco et.al, "Interpretación y sobreinterpretación", Cambridge 1997.
Umberto Eco, "Seis paseos por los bosques narrativos", Barcelona 1996.
Stanley Fish, "La literatura en el lector: estilística «afectiva»", en: "Estética de la recepción", coord. por Rainer Warning, Madrid 1989.
Ana Gallego Cuiñas, "Feminismo y literatura (argentina) mundial: Selva Almada, Mariana Enríquez y Samanta Schweblin", en: Literatura latinoamericana mundial: dispositivos y disidencias / coord. por Gustavo Guerrero, Jorge J. Locane, Benjamín Oltra y Martín de los Santos, Gesine Müller, 2020, págs. 71-96.
Gaspar, M. (2021). Ficción y cientificismo: "Opendoor" y "Paraísos" de Iosi Havilio y "La comemadre"; de Roque Larraquy. Anclajes, 25(1), 25-42. https://doi.org/10.19137/anclajes-2021-2513.
Gérard Genette, "Figuras III", Barcelona 1989.
Giorgi, Gabriel, "Formas comunes. Animalidad, cultura, biopolítica", Buenos Aires 2014.
Pindel, T. (2022). Narodowe inwazje żywych trupów. O argentyńskiej i polskiej literaturze zombi (Ávalos Blacha, Pailos, Dehnel, Ostachowicz). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 65(2), 183–200. https://doi.org/10.18778/1505-9057.65.10.
Nina Pluta, "La sombra del crimen. De la influencia del género criminal en la narrativa hispanoamericana del cruce de los milenios", Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2012.
David Roas, "Tras los límites de lo real. Una definición de lo fantástico", Páginas de Espuma, 2011.
Gloria Carmen Quispe, "De “monstruos” y “monstruosidades”: formas del terror en la narrativa argentina actual", en: José Maristany, Mariano Oliveto, Daniel Pellegrino y Nilda Redondo (editores), "Literaturas de la Argentina y sus fronteras: tensiones, disensos y convergencias", Buenos Aires 2020.
Suárez Hernán, Carolina: “Género, cuerpo y sexualidad en «Cuentos de Hades» (1993), de Luisa Valenzuela”, e-SEDLL, vol. 4, 2021, pp. 66-78.
*
W zależności od ostatecznie ukształtowanej (we współpracy ze studentkami i ze studentami) listy tekstów literackich dobierane będą konkretne artykuły krytyczne.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: