seminarium magisterskie I : Język-kultura-kontekst: zagadnienia kulturowe w przekładzie 3304-2D1W-SM-022
Omówione zostaną m.in, następujące zagadnienia:
1. Problemy przekładu literatury dla młodszego odbiorcy i specyficzne dylematy tłumacza – czym wyzwania takiego przekładu różnią się od wyzwań przekładu literatury dla dorosłych?
2. Podstawowe pojęcia przekładoznawcze: przekład/tłumaczenie, ekwiwalencja/adekwatność, ekwiwalent/translat, egzotyzacja/domestykacja, język źródłowy/język docelowy
3. Zagadnienie inkluzywności w przekładzie jako wyzwanie dla tłumacza literatury pięknej
4. Norma kulturowa i obyczajowa a wyzwania dla przekładu
5. Pojęcie kulturemu i różne problemy przekładu kulturemów w literaturze pięknej (na przykładzie przekładu literatury polskiej na język francuski i literatury francuskiej na język polski)
6. Tłumaczenie a poprawność polityczna
7. Seria translatorska i przekład: specyficzne wyzwania tłumaczenia tekstów o statusie kanonicznym (literatura dla dzieci, młodzieży i dorosłych)
8. Zagadnienie nieprzetłumaczalności w przekładzie
9. Tłumaczenie a adaptacja – różne podejścia do adaptacji kulturowej w przekładzie
Rodzaj przedmiotu
seminaria magisterskie
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się:
Po ukończeniu seminarium student/studentka...
1. ... zna i rozumie:
- podstawowe terminy przekładoznawcze, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień kulturowych w przekładzie takich jak kulturem, adaptacja kontekstualna/ kulturowa, egzotyzacja, domestykacja
(K_W04; K_W05)
- w zaawansowanym stopniu miejsce i znaczenie przekładoznawstwa w systemie nauk oraz ich specyfikę przedmiotową i metodologiczną (K_W01)
- w zaawansowanym stopniu zagadnienia gramatyczne, ortograficzne, leksykalne, semantyczne, fonologiczne i stylistyczne w zakresie języka francuskiego (K_W08)
2. ... potrafi:
- stosować podczas planowania badań podstawowe koncepcje teoretyczne z zakresu przekładoznawstwa (K_U01)
- wykorzystywać w badaniach podstawowe umiejętności badawcze z zakresu przekładoznawstwa (K_U02)
- samodzielnie analizować funkcjonowanie w tekście tematu, kulturemów przy użyciu narzędzi badawczych oferowanych przez przekładoznawstwo (K_U02; K_U05; K_U06)
- przygotować pracę pisemną w języku francuskim, odwołując się do wiedzy zdobytej podczas seminarium (K_U06)
3. ... jest gotów/gotowa do:
- krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności (K_K01)
- aktywnego uczestnictwa w kulturze francuskiej i frankofońskiej, korzystając z różnych form i i mediów (K_K05)
- przestrzegania podstawowych zasad etyki zawodowej oraz zasad z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (K_K06)
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
1. rok: aktywność i znajomość literatury przedmiotu (prezentacje wybranych zagadnień, wypełnianie kart pracy, uczestnictwo w dyskusjach), ustne zaliczenie na koniec I i II semestru (zakres: wiedza z zajęć i z lektur obowiązkowych), określenie zagadnienia będącego przedmiotem badań w pracy dyplomowej, przygotowanie ogólnego planu pracy i wstępnej bibliografii
2. rok: aktywność na zajęciach (prezentacje wybranych zagadnień, wypełnianie kart pracy, uczestnictwo w dyskusjach), złożenie pracy dyplomowej na temat związany z programem seminarium
Dopuszczalne są 2 nieobecności w semestrze.
Literatura
Lista lektur
Albińska K. (2009), „Tylko to, co najlepsze, jest dość dobre dla dzieci”, czyli o dylematach tłumacza literatury dziecięcej”, Przekładaniec 2009, Numer 22-23 - Baśń w przekładzie, p. 259-282.
Bukowski Piotr, Heydel Magda (2009), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak.
Ciostek A. (2021), „Kulturemy w przekładzie literackim” [in:] Kostro M., Szymankiewicz K., Grycan M., Między językami, między kulturami, Wyd. uniwersyetetu Warszawskiego, Warszawa, 171- 183.
Dąbska-Prokop U. (red.) 2000, Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa: Educator.
Grycan M. (2023), « Le thème du pain dans les albums de jeunesse documentaires : termes, contextes et défis pour la traduction », ROCZNIKI HUMANISTYCZNE, Tom LXXI, zeszyt 8 – 2023, 49-67.
Lewicki, R. (2023), „O precyzji pojęć przekładoznawczych”, Między Oryginałem a Przekładem, 29 (59), 9–22.
Paprocka, N., & Wandel, A. (2019), „Tłumacze wobec językowego i kulturowego tabu. Seksualizmy w książkach edukacyjnych dla dzieci i młodzieży” Dzieciństwo. Literatura I Kultura, 1(2), 132-168.
Pieńkos J. (2003), Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki, Kraków.
Skibińska E. (2012), „Czy po Boyu można tłumaczyć dawną literaturę francuską? O kłopocie z “przekładem kanonicznym”, [w:] Europejski kanon literacki, red. nauk. Elżbieta Wichrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, 184-191.
Szymańska, I. (2014), „Przekłady polemiczne w literaturze dziecięcej”, ROCZNIK PRZEKŁADOZNAWCZY Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu, 9, 193-208.
Venuti L. (1995), Translator’s Invisibility, Routledge.
Woźniak Monika (2006), „Czy Harry Potter pod inną nazwą nie mniej był pachniał? O tłumaczeniu imion własnych we francuskich, polskich i włoskich przekładach powieści J. K. Rowling”, w:, Przekład literatury dziecięcej, „Przekładaniec” nr 1, p.171-192.
Podcasty (dostępne w serwisie Spotify):
Na przekład – podcast Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury (STL)
Już tłumaczę. Podcast o książkach – podcast Elżbiety Janoty i Pauliny Rzymanek
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: