Seminarium magisterskie I : Nowe słowa, nowe kolokacje - współczesne sposoby tworzenia jednostek językowych w języku francuskim (i polskim) 3304-2D1W-SM-020
Seminarium poświęcone będzie jednostkom językowym – nowym słowom (leksemom) oraz kolokacjom językowym (tzw. związkom łączliwym, czyli często używanym kombinacjom słów o znacznej spójności strukturalnej i semantycznej, w których – w odróżnieniu od idiomów – sens całości da się wyprowadzić ze znaczeń poszczególnych komponentów).
Przedmiotem badań prowadzonych przez magistrantów (części praktyczna) będą nowe jednostki językowe utworzone w różny sposób – neologizmy (strukturalne, ze szczególnym uwzględnieniem kontaminacji [mots-valises] i złożeń z ucięciami [fracto-composés], znaczeniowe i tzw. fałszywe zapożyczenia) oraz różne typy kolokacji (składające się z różnej liczby wyrazów, należących do różnych części mowy, o różnym stopniu leksykalizacji) w różnych językach specjalistycznych - ich budowa, znaczenie i użycie na podstawie wybranych tekstów pisanych (teksty naukowe, literackie, prasowe, reklamowe, internetowe – blogi, czaty, itp.) we współczesnym języku francuskim (i języku polskim), w różnych dziedzinach (życie codzienne, ekonomia, moda, medycyna i nauki przyrodnicze, informatyka, turystyka).
Przy analizie, zarówno pojedynczych leksemów, jak i kolokacji, rekomendowane jest wykorzystanie nowoczesnych narzędzi, jak Sketch Engine, Narodowy Korpus Języka Polskiego, AntConc czy Korpusomat.
Przed wyborem tematu pracy magistranci czytają i referują materiały teoretyczne dotyczące omawianych zagadnień wskazane przez prowadzące seminarium (w trybie naprzemiennym – 2-3 zajęcia z jedną prowadzącą). Ponadto przez kilka zajęć przygotowują się do pracy z korpusami (m.in. ze Sketch Engine). Następnie wybierają typ lub typy jednostek językowych i przedstawią własne propozycje badania na konkretnym materiale językowym (utworzonym korpusie). Wybór materiału tekstowego i związanego z tym tematu pracy zaproponowany przez magistranta jest akceptowany bądź modyfikowany przez osobę prowadzącą seminarium.
Celem seminarium na I roku będzie zapoznanie się z literaturą przedmiotu dotyczącą badań neologizmów i związków frazeologicznych, a także badań korpusowych, przyswojenie różnych koncepcji ich interpretowania oraz zdobycie umiejętności posługiwania się zaproponowanym przez te koncepcje aparatem pojęciowym i metodami badawczymi.
Praca na II roku będzie polegać na zebraniu korpusu w konkretnym typie tekstów pisanych z wybranym(-nymi) typem (-ami) jednostek językowych oraz jego/ich opisie i analizie wg wybranej metody (analiza syntaktyczna, semantyczna, pragmatyczna, argumentacyjna). Możliwe będą też badania nowych leksemów oraz kolokacji na konkretnym materiale dwujęzycznym (dwóch korpusach paralelnych) w ujęciu kontrastywnym. Organizacja zajęć będzie podyktowana indywidualnymi postępami w przygotowaniu prac magisterskich. Zajęcia będą polegały na przedstawianiu kolejnych etapów pracy i na wspólnej dyskusji wspomaganej wskazówkami prowadzącego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zaliczeniu zajęć student:
Wiedza
- zna i rozumie w pogłębionym stopniu miejsce i znaczenie językoznawstwa oraz jego specyfikę przedmiotową i metodologiczną (K_W01),
- zna i rozumie w pogłębionym stopniu terminologię ogólną i szczegółową z zakresu językoznawstwa ogólnego i francuskiego, ze szczególnym uwzględnieniem leksykologii i morfologii (K_W02),
- zna i rozumie w pogłębionym stopniu tendencje, kierunki i metodologie badawcze w zakresie leksykologii i morfologii, zwłaszcza w krajach francuskojęzycznego obszaru kulturowego (K_W04),
- zna i rozumie w pogłębionym stopniu szczegółowe zasady analizy językoznawczej, jakościowej i ilościowej, i interpretacji tekstów należących do różnych stylów funkcjonalnych języka francuskiego( K_W09),
- zna i rozumie ekonomiczne, prawne, etyczne i inne uwarunkowania różnych rodzajów działalności zawodowej związanej z kierunkiem studiów, w tym zasady prawa autorskiego i własności intelektualnej (KW_13).
Umiejętności
-potrafi stosować podczas planowania badań złożone koncepcje teoretyczne właściwe dla językoznawstwa, ze szczególnym uwzględnieniem leksykologii i morfologii (K_U01),
- potrafi wykorzystywać w badaniach złożone umiejętności badawcze, obejmujące analizę problemów badawczych, formułowanie hipotez, dobór metod i technik badawczych oraz opracowywanie i prezentowanie wyników podczas przygotowywania pracy magisterskiej językoznawczej (KU_02),
- potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i planować własne uczenie się oraz rozwijać złożone umiejętności, korzystając z różnych źródeł (K_U03),
- potrafi przedstawiać własne poglądy, odwołując się do różnych źródeł i złożonych ujęć teoretycznych, oraz argumentować w pogłębionym stopniu przyjęty punkt widzenia (K_U06),
- potrafi przygotowywać pracę pisemną, odwołując się do złożonych ujęć teoretycznych właściwych dla językoznawstwa, ze szczególnym uwzględnieniem leksykologii i morfologii (K_U07),
- potrafi stosować złożone techniki informacyjno-komunikacyjne (nowoczesne narzędzia jak np. korpusy językowe) w procesie zdobywania wiedzy i porozumiewania się w zakresie językoznawstwa (K_U13).
Kompetencje społeczne
- jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności, jak również dokonywania modyfikacji i korekt własnych postaw i zachowań (K_K01),
- jest gotów do wykorzystywania kompetencji językoznawczych na rzecz organizowania życia zawodowego, w tym naukowego i kulturalnego (K_K05),
- jest gotów do przestrzegania zasad z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (K_K07).
Kryteria oceniania
Oceniane są postępy w osiąganiu wyżej wymienionych efektów. Szczegółowy harmonogram pracy przedstawia się następująco:
- semestr I zaliczony jest na podstawie obecności i przygotowanych prezentacji - indywidualnych i zespołowych - do wybranych lektur,
- po semestrze II należy zaproponować tematykę pracy i jej wstępną podstawę materiałową (bibliografia).
- w semestrze III powinno się przedstawić konspekt pracy, korpus badawczy oraz określić metody jego analizy, przygotować rozdział pracy poświęcony podstawie teoretycznej badań.
- semestr IV należy poświęcić na redakcję rozdziału poświęconego analizie zebranego korpusu i na ostateczną redakcję całej pracy.
Literatura
Buvet P.-A., Sfar I. (2018). La phraséologie entre fixité et congruence. Hommage à Salah Mejri. Louvain-la-neuve : L’Harmattan.
Dubreil E. (2008). Collocations : définitions et problématiques, in : Texto! XIII/1 (en ligne : http://revue-texto.net/docannexe/file/126/dubreil_collocations.pdf).
Gaudin F., Guespin L. (2000). Introduction à la lexicologie française, Bruxelles : Duculot.
Grossmann F. et Tutin A. (2003). Quelques pistes pour le traitement des collocations, in : F. Grossmann, A. Tutin (éds) Les collocations. Analyse et traitement. Amsterdam : De Werelt (Travaux et recherches en linguistique appliquée : E ; 1), 5-21.
Grossmann F., Tutin, A. (2005). Collocations régulières et irrégulières : esquisse de typologie du phénomène collocatif,
https://www.researchgate.net/profile/Agnes_Tutin/publication/228886353_Collocations_regulieres_et_irregulieres_esquisse_de_typologie_du_phenomene_collocatif/links/09e4150fd83b1df106000000/Collocations-regulieres-et-irregulieres-esquisse-de-typologie-du-phenomene-collocatif.pdf
Grzegorczykowa R. (2010). Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, PWN.
Jadacka H. (2017). O ewolucji niesufiksalnych technik słowotwórczych, LingVaria, n°23, 89-98. https://journals.akademicka.pl/lv/issue/view/39
Kacprzak A. (2019). La néologie de l’adjectif en français actuel, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lehman A., Martin-Berthet F.(2014). Lexicologie. Sémantique, morphologie, lexicographie, Paris : Armand Colin.
Lewandowska-Tomaszczyk, B. (Ed.). (2005). Podstawy językoznawstwa korpusowego. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Mejri S. (2010). Figement, collocation et combinatoire libre, in : Anscombre J.-C. , Mejri S. (éds), 63-77.
Miodunka W. (1989). Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa : PWN.
Mel’čuk I. (2003). Collocations : définition, rôle et utilité, in : F. Grossman et A. Tutin (éds) Les collocations : analyse et traitement, Travaux et recherches en linguistique appliquée, Amsterdam, de Werelt, 23-31.
Mortureux M..-F. (2004). La lexicologie entre langue et discours, Paris : Armand Colin.
Polguère A. (2003). Lexicologie et sémantique lexicale, Montréal : Les Presses de l’Université de Montréal.
Pruvost J., Sablayrolles J.-F. (2019). Les néologismes, PUF, coll. « Que sais-je? ».
Źródła i narzędzia internetowe :
https://allaboutcorpora.com/intro-corpus-linguistics,
Wyszukiwarki / korpusy z narzędziami do analizy : Néoveille, Sketch Engine, NKJP i inne
Szczegółowa bibliografia jest ściśle związana z tematami prac magisterskich i będzie ustalana w miarę ich postępu. Prowadzący podaje ogólne wskazówki bibliograficzne, studenci prowadzą własną kwerendę biblioteczną i zdają sprawę ze swoich lektur w czasie zajęć
seminaryjnych.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: