seminarium magisterskie I : Inność, marginalność, wykluczenie we francuskiej literaturze średniowiecznej i współczesnej 3304-2D1W-SM-021
Literatura zawsze wiele miejsca poświęcała postaciom, które na różne sposoby wykraczają poza normy. Dlatego też inność, marginalność, wykluczenie to ważne tematy literaturoznawstwa, zajmujące ostatnio coraz więcej miejsca w badaniach naukowych.
Te trzy pojęcia ukazują stopniowalność relacji pomiędzy mną (reprezentującym normę) a innym: może on być akceptowany w swojej odmienności, ulokowany na marginesie społeczeństwa lub wyrzucony poza jego ramy. Przy czym inność danej postaci może się zaznaczać w różnorodnych aspektach życia: może wynikać z różnic religijnych, etnicznych, seksualnych, spowodowanych chorobą, wiekiem, sytuacją społeczną, specyficznym trybem życia. Dlatego postaci, które reprezentują inność, są bardzo różnorodne: szaleniec, prostytutka, trędowaty, mistyczka, homoseksualista, emigrant to tylko niektóre z niezliczonych form, jakie może ona przybierać. Odrębnym, choć nie tak odległym od już wspomnianych typem odmienności jest ta wynikająca z przynależności do gatunku ludzkiego. Jak zobaczymy, literatura chętnie przygląda się ludzko-nie-ludzkim spotkaniom i próbuje dociec, jak kształtują one naszą tożsamość.
Seminarium będzie poświęcone analizie tekstów literackich, które dają wgląd w aspekty kulturowe, społeczne, psychologiczne, filozoficzne związane z innością, marginalnością i wykluczeniem. Będą to zarówno teksty, które ukazują punkt widzenia różnego rodzaju odmieńców, a nawet są dziełem autorów, którzy reprezentują jakiś rodzaj inności, jak i takie, które są narzędziem wykluczenia lub marginalizacji. Literatura może bowiem zarówno brać udział w ustalaniu normy i stygmatyzować tych, którzy się w niej nie mieszczą, jak i stać się terenem, na którym Inny znajduje swoje miejsce. Zastanowimy się nad tym, w jaki sposób dyskurs tworzy odmienność i w jaki sposób obecność Innego modyfikuje tekst. W końcu, będziemy mieli okazję zobaczyć, w jaki sposób podejście do inności uległo zmianie od średniowiecza do czasów współczesnych i czy jakieś podstawowe cechy Innego pozostały niezmienne.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie:
K_W02, w pogłębionym stopniu terminologię ogólną i szczegółową z zakresu literaturoznawstwa ogólnego i francuskiego ze szczególnym uwzględnieniem tematu inności, marginalności i wykluczenia w literaturze średniowiecznej i współczesnej
K_W06, w pogłębionym stopniu podstawowe i złożone zagadnienia z zakresu literaturoznawstwa ogólnego i francuskiego ze szczególnym uwzględnieniem tematu inności, marginalności i wykluczenia w literaturze średniowiecznej i współczesnej
K_W09 w pogłębionym stopniu szczegółowe zasady analizy i interpretacji tekstów francuskiej literatury średniowiecznej i współczesnej
K_W10 w pogłębionym stopniu wybrane szczegółowe fakty, procesy i zjawiska z zakresu historii i kultury krajów francuskojęzycznego obszaru kulturowego dotyczące zjawiska inności
Student potrafi:
K_U01 stosować podczas planowania badań złożone koncepcje teoretyczne, właściwe dla literaturoznawstwa, zwłaszcza francuskiego, szczególnie uwzględniające temat inności w literaturze
K_U02 wykorzystywać w badaniach złożone umiejętności badawcze, obejmujące analizę problemów badawczych, formułowanie hipotez, dobór metod i technik badawczych, szczególnie służących do badania tematu inności w literaturze, oraz opracowywanie i prezentowanie wyników podczas przygotowywania własnych prac w zakresie literaturoznawstwa
K_U05 rozpoznawać, analizować w pogłębionym stopniu i interpretować różne rodzaje wytworów kultury (język, literatura), zwłaszcza dotyczących zjawiska inności, stosując adekwatną i złożoną terminologię oraz właściwe metody i techniki badawcze
K_U07 przygotowywać pracę pisemną, w języku francuskim i polskim, odwołując się do złożonych ujęć teoretycznych właściwych dla literaturoznawstwa, pozwalających na zrozumienie zjawiska inności
K_U12 stosować pogłębioną wiedzę z zakresu literaturoznawstwa
Student jest gotów do:
K_K06 aktywnego uczestnictwa w kulturze francuskiej i frankofońskiej, korzystając w pogłębiony sposób z różnych form i i mediów P7S_KO
K_K07 przestrzegania zasad z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego
Kryteria oceniania
- obecność na zajęciach ; Student, który opuści zajęcia więcej niż 2 razy będzie proszony o zgłoszenie się na dyżur (ew. online) w celu omówienia treści zajęć, w czasie których był nieobecny;
- aktywność na zajęciach i przygotowanie do zajęć (lektura tekstów, exposé)
- praca pisemna
- 1 test (faktografia + znajomość lektur)
Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu zostaną przedstawione przez prowadzącego na pierwszych zajęciach lub zostaną wysłane przez Uniwersytecki System Obsługi Studiów.
Literatura
Benedyktowicz Z., Portrety „obcego”, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
Figures du marginal dans la littérature française et francophone, dir. Arlette Bouloumié, Angers, Presses Universitaires de Rennes, 2016.
Inny, Inna, Inne. O inności w kulturze, red. Maria Janion, Claudia Snochowska-Gonzalez i Kazimiera Szczuka, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2004.
Kristeva J., Étrangers à nous-mêmes, Paris, Fayard, 1988.
Martin N., Croire aux fauves, Paris, Gallimard, 2019.
Mayer H., Odmieńcy, tłum. Anna Kryczyńska, Warszawa, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2005.
Odmieńcy, wybór, opracowanie i redakcja Maria Janion i Zbigniew Majchrowski, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie, 1982;
Particularités physiques et marginalité dans la littérature, dir. Arlette Bouloumié, Presses Universitaires de Rennes, 2005.
Pozaludzkie/arcyludzkie. Teksty drugie, nr 1-2/2013.
Środa M., Obcy Inny, wykluczony, Gdańsk, Słowo/obraz Terytoria, 2020.
Zoepolis. Budując wspólnotę ludzko-nieludzką, red. M. Gurowska, M. Rosińska, A. Szydłowska, Warszawa, Fundacja Bęc Zmiana, 2020
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: