Wyzwania dla tłumacza tekstów starofrancuskich 3304-2DXW-WM-WDT
Wykład poświęcony jest analizie języka starofrancuskiego oraz trudnościom, z jakimi mierzy się tłumacz pracujący z dawnymi tekstami, głównie literackimi. Punkt wyjścia stanowi historia języka francuskiego – jego geneza i rozwój począwszy od protofrancuskiego rozwijającego się z łaciny mówionej w Galii (tzw. łaciny ludowej), czyli od IX wieku do połowy XIV wieku, to znaczy okresu klasycznego starofrancuskiego. Omówione zostaną również istotne zmiany językowe zachodzące w XVI, XVII i XVIII wieku, które doprowadziły do ukształtowania się języka francuskiego w formie bliższej współczesnej.
Ewolucja języka zostanie prześledzona na wybranych procesach fonetycznych, morfologicznych i składniowych widocznych w tekstach spuścizny literackiej francuskiego średniowiecza, a także, w mniejszym stopniu, w tekstach późniejszych epok.
Wykład ma charakter konwersatoryjny - łączy podejście teoretyczne z praktyką. Uczestnicy dokonują analizy gramatycznej wybranych fragmentów tekstów dawnych oraz próbują ich przekładu na współczesny język francuski i język polski.
Celem wykładu jest zatem nie tylko teoretyczne zapoznanie uczestników z trudnościami gramatycznymi języka starofrancuskiego, podstawowymi zasadami analizy i interpretacji tekstów danych, ale też uświadomienie im złożonej natury języka i historycznej jego zmienności.
Zdobytą dodatkową praktyczną umiejętnością będzie umiejętność posługiwania się wiedzą o języku starofrancuskim w czytaniu ze zrozumieniem tekstów dawnej literatury francuskiej oraz rozwijanie wrażliwości językowej i świadomości translatorskiej uczestników.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza : student zna i rozumie
-w pogłębionym stopniu miejsce i znaczenie nauk humanistycznych, w szczególności językoznawstwa, w systemie nauk oraz ich specyfikę przedmiotową i metodologiczną (K_W01),
-w pogłębionym stopniu terminologię ogólną i szczegółową z zakresu
językoznawstwa ogólnego i francuskiego (K_W02),
-w pogłębionym stopniu podstawowe i złożone procesy zachodzące w języku w krajach francuskojęzycznego obszaru kulturowego (K_W03),
-w pogłębionym stopniu tendencje, kierunki i metodologie badawcze w zakresie badań nad językiem, zwłaszcza w krajach francuskojęzycznego obszaru kulturowego (K_W04),
- w pogłębionym stopniu podstawowe i złożone zagadnienia z zakresu językoznawstwa ogólnego i francuskiego (K_W06),
- w pogłębionym stopniu szczegółowe zasady analizy i interpretacji tekstów należących do różnych stylów funkcjonalnych języka francuskiego (K_W09),
-ma świadomość złożonej natury języka oraz historycznej jego zmienności,
-zna podstawowe zasady analizy i interpretacji tekstów należących do różnych stylów funkcjonalnych języka francuskiego i innych języków romańskich.
Umiejętności : student potrafi
-samodzielnie zdobywać wiedzę i planować własne uczenie się, ukierunkowywać innych w tym zakresie oraz rozwijać złożone umiejętności, korzystając z różnych źródeł (K_U03),
-rozpoznawać, analizować w pogłębionym stopniu i interpretować różne rodzaje wytworów kultury (język, literatura), stosując adekwatną i złożoną terminologię oraz właściwe metody i techniki badawcze (K_U05),
-potrafi posługiwać się zdobytą wiedzą o języku starofrancuskim w czytaniu ze zrozumieniem tekstów dawnej literatury francuskiej,
-jest w stanie przetłumaczyć tekst starofrancuski na współczesną francuszczyznę i na język polski z zachowaniem odpowiedniej stylistyki,
- posiada kompetencje korzystania ze specjalistycznych publikacji, zwłaszcza słowników, dla wyjaśnienia wyrażeń/ struktur archaicznych,
- potrafi wykorzystać znajomość starofrancuskiego do pracy redakcyjnej (przypisy, objaśnienia, korekta).
Kompetencje społeczne : student jest gotów do
-krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności, jak również dokonywania modyfikacji i korekt postaw i zachowań (K_K01)
-otwartości wobec różnic osobniczych i kulturowych i rozumienia ich etycznego wymiaru (K_K03)
Kryteria oceniania
Obecność obowiązkowa (dopuszczone 2 nieobecności). Zaliczenie wykładu na podstawie jednego testu pisemnego końcowego sprawdzającego znajomość wybranych problemów gramatycznych oraz rozumienie tekstu starofrancuskiego.
Literatura
Blanco Xavier, Bogacki Krzysztof, Introduction à l’histoire de la langue française, Université Autonome de Barcelone, 2014
Bogacki Krzysztof (2003), Anthologie de l'ancien français, LEKSEM, Łask
Bogacki Krzysztof, Giermak-Zielińska Teresa (1999), Introduction a la grammaire de l'ancien français, Publications de l'Institut de Philologie Romane, Université de Varsovie, Warszawa
Buridant Claude (2000), Grammaire nouvelle de l'ancien français, SEDES
Dauzat Albert, Dubois Jean, Mitterand Henri (1971), Nouveau dictionnaire étymologique et historique, Larousse, Paris
Greimas Algirdas Julien (1987), Dictionnaire de l'ancien français, Larousse, Paris
Trésor de la langue française (informatisé). http://www.cnrtl.fr/
Dictionnaire de l'ancienne langue française et de tous ses dialectes du IXe au XVe siècle, par Frédéric Godefroy (1881). http://www.lexilogos.com/francais_langue_dictionnaires.htm
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: