Wykład monograficzny : Retoryka jako teoria i praktyka dyskursu 3304-2DXW-WM-RJTIPD
Celem zajęć jest zapoznanie osób uczestniczących z wybranymi klasycznymi i współczesnymi koncepcjami retorycznymi, w szczególności w ujęciu francuskiej analizy dyskursu. Retoryka zostanie ukazana jako teoria dyskursu, umożliwiająca opis wzorów komunikacji perswazyjnej w danej kulturze, a jednocześnie jako praktyka skutecznego wpływania na odbiorcę za pomocą słowa.
Podczas wykładu zostaną poruszone takie zagadnienia, jak: etapy tworzenia wypowiedzi perswazyjnej (od inventio do actio), wizerunek nadawcy (etos) i odbiorcy (sposoby konstruowania audytorium w wypowiedzi), wywieranie wpływu za pomocą emocji (patos), rodzaje argumentów (logos), wybrane figury retoryczne i tropy, kultury retoryczne (perspektywa etnoretoryczna). Zwrócimy także uwagę na etyczny wymiar perswazji i rolę retoryki w społeczeństwie obywatelskim.
Zajęcia będą miały formę wykładu konwersatoryjnego, która zakłada możliwość dyskusji z osobami uczestniczącymi oraz wspólną analizę autentycznych przykładów. Przyjrzymy się środkom retorycznym wykorzystywanym w różnych współczesnych dyskursach perswazyjnych (np. dyskursie obywatelskim, politycznym, influencerskim) i różnych gatunkach wypowiedzi (np. debacie, petycji/liście otwartym itp.).
Rodzaj przedmiotu
monograficzne
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student/Studentka zna i rozumie:
- w pogłębionym stopniu miejsce i znaczenie retoryki we współczesnych naukach humanistycznych, zwłaszcza w językoznawstwie francuskim (K_W01)
- w pogłębionym stopniu terminologię retoryczną (K_W02)
- w pogłębionym stopniu wybrane klasyczne i współczesne koncepcje retoryczne (K_W04)
- w pogłębionym stopniu zagadnienie argumentacji i perswazji w ujęciu francuskiej analizy dyskursu (K_W06)
- w pogłębionym stopniu zasady analizy wypowiedzi perswazyjnych należących do różnych gatunków dyskursu (K_W09)
- w pogłębionym stopniu procesy zachodzące w dyskursie publicznym w zakresie sposobów i funkcji perswazji w krajach francuskojęzycznego obszaru kulturowego (K_W03)
Student/studentka potrafi:
- samodzielnie zdobywać dalszą wiedzę na temat zagadnień poruszanych podczas wykładu, korzystając z różnych źródeł (K_U03)
- rozpoznawać i analizować mechanizmy perswazji w różnych gatunkach dyskursu, stosując adekwatną terminologię i właściwe metody badawcze (K_U05)
Student/studentka jest gotów/gotowa do:
- otwartości wobec różnic w komunikowaniu się wynikających z odmienności kultur retorycznych (K_K03)
- przestrzegania zasad etycznej perswazji (K_K04)
Kryteria oceniania
Kryteria zaliczenia przedmiotu:
- obecność na zajęciach: dopuszczalne 2 nieobecności,
- zaliczone dwa testy pisemne – śródsemestralny i na koniec semestru.
Testy mają formę pytań jedno- lub wielokrotnego wyboru oraz krótkich pytań otwartych dotyczących zagadnień teoretycznych l analizy przykładów z wykorzystaniem poznanych pojęć retorycznych. Ocena na koniec semestru jest średnią ocen z obydwu testów.
Literatura
Amossy, R. (dir.) (1999), Images de soi dans le discours. La construction de l’ethos, Lausanne: Delachaux et Niestlé.
Amossy, R. (2000), L’argumentation dans le discours, Paris: Nathan.
Amossy, R. (2010), La présentation de soi : ethos et identité varbale, Paris: PUF.
Amossy, R. (2014), Apologie de la polémique, Paris: PUF.
Amossy, R., Orkibi, E. (dir.) (2021), Ethos collectif et identités sociales, Paris: Classiques Garnier.
Bonhomme, M. (1998), Les figures clés du discours, Paris: Seuil (coll. Mémo).
Doury, M. (2016), Argumentation. Analyser textes et discours, Paris: Armand Colin.
Dross, J. (2023), L’art rhétorique. Petit Manuel pour un usage éclairé de la parole, Paris: Armand Colin.
Kerbrat-Orecchioni, C. (2017), Les débats de l’entre-deux-tours des élections présidentielles françaises. Constantes et évolutions d’un genre, Paris: L’Harmattan.
Maingueneau, D. (2022), L’ethos en analyse du discours, Paris: Academia/L’Harmattan.
Meyer, M. (2011), La rhétorique, Paris: PUF (coll. Que sais-je ?)
Meyer, M. (red.) (2010), Historia retoryki od Greków do dziś, tłum. Z. Baran, Warszawa: Aletheia.
Micheli, R. (2014), Les émotions dans le discours, Bruxelles–Paris: De Boeck – Duculot.
Plantin, Ch. (1990), Essais sur l’argumentation, Paris: Kimé
Plantin, Ch. (1996), L’argumentation, Paris: Seuil.
Plantin, Ch. (2011), Les bonnes raisons des émotions, Berne: Peter Lang.
Plantin, Ch. (2016), Dictionnaire de l’argumentation. Une introduction aux études d’argumentation, Lyon: ENS Éditions (coll. Langages).
Perelmann Ch., Olbrecht-Tyteca, L. (2000 [1958]), Traité de l'argumentation: La nouvelle rhétorique, Bruxelles: ULB.
Reboul, O. (2001) Introduction à la rhétorique. Théorie et pratique, (4e éd.), Paris : PUF.
Robrieux, J.-J. (2007), Rhétorique et argumentation, (2e éd.), Paris: Armand Colin.
Czasopisma: "Argumentation et analyse du discours", "Exercices de rhétorique", "Res Rhetorica".
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: