Antropologia kultury iberyjskiej i iberoamerykańskiej 3305-AKII-21
Celem zajęć jest zapoznanie studenta z wybranymi podstawowymi zagadnieniami teoretycznymi z zakresu antropologii kultury oraz ich praktyczne zastosowanie w analizie zjawisk kulturowych obecnych w świecie iberyjskim, tak w przeszłości jak i współcześnie. Rezygnacja z chronologicznego przedstawienia rozwoju myśli antropologicznej w XX wieku na rzecz organizacji materiału dydaktycznego zagadnieniami tematycznymi nie tylko umożliwi spojrzenie na kulturę w sposób całościowy, ale zarazem pozwoli studentowi skonfrontować różne teorie antropologiczne dotyczące tego samego fenomenu kulturowego oraz podejść do nich krytycznie i zweryfikować ich przystawalność do przejawów kultury w XXI wieku.
Proponowane w toku zajęć tematy z jednej strony mają charakter globalny (czas, przestrzeń, rytuał, zabawa, szamanizm), ale równocześnie nawiązują do specyfiki szeroko pojętego iberyjskiego obszaru kulturowego (el susto i koncepcja choroby w społecznościach rdzennych; specyfika karnawału w Rio de Janeiro; fiesta de quinceañera jako obrzęd przejścia; tradycyjne zawody w Kraju Basków). Lektura wybranych fragmentów tekstów, często wzbogacona o materiały filmowe, ma służyć za punkt wyjścia do wspólnej dyskusji i refleksji, pomóc studentowi wypracować krytyczne podejście do prezentowanych teorii oraz ułatwić mu pozyskanie narzędzi niezbędnych do samodzielnej analizy zjawisk kulturowych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2024L: |
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student i studentka zna i rozumie specyfikę przedmiotową i metodologiczną z zakresu nauk o kulturze i religii właściwą dla studiowanego kierunku, którą jest w stanie rozwijać twórczo i stosować w działalności profesjonalnej, terminologię z zakresu studiowanego kierunku na poziomie podstawowym; powiązania iberystyki z innymi dziedzinami nauk humanistycznych i społecznych; istotne aspekty kultury w hiszpańskojęzycznych krajach Ameryki Łacińskiej oraz w Hiszpanii; podstawową terminologię, teorię i metodologię z zakresu nauk o kulturze i religii, ze szczególnym uwzględnieniem antropologii symbolicznej, antropologii widowisk i antropologii słowa; (K_W01; K_W03; K_W06).
Po ukończeniu zajęć student i studentka potrafi czytać ze zrozumieniem teksty w języku hiszpańskim o tematyce antropologicznej; przedstawić własne poglądy, opinie, dyskutować, prezentować przygotowane zagadnienia z zakresu antropologii kultury w języku hiszpańskim; rozpoznawać różne rodzaje tekstów hiszpańskojęzycznych, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem podstawowej terminologii i właściwych metod z zakresu antropologii kultury; samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł z wybranych obszarów dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiów hispanistycznych (słowników, leksykonów, encyklopedii, tekstów źródłowych, opracowań monograficznych, itp.); napisać oraz zredagować semestralną pracę pisemną w języku hiszpańskim z zastosowaniem odpowiednich metod oraz właściwych źródeł dla dyscypliny nauka o kulturze i religii i w kontekście studiów hispanistycznych; przygotować wystąpienia ustne w języku hiszpańskim z zastosowaniem odpowiednich metod oraz właściwych źródeł dla dyscypliny nauka o kulturze i religii i w kontekście studiów hispanistycznych; posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla nauki o kulturze i religii (ze szczególnym uwzględnieniem antropologii symbolicznej, antropologii widowisk i antropologii słowa) (K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07).
Po ukończeniu zajęć student i studentka jest gotów/gotowa do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; planowania i organizacji pracy, rozwoju swojej przedsiębiorczości, współdziałania w zespole oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej; aktywnego uczestnictwa w kulturze studiowanego regionu korzystając z różnych form i mediów oraz do pracy zarówno w zespole pełniąc różne role jak i w sposób autonomiczny; śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w języku, kulturze i literaturze Hiszpanii i Ameryki Łacińskiej (K_K01, K_K02, K_K03, K_K04).
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia zajęć jest
- aktywny udział studenta/studentki w zajęciach, poprzez zabieranie głosu w dyskusjach na temat analizowanych tekstów teoretycznych i ich zastosowania praktycznego w interpretacji konkretnych zjawisk kulturowych (20% oceny końcowej)
- uzyskanie pozytywnej oceny z pracy pisemnej będącej samodzielną analizą wybranego zjawiska kulturowego z szeroko pojętego świata iberyjskiego przy użyciu odpowiednich narzędzi analitycznych z zakresu antropologii kulturowej (około 8 stron wraz z bibliografią).
Uzyskanie oceny 5 z pracy pisemnej zwalnia studenta/studentkę z zaliczenia ustnego (waga oceny to 80%).
Uzyskanie oceny 4 oraz 4+ pozwala studentowi/studentce wybrać czy akceptuję tę ocenę jako ocenę końcową (wtedy waga oceny to 80%), czy przystępuje do egzaminu ustnego. Decyzję (nieodwracalną) należy zakomunikować prowadzącej zajęcia najpóźniej na tydzień przed planowanym terminem zaliczenia.
Zaliczenie ustne (o ile student/studentka nie jest z niego zwolniony/zwolniona), złożone jest z trzech krótkich pytań dotyczących podstawowych koncepcji i terminów poznanych w trakcie trwania kursu (40% waga oceny z pracy, 40% waga oceny z zaliczenia ustnego).
Literatura
Bibliografia (teksty są czytane we fragmentach)
Bajtín, Mijail (2003) La cultura popular en la Edad Media y en el Renacimiento. El contexto de François Rabelais. Madrid, Alianza Editorial.
Caillois, Roger (1994) Los juegos y los hombres. La máscara y el vertigo. México, FCE.
Douglas, Mary (1973) Pureza y peligro. Un análisis de los conceptos de contaminación y tabú. México, Siglo xxi.
Eliade, Mircea (1981) Lo sagrado y lo profano. Guadarrama/Punto omega.
Evans-Pritchard, Edward (1937) Brujería, magia y oráculos entre los azande. Barcelona, Editorial Anagrama.
Frazer, James George (2006) La rama dorada. Magia y religión. México, FCE.
Freud, Sigmund (1991) Totem y tabú. Buenos Aires, Amorrortu editores.
Geist, Ingrid “Trickster huichol. Una aproximación antropológica y semiótica”. Tópicos del seminario 10. En línea: https://pl.scribd.com/document/268402712/Ingrid-Geist-Trickster-Huichol.
Gennep, Arnold van (2008) Los ritos de paso. Madrid. Alianza.
Girard, René (2005) La violencia y lo sagrado. Barcelona, Editorial Anagrama.
Goody, Jack (comp.) (2003) Cultura escrita en sociedades tradicionales. Barcelona, Editorial Gedisa.
Huizinga, Johan (2007). Homo ludens. Madrid, Alianza Editorial.
Lakoff, George y Johnson, Mark (2009) Metáforas de la vida cotidiana. Madrid, Editorial Cátedra.
Lévi-Strauss, Claude (1970) Antropología structural. La Habana, Instituto del libro.
Levy-Bruhl, Lucién (1922) La mentalidad primitiva. Buenos Aires, Ediciones Leviatán.
Magazine, Roger (2015) EL pueblo es como una rueda. México, Universidad Iberoamericana.
Martos Núñez, Eloy; Martos García, Alberto Eloy (2013) “Deus Ludens, Deus Ridens: nuevas lecturas del trickster”. Sociedade e Cultura, vol. 16, núm. 2: 385-394. En línea: http://www.redalyc.org/pdf/703/70332866014.pdf
Mauss, Marcel (2009) Ensayo sobre el don. Forma y función del intercambio en las sociedades arcaicas. Buenos Aires. Katz.
Olson David R. (1998) El mundo sobre el papel. El impacto de la escritura y la lectura en la estructura del conocimiento. Barcelona, Editorial Gedisa.
Ong, Walter (1987) Oralidad y escritura. Tecnologías de la palabra. México, FCE.
Radin, Paul (1956) The trickster. A Study in American Indian Mythology. New York, Philosophical Library.
Suárez, Hugo José (2013) “Cuatro rostros de la religiosidad popular urbana” Cuicuilco 20 (57): 207-227. http://www.redalyc.org/pdf/351/35130567011.pdf
Soengas, Stella Elvira y Zamorano, Silvia (2009) El cuerpo en la posmodernidad. En: I Congreso Internacional de Investigación y Práctica Profesional en Psicología XVI Jornadas de Investigación Quinto Encuentro de Investigadores en Psicología del MERCOSUR. Facultad de Psicología - Universidad de Buenos Aires, Buenos Aires.
Turner, Victor (1988) Liminalidad y communitas, En: El proceso ritual. Madrid. Taurus, 101-136.
Turner, Victor, (1983) "Carnival in Rio: Dionysian drama in an industrializing society". En: Manning, Frank E., The celebration of society: perspectives on contemporary cultural performance. Bowling Green University Popular Press: 103-124.
Whorf, Benjamin Lee (1971) Lenguaje, pensamiento y realidad. Barcelona, Barral Editores.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: