Seminarium licencjackie : O reprezentacjach, teoriach subiektywnych i ideologiach w dydaktyce języków obcych 3304-1DZ3O-SL-023
Seminarium skonstruowane jest według następującego schematu:
1. Podczas kilku pierwszych zajęć przedmiotem analizy będą kwestie teoretyczne z zakresu „mentalnych obrazów”: definicje kluczowych pojęć, proces ich powstawania, ich możliwe konsekwencje, ich funkcje itd.
2. Kolejne zajęcia – do końca semestru zimowego – będą poświęcone analizie konkretnych badań dotyczących wybranych zmiennych związanych z nauką języków obcych i komunikacją w różnych językach.
3. W semestrze letnim będą planowane, prowadzone i analizowane badania własne związane z tematem seminarium.
Zakres tematów:
1. Koncepcje i terminy:
- Reprezentacje społeczne
- Teorie subiektywne
- Ideologie (językowe)
- Reprezentacje deklaratywne i proceduralne
- Reprezentacje referencyjne i aktywne
2. Wewnętrzna struktura reprezentacji społecznych
3. Funkcje ww. koncepcji
4. Współistnienie teorii obiektywnych (naukowych) i subiektywnych - różnice, konsekwencje
5. Badania dotyczące ww. koncepcji z obszaru glottodydaktyki:
- Tematy i problemy badawcze
- Metody i narzędzia badawcze
- Grupy badane
- Perspektywy badawcze
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć Student:
- zna w zaawansowanym stopniu specjalistyczną terminologię związaną z tematem seminarium, a zwłaszcza rozumie zakresy znaczeniowe różnych pojęć dotyczących „obrazów mentalnych” (reprezentacje społeczne, teorie subiektywne itd.) (K_W02);
- zna w zaawansowanym stopniu ich wybrane koncepcje i badania z zakresu glottodydaktyki związane z tym obszarem tematycznym (K_W04, K_W06), w tym:
- rozumie proces ich powstawania różnych,
- umie wskazać możliwe ich konsekwencje, głównie w przebiegu nauki języka,
- rozumie społeczną szkodliwość niektórych z nich,
- rozumie zjawisko "konkurencyjności" wiedzy potocznej i naukowej;
- umie podać przykłady powszechnych reprezentacji społecznych i/lub teorii subiektywnych nt. nauki języków obcych (np. rola młodego wieku, rola introwersji/ekstrawersji w opanowywaniu różnych kompetencji, współczesny obraz języka francuskiego), jak również wskazać na ich możliwe źródła;
- umie wykorzystać wiedzę nt. różnych form „obrazów mentalnych” podczas planowania badania (K_U01);
- umie zaplanować kolejne etapy badania, m.in. formułować problem/y badawczy/e, dobierać narzędzie/a itd.) i przeprowadzić je (K_U02);
- umie dokonać prezentacji przeprowadzonego badania, uwypuklając w niej kwestie zasadnicze i formułując rekomendacje dotyczące dalszych badań na danym polu (K_U02, K_U05, K_U06);
- umie rozgraniczać, podczas prezentacji wyników, reprezentacje społeczne i teorie subiektywne innych od swoich, prawidłowo przytaczać wypowiedzi respondentów, jak również oddzielać fakty od ich interpretacji (K_K01, K_K02, K_K06).
Kryteria oceniania
dyskusja, burza mózgów, analiza materiałów źródłowych i przygotowywanie syntez na temat prezentowanych w nich treści/wyników badań (studia przypadków), bieżące monitorowanie obecności i aktywności
Praktyki zawodowe
Po pierwszym semestrze - przygotowanie wstępnego scenariusza badania realizowanego w ramach pracy licencjackiej (temat, problemy badawcze, dobór próby, przewidywany harmonogram badania)
Po drugim semestrze - złożenie ostatecznej wersji pracy licencjackiej, spełniającej kryteria merytoryczne i formalne właściwe dla prac licencjackich w IR.
Literatura
AUGER, N. (2021). La présence de la langue française dans le monde: enjeux des représentations. In: J.-L. Chiss (éd.), Le FLE et la francophonie dans le monde (pp. 79-112). Malakoff: Armand Colin.
DJEGHAR, A., Les représentations linguistiques et culturelles dans l’enseignement/apprentissage du français langue étrangère, Synergies Algérie, 2009, 5, 191-198.
GARDNER, R. C., LAMBERT, W. E., Attitudes and Motivation in Second Language Learning, Rowley (MA), Newbury House Publishers, 1972.
GROULT, N., Les représentations sociales : éléments théoriques et applications possibles à la didactique des langues et cultures, Études en Didactique des Langues, 2017, 28, Représentations & stéréotypes, 9-28.
KELLY, G. A., The psychology of personal constructs, New York, Norton, 1955.
KUCHARCZYK, R. & SZYMANKIEWICZ, K. (2020). Les représentations de la langue française chez des élèves polonophones. Quel impact sur le choix de la langue étrangère à l’école? Neofilolog, 55/2, 173-194.
MANNONI, P., Les représentations sociales, Paris, PUF, 2022.
MAURER, B. (2014). La langue française en Afrique. 1. Francophones d’Afrique: quelles idées sur les langues? In: A. Wolff & A. Aithnard (éds.), La langue française dans le monde 2014 (pp. 39-69). Paris: Éditions Nathan, Organisation internationale de la francophonie. https://www.odsef.fss.ulaval.ca/sites/odsef.fss.ulaval.ca/files/uploads/Rapport-OIF-2014.pdf.
MELO-PFEIFER, S. & PINTO, S. (2009). Évolution des images du FLE à l’université: une étude de cas au Portugal. Recherches en didactique des langues et des cultures, 6-1. https://journals.openedition.org/rdlc/2112.
MICHOŃSKA-STADNIK, A. (2013). Teoretyczne i praktyczne podstawy weryfikacji wybranych teorii subiektywnych w kształceniu nauczycieli języków obcych, Wrocław, WUWr.
MOLINER, P., La dynamique des représentations sociales, Grenoble, PUG, 2001.
MOSCOVICI, S., La psychanalyse. Son image et son public, Paris, PUF, 1961.
N’GBALA, A., La causalité d’après la psychologie sociale cognitive : les explications naïves du comportement, Linx, 2006, 54, 113-124.
PY, B. Pour une approche linguistique des représentations sociales, Langages, 2004, 154, 6-19.
ROUSSEL, S., GAONAC'H, D. (2017). Mythes et réalités. L'apprentissage des langues. Paris: Retz.
SMUK, M., Représentations envers les difficultés de la grammaire française – cas de futurs philologues polonais, SHS Web of Conferences, 46, 6e Congrès Mondial de Linguistique Française, Mons, Université de Mons, 2018, 1-12.
SMUK, M., Barrières dans l’apprentissage du FLE aux yeux des étudiants polonophones, in KAKOYIANNI-DOA F. et al. (dir.), Langues moins Diffusées et moins Enseignées (MoDiMEs). Langues enseignées, langues des apprenants / Less Widely Used and Less Taught Languages. Language learners’ L1s and languages taught as L2s, Bruxelles – Bern – Berlin – New York – Oxford – Wien, P.I.E. Peter Lang, 2020, 83-96.
SMUK, M., Perception et conceptualisation de la grammaire française : donnons la parole aux apprenants, in LACASSAIN-LAGOIN, CH., MARSAC, F.,
SCHMITT, F., DANKO, M., VAXELAIRE, B., SOCK, R. (dir.), Sens (inter)dits. Collection Dixit Grammatica, Paris, L’Harmattan, t. 4, Didactique des langues et phonétique, 2021, 29-40.
SMUK, M., Identifier et affronter les théories subjectives sur l’enseignement/apprentissage des langues, in SORBA, N. (dir.), Transmettre les langues : pourquoi et comment ? Les défis pédagogiques, Louvain-la-Neuve, EME Éditions, 2002a, 267-283.
SMUK, M., Quelle didactique pour le FLE à l’ère de la mondialisation ? in ANDREO-RAYNAUD, G., DOUIDI, N. (dir.), Langue(s) en mondialisation. Libre(s) échange(s) à l’heure néolibérale ?, Paris, Éditions des archives contemporaines, 2022b, 57-66.
SMUK, M., Beauté des sonorités, prestige, utilité ? La langue française vue par des étudiant·es français·es et internationaux·ales à l’époque de la mondialisation, Bulletin suisse de linguistique appliquée, 2023, sous presse.
SMUK, M., SUJECKA-ZAJĄC, J., Importance de la norme linguistique dans l’autonarration des étudiants en philologie romane, Studia Romanica Posnaniensia, 2019, 46, 111-122.
SZYMANKIEWICZ, K., Un prof de langue est comme un guide, un agriculteur ou... une sorcière? Analyse des représentations du métier d’enseignant de FLE chez des étudiants en philologie romane de l’Université de Varsovie, in SOWA M. (dir.), Enseignement/apprentissage du français face aux défis de demain, Lublin, Werset, 2015, 287-297.
WALTERMANN, E. (2017). Stéréotypes et variations dans les représentations de langues étrangères chez les enseignants. EDL Études en Didactique des Langues, 28, Représentations & stéréotypes, 163-185.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: