Jezykoznawstwo diachroniczne i historyczne. Od indoeuropejskiego do hiszpańskiego 3305-JDH-01W
Ze względu na teoretyczny charakter przedmiotu, metodologia pracy kursu opiera się na prezentacjach nauczyciela dla grupy studentów. Prezentacje te będą wspierane przez materiały graficzne przygotowane przez nauczyciela (Power Point) oraz materiały graficzne na papierze dostarczone przez nauczyciela (kserokopie). Podczas prezentacji nauczyciel będzie zachęcał uczniów do interwencji, prezentując treści zorientowane na refleksję (pytania), które ułatwiają zdobywanie wiedzy.
Tematyka:
1. Przybliżenie pojęć zawartych w tytule przedmiotu: językoznawstwo, językoznawstwo diachroniczne i językoznawstwo historyczne (LH), język indoeuropejski (IE) i protoindoeuropejski (PIE), język hiszpański i kastylijski.
2. Ogólny przegląd języków Hiszpanii: ujęcie diachroniczne i synchroniczne. Języki urzędowe i współurzędowe: kastylijski, kataloński, galicyjski i baskijski. Definicja języka zgodnie ze statutami autonomii. Inne odmiany językowe (bable, fabla itp.).
3. Językoznawstwo jako nauka. Krótki przegląd historii językoznawstwa (ze szczególnym uwzględnieniem diachronii): etap przednaukowy, metoda porównawczo-historyczna, neogramatycy, strukturalizm (amerykański i europejski), socjolingwistyka. Generatywizm i badania diachroniczne.
4. Kluczowa postać: Ferdinand de Saussure, wykształcony w językoznawstwie historycznym i ojciec strukturalizmu. "Kurs językoznawstwa ogólnego": historia tekstu, przekład na język polski. Studia porównawcze nad terminologią tekstu.
5. Centralne pytanie w HL: klasyfikacja języków. Od dołu do góry: dialekty hiszpańskiego (kastylijskiego), grupa romańska, rodzina indoeuropejska, hipoteza nostratyczna, inne główne hipotezy?
6. Lingwistyka diachroniczna, historyczna i historia języka. Przypadek języka hiszpańskiego. Okresy w historii języka hiszpańskiego. Różne "gramatyki języka hiszpańskiego" na przestrzeni dziejów.
7. Podstawa porównania: metoda historyczno-porównawcza. "Prawa fonetyczne". Fonetyka diachroniczna lub fonologia. Przetwarzanie danych: systemy pisma oraz operacje transkrypcji i transliteracji.
8. Rekonstrukcja protojęzyków. Studium konkretnego przykładu: przypadek "szwagra".
9. Diachroniczne studia fonologiczne (I): ewolucja systemu samogłoskowego od łaciny do hiszpańskiego. Przypadek dyftongów łacińskich: ile ich było i jak ewoluowały w różnych językach romańskich?
10. Badanie fonologii diachronicznej (II): pojawienie się fonemów palatalnych w językach romańskich. Fonemy palatalne i procesy palatalizacji. Porównanie fonemów palatalnych i procesów palatalizacji w językach romańskich i słowiańskich.
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025Z: | W cyklu 2024Z: |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza
Student zna i rozumie
• pozycję i znaczenie językoznawstwa w systemie nauk, a także specyfikę metodologiczną
językoznawstwa historycznego (K_W01);
• podstawową terminologię językoznawstwa historycznego, jej źródła i zastosowania w
odniesieniu do grupy indoeuropejskiej, a w jej ramach do rodziny romańskiej ze
szczególnym uwzględnieniem języka hiszpańskiego (K_K02);
• metodologię językoznawstwa historycznego (K_W03);
• miejsce językoznawstwa historycznego w systemie nauk o języku i jego relacje
metodologiczne z innymi pokrewnymi dyscyplinami naukowymi (K_W04);
• zasady dotyczące sprawności językowych wymaganych w analizie i interpretacji tekstów
(artykułów) językowych ilustrujących aspekty programu nauczania (K_W05).
Możliwości
Student potrafi
• wyszukiwać, analizować, oceniać, wybierać i wykorzystywać źródła i metody (K_U01);
• zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze pod kontrolą nauczyciela (K_U02);
• wykorzystywać umiejętności badawcze polegające na formułowaniu i analizowaniu
problemów naukowych, doborze metod i narzędzi badawczych, opracowaniu i
prezentacji wyników w zakresie nauczanych dyscyplin (K_U03);
• rozpoznawać różne utwory kultury charakterystyczne dla nauczanych dyscyplin,
poddawać je krytycznej analizie i interpretacji z zastosowaniem określonych metod w
celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie kulturowohistorycznym (K_U04);
• przedstawiać adekwatną argumentację z powołaniem się na opinie innych autorów oraz
formułować wnioski (K_U05).
Kompetencje społeczne
Student potrafi
• poszerzać swoją zdolność krytycznego spojrzenia na nabytą wiedzę z obszaru
językowego (K_K01);
• podnosić poziom wiedzy i umiejętności językowych w zakresie języka hiszpańskiego,
pogłębiając zdolności komunikacyjne i dotyczące autoewaluacji oraz doskonaląc własne
umiejętności (K_K02)
• śledzić procesy i zjawiska zachodzące w obszarze języka hiszpańskiego w ramach nauczanych dyscyplin (K_K03)
Kryteria oceniania
Kurs zostanie oceniony za pomocą testu wielokrotnego wyboru na koniec kursu. Zamknięte odpowiedzi typu testowego pozwalają nauczycielowi ocenić przyswojenie wiedzy teoretycznej ucznia bez znaczenia jego kompetencji językowych.
Student musi uczestniczyć w 60% zajęć składających się na kurs, aby móc przystąpić do testu wielokrotnego wyboru.
Literatura
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Bernárdez, E. 2018: ¿Qué son las lenguas? Madrid: Alianza Editorial
Bossong, G., Báez de Aguilar González, F. (eds.). 2012: Identidades lingüísticas en la España autonómica. Madrid: Iberoamericana.
Cardona, G. R., (edición española a cargo de M. Teresa Cabello). 1991: Diccionario de Lingüística. Barcelona: Ariel.
Coseriu, E. 1988: Sincronía, diacronía e historia: el problema del cambio lingüístico. Madrid: Gredos
De Saussure, F. 1961: Kurs języjoznawstwa ogólnego. Varsovia: Państwowe wydawnictwo naukowe
De Saussure, F. 1980: Curso de Lingüística General. Madrid: Akal
Echenique Elizondo, Mª., T., Méndez, J. Sánchez. 2005: Las lenguas de un reino: historia lingüística hispánica. c
Haden E., S., (versión española de Aimée Guyot y Manuel Fernández Vázquez). 1986: ¿Qué es la lingüística? Madrid: Gredos
Herreras, J. C. 2006: Lenguas y normalización en España. Madrid: Gredos, [2006]
Jacinto García, E. J., (2003): “El indoeuropeo y su relación con el estudio diacrónico del español”, Res Diachronicae, nº 2, pp: 196-203.
Martinell, E. 1999: Lenguas iberorrománicas y eslavas: estudios contrastivos. Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego.
Matsumoto, A., Piechnik (ed). 2020: La terminologie de Ferdinand de Saussure en traduction. Cracovia: Avalon
Munteaneu Colán, F. 2017: Breve historia de la lingüística románica. Madrid: Arco Libros.
Roberts, E. A. y Pastor, B. 1996. Diccionario etimológico indoeuropeo de la lengua española Madrid: Alianza
Villar, F. 1996: Los indoeuropeos y los orígenes de Europa: lenguaje e historia Madrid: Gredos
|
W cyklu 2025Z:
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA Martinell, E. 1999: Lenguas iberorrománicas y eslavas: estudios contrastivos. Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: