Seminarium licencjackie: Między tekstem a kulturą: wybrane zagadnienia przekładu literatury dla młodszego odbiorcy 3304-1DZ3O-SL-039
Zajęcia są wprowadzeniem do przekładu literackiego ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki tłumaczenia literatury dla młodszego odbiorcy. Lekturze tekstów teoretycznych wprowadzających w dziedzinę Children Literature Translation Studies towarzyszyć będzie krytyczna analiza przekładów francuskiej literatury dziecięcej na język polski i literatury polskiej na język francuski (w mniejszym stopniu). Studenci podejmą także samodzielne próby tłumaczeń tekstów – francuskiej literatury dla dzieci.
Poruszone zostaną następujące zagadnienia:
1. Literatura dziecięca – próba definicji
2. CLTS – przekład literatury dziecięcej jako autonomiczna dziedzina badań naukowych. Specyfika tłumaczenia literatury dla dzieci
3. Tłumacze literatury dziecięcej
4. Przekład tytułów w perspektywie diachronicznej i komparatystycznej
5. Onomatopeja jako wyzwanie dla tłumacza
6. Przekład jako zjawisko intersemiotyczne: tłumaczenie książek obrazkowych dla najmłodszego czytelnika
7. Wyzwania przekładu tekstów o statusie kanonicznym (na przykładzie Anne of Green Gables, Alicji w Krainie Czarów i powieści Juliusza Verne’a)
8. Przekład a adaptacja (na przykładzie Martynki i Piotrusia Pana)
9. Przekład a poprawność polityczna (na przykładzie Kajtka Czarodzieja Janusza Korczaka)
10. Między egzotyzacją a domestykacją – przekład Harry’ego Pottera na język francuski i polski: różne strategie i wybory tłumaczy
11. Wyzwania przekładu komiksów (na przykładzie Asteriksa, Pozytywki i
12. Specyfika tłumaczenia książek informacyjnych dla dzieci (wyzwania językowe, kulturowe i ideologiczne)
13. Przekład literatury dla dzieci jako zjawisko istniejące w czasie – o serii translatorskiej na przykładzie Małego Księcia
14. Przekład serii książkowej na przykładzie przygód Mikołajka
15. Tłumacze wobec tabu językowego i kulturowego – o tłumaczeniu seksualizmów w literaturze dziecięcej
16. Przekład literatury polskiej klasyki na język francuski (Tuwim, Korczak, Brzechwa)
17. Przekład najnowszej polskiej literatury dla dzieci na język francuski (książki informacyjne, obrazkowe, komiksy…)
18. Przekład francuskiej klasyki dziecięcej na język polski (baśnie Charles’a Perrault i powieści Juliusza Verne’a)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
- Student zna podstawowe zagadnienia związane z dziedziną badań CLTS (Children Literature Translation Studies) i problemy charakterystyczne dla tego specyficznego rodzaju przekładu
- Student ma orientację we współczesnej literaturze dziecięcej (przede wszystkim francuskiej i polskiej), zna francuskie teksty dla dzieci tłumaczone na język polski
- Student potrafi krytycznie ocenić przekład (z polskiego na francuski i z francuskiego na polski)
- Student posiada większą biegłość w tłumaczeniu fragmentów literatury dziecięcej, ma świadomość wyzwań jakie stoją przed tłumaczem, rozumie na czym polega proces wydawania książek dla dzieci (współpraca między autorem, tłumaczem a wydawnictwem)
Kryteria oceniania
- obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze)
- przygotowanie do zajęć i aktywność
- w pierwszym semestrze: przedstawienie pomysłu na pracę i jej planu, zaliczenie ustne (lista pytań zostanie przedstawiona wcześniej)
- w drugim semestrze: napisanie pracy
Literatura
BIBLIOGRAFIA
Bochnakowa Anna, Gdy przekład jest oryginałem, w: Między oryginałem a przekładem. T. V: Na początku był przekład, M. Filipowicz-Rudek, J. Konieczna-Twardzikowa, U. Kropiwiec (red.) Kraków 1999 Księgarnia Akademicka, s.217-225 [O przekładzie Kopciuszka].
Borodo Michał, Children’s literature translation studies? – zarys badań nad literaturą dziecięcą w przekładzie, w;, Przekład literatury dziecięcej, „Przekładaniec” 2006 nr 1 (16), s.12-23.
Bralewski Dariusz, Les choix discursifs du traducteur: Lem en français, w:, Traduction pour la jeunesse face à l’Alterité’, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001 s.93-112.
Brzozowski Jerzy, Traduire Jules Verne, w:, Traduction pour la jeunesse face à l’Alterité’, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001 s.163-172.
Chantry Xavier, Stereotypy i ich przekład w komiksie „Asterix chez les Bretons” i jego polska recepcja, w:, Język, stereotyp, przekład, E. Skibińska i M. Cieński (red.), Wrocław 2002 s.45-55.
Chantry Xavier, La traduction polonaise de l’univers sonore d’Astérix, w:, Traduction pour la jeunesse face a l’Alterite’, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001 s.113-128.
Dąbska-Prokop Urszula, Przekłady na język polski: Antoine de Saint-Exupéry, „Le Petit Prince”, w: taż, Śladami tłumacza, Częstochowa-Kraków 1997, s.65-76.
Dąbska-Prokop Urszula, Przekłady na język polski: Une aventure d’Astérix le Gaulois, w: taż, Śladami tłumacza, Częstochowa-Kraków 1997, s.77-89.
Gautier Brigitte, Les traductions anglaise et polonaise du „Petit Prince” de Saint-Exupéry comme expressions d’un imaginaire propre, w:, Traduction pour la jeunesse face a l’Alterite’, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001 s.83-92.
Ippolito, M. (2014), « Traduire les albums pour enfants : Relation texte-image
dans les traductions italienne et française de In the Night Kitchen », Traduire, Revue française de la traduction, 230, pp. 75-86, https://doi.org/10.4000/traduire.627.
Kaczyńska, B. (2019). W poszukiwaniu utraconych morałów. Tłumaczenie moralités w baśniach Charles’a Perraulta na przykładzie wybranych tekstów polskich. Dzieciństwo. Literatura I Kultura, 1(2), 12-35. https://doi.org/10.32798/dlk.167
Kaufman Stefan, Winnie-the-Pooh, Kubuś Puchatek, Fredzia Phi-Phi et Winnie l’Ourson: s’agit-il lu meme personage?, „Acta Univ. Wratislav. Romanica Wratislaviensis” Nr 50 (2003) s.31-41.
Kęczkowska Beata, „Mikołajek” – wydanie źle poprawione, „Gazeta Wyborcza. Gazeta Stołeczna” 1.05.2007 s.6 [o ingerencjach w tłumaczenie Przygód Mikołajka]
Kierska, J. (2019). Porównanie strategii translatorskich w polskich przekładach wybranych komiksów z serii Asteriks. Dzieciństwo. Literatura I Kultura, 1(2), 108-131. https://doi.org/10.32798/dlk.160
Kochanowska Anna, Nazwy własne w przekładach najnowszej francuskiej literatury dziecięcj, w: Nowe nazwy własne. Nowe tendencje badawcze, A. Cieślikowa B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek, Kraków 2007 Pandit s. 617-627.
Laurent Maryla, Pan Kleks ou l’alterité mise en accusation. M. Tachedencre, une reminiscence des totalitarismes du XX sièckel?, w:, Traduction pour la jeunesse face a l’Alterite’, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001 s.23-36.
Leszczyński Grzegorz, Okno na świat. Kilka uwag o przekładach, „Sztuka dla Dziecka” 1987 nr 2 s.20-22, 38-39.
Paprocka, N., & Wandel, A. (2019). Tłumacze wobec językowego i kulturowego tabu. Seksualizmy w książkach edukacyjnych dla dzieci i młodzieży. Dzieciństwo. Literatura I Kultura, 1(2), 132-168. https://doi.org/10.32798/dlk.159
Paprocka N., Wesoła J., La traduction de l’onomatopée dans les livres pour les tout-petits : la relation texte-image-son, Między oryginałem a przekładem 2019, no. 4(46), pp. 41-60 https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.46.03
Przekład literatury dziecięcej, „Przekładaniec” 2006 nr 1 (16) [numer monograficzny o przekładzie literatury dla dzieci]
Skibińska Elżbieta, Jak młodzi Polacy poznają uroki kuchni francuskiej? Kulinaria w polskich przekładach francuskich powieści dla młodzieży, w,; taż, Kuchnia tłumacza, s. 213-229; w:, Traduction pour la jeunesse face a l’Alterite’, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001 s.139-150 [w języku francuskim].
Socha Irena, Polskie przekłady dla dzieci i młodzieży w latach 90, w: Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI stulecia, J.Papuzińska, G.Leszczyński (red.), Warszawa 2002, s.205-215.
Traduction pour la jeunesse face à l’Alterité, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001
Waleryszak Lidia, Les prénoms dans les traductions de la littérature pour la jeunesse, w:, Traduction pour la jeunesse face a l’Alterite’, Skibińska E. (red.), Wrocław 2001 s.151-162
Woźniak Monika, Czy Harry Potter pod inną nazwą nie mniej był pachniał? O tłumaczeniu imion własnych we francuskich, polskich i włoskich przekładach powieści J. K. Rowling, w:, Przekład literatury dziecięcej, „Przekładaniec” 2006 nr 1, p.171-192.
Zaleska Zofia , Przejęzyczenie. Rozmowy z tłumaczami, Wołowiec, 2016, Wydawnictwo Czarne.
Wybór francuskiej i polskiej literatury dziecięcej
Jacques Dequennoy Le diner fantôme, Le fantôme de neige, L’école fantôme… (i inne)
Astrid Desbordes Edmond et ses amis (seria)
René Goscinny Le Petit Nicolas et ses copains (seria)
Orianne Lallemend Le loup qui… (O wilku który… seria książek)
Magali Le Huche Quelle est la couleur préférée de Non-Non i inne z serii
Charles Perrault Contes
Antoine de Saint-Exupéry Le Petit Prince
Hervé Tullet Turlututu – seria
Wybrane pozycje Wydawnictwa Polarny Lis i Wydawnictwa Dwie Siostry
Utwory Juliana Tuwima, Jana Brzechwy i Janusza Korczaka w przekładzie na język francuski
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: