Jezykoznawstwo diachroniczne i historyczne. Od indoeuropejskiego do hiszpańskiego 3305-JDH-01W
1. Przybliżenie pojęć zawartych w tytule przedmiotu: językoznawstwo, językoznawstwo
diachroniczne i językoznawstwo historyczne (LH), język indoeuropejski (IE) i
protoindoeuropejski (PIE), język hiszpański i kastylijski.
2. Ogólny przegląd języków Hiszpanii: ujęcie diachroniczne i synchroniczne. Języki
urzędowe i współurzędowe: kastylijski, kataloński, galicyjski i baskijski. Definicja języka
zgodnie ze statutami autonomii. Inne odmiany językowe (Bable, Fabla itp.).
3. Językoznawstwo jako nauka. Krótki przegląd historii językoznawstwa (ze szczególnym
uwzględnieniem diachronii): etap przednaukowy, metoda porównawczo-historyczna,
neogramatycy, strukturalizm (amerykański i europejski), socjolingwistyka.
4. kluczowa postać: Ferdinand de Saussure, wykształcony w językoznawstwie historycznym
i ojciec strukturalizmu. "Kurs językoznawstwa ogólnego": historia tekstu, przekład na
język polski. Studia porównawcze nad terminologią tekstu.
5. Przypadek debaty: generatywizm i badania diachroniczne. Czy istnieje diachroniczna
gramatyka generatywna, dlaczego generatywizm jest tak krytykowany w produkcjach
(podręcznikach, artykułach itp.) językoznawstwa historycznego?
6. Centralne pytanie w HL: klasyfikacja języków. Od dołu do góry: dialekty hiszpańskiego
(kastylijskiego), grupa romańska, rodzina indoeuropejska, hipoteza nostratyczna, inne
główne hipotezy?
7. Lingwistyka diachroniczna, historyczna i historia języka. Przypadek języka hiszpańskiego.
Okresy w historii języka hiszpańskiego. Różne "gramatyki języka hiszpańskiego" na
przestrzeni dziejów.
8. Podstawa porównania: metoda historyczno-porównawcza. "Prawa fonetyczne".
Fonetyka diachroniczna lub fonologia. Przetwarzanie danych: systemy pisma oraz
operacje transkrypcji i transliteracji.
9. Rekonstrukcja protojęzyków. Studium konkretnego przykładu: przypadek "szwagra".
10. Diachroniczne studia fonologiczne (I): ewolucja systemu samogłoskowego od łaciny do
hiszpańskiego. Przypadek dyuongów łacińskich: ile ich było i jak ewoluowały w różnych
językach romańskich?
11. Badanie fonologii diachronicznej (II): pojawienie się fonemów palatalnych w językach
romańskich. Fonemy palatalne i procesy palatalizacji. Porównanie fonemów palatalnych
i procesów palatalizacji w językach romańskich i słowiańskich.
4
12. Badanie morfologii diachronicznej: "utrata" przypadków gramatycznych. Kategoria
przypadku. Znaki przypadków (morfologiczne). Języki z morfologicznymi znakami
przypadków (łacina, polski) i języki bez morfologicznych znaków przypadków (hiszpański,
angielski).
13. Badanie diachronicznej (morfo)składni: historyczne pochodzenie hiszpańskiej składni.
Czy istnieje hiszpańska składnia przed Mio Cid?
14. Badanie składni historycznej: pojawienie się pośrednich zdań pytających w
średniowiecznym języku hiszpańskim.
15. Podróżowanie z tekstami w czasie i przestrzeni: przypadek PATER NOSTER z łaciny na
hiszpański i artyykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w językach różnych rodzin
językowych
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Student zna i rozumie
• pozycję i znaczenie językoznawstwa w systemie nauk, a także specyfikę metodologiczną
językoznawstwa historycznego (K_W01);
• podstawową terminologię językoznawstwa historycznego, jej źródła i zastosowania w
odniesieniu do grupy indoeuropejskiej, a w jej ramach do rodziny romańskiej ze
szczególnym uwzględnieniem języka hiszpańskiego (K_K02);
• metodologię językoznawstwa historycznego (K_W03);
• miejsce językoznawstwa historycznego w systemie nauk o języku i jego relacje
metodologiczne z innymi pokrewnymi dyscyplinami naukowymi (K_W04);
• zasady dotyczące sprawności językowych wymaganych w analizie i interpretacji tekstów
(artykułów) językowych ilustrujących aspekty programu nauczania (K_W05).
Możliwości
Student potrafi
• wyszukiwać, analizować, oceniać, wybierać i wykorzystywać źródła i metody (K_U01);
• zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze pod kontrolą nauczyciela (K_U02);
• wykorzystywać umiejętności badawcze polegające na formułowaniu i analizowaniu
problemów naukowych, doborze metod i narzędzi badawczych, opracowaniu i
prezentacji wyników w zakresie nauczanych dyscyplin (K_U03);
• rozpoznawać różne utwory kultury charakterystyczne dla nauczanych dyscyplin,
poddawać je krytycznej analizie i interpretacji z zastosowaniem określonych metod w
celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie kulturowohistorycznym (K_U04);
• przedstawiać adekwatną argumentację z powołaniem się na opinie innych autorów oraz
formułować wnioski (K_U05).
Kompetencje społeczne
Student potrafi
• poszerzać swoją zdolność krytycznego spojrzenia na nabytą wiedzę z obszaru
językowego (K_K01);
• podnosić poziom wiedzy i umiejętności językowych w zakresie języka hiszpańskiego,
pogłębiając zdolności komunikacyjne i dotyczące autoewaluacji oraz doskonaląc własne
umiejętności (K_K02)
• śledzić procesy i zjawiska zachodzące w obszarze języka hiszpańskiego w ramach nauczanych dyscyplin (K_K03)
Praktyki zawodowe
-
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: