Konwersatorium językoznawcze IIz/IIIz Język-konflikt-wykluczenie 3304-1DZ23W-KJ-01-OG

Tematem zajęć będą szeroko pojmowane związki pomiędzy różnorodnością językową a podziałami społecznymi. Będzie ono stanowić wprowadzenie do badań socjolingwistycznych dotyczących tematyki wykluczenia, dyskryminacji językowej i mowy nienawiści w odniesieniu do struktury społecznej i sytuacji mniejszości społecznych na wybranych przykładach. Podstawowe zagadnienia omawiane poświęcone będą problemom takim jak polityka językowa, norma językowa, różnorodność wariantów języka, a także pojęciom dominacji i władzy symbolicznej zapośredniczonej językowo. Zjawiska te omawiane będą głównie na przykładzie krajów frankofońskich i europejskich z wykorzystaniem narzędzi m.in. analizy dyskursu i badań korpusowych.
Omówione zostaną następujące zagadnienia:
1. Polityka językowa jako narzędzie dominacji lub promowania równości językowej.
2. Polityczne i instytucjonalne uwarunkowania statusu języków i praktyk językowych oraz historyczny rodowód języków narodowych.
3. Pojęcie dyskryminacji językowej w prawie w kontekście polityki językowej Unii Europejskiej.
4. Język jako atut lub narzędzie wykluczenia na rynku pracy.
5. Stereotypy zapośredniczone językowo i mowa nienawiści wobec mniejszości narodowych i etnicznych na przykładzie analizy dyskursu politycznego w Polsce.
6. Państwo/a wielojęzyczne wobec zjawiska nacjonalizmu. Strategie radzenia sobie z podziałami sfer publicznych na przykładzie Belgii, Szwajcarii i Kanady
7. Język inkluzywny, écriture inclusive i standardy otwartości w komunikacji publicznej instytucji publicznych.
8. Norma językowa i instytucjonalne ramy poprawności językowej. Akademia Francuska i władze publiczne wobec językowej różnorodności społeczeństwa Francji.
9. Jednojęzyczność - wielojęzyczność jako sytuacja rodząca konflikt: perspektywa makro- i mikrosocjolingwistyczna (dyglosja, mowa dwujęzyczna)
10. Język jako wektor tożsamości, przynależności i wykluczenia: więziotwórcza i wykluczająca funkcja socjolektu na przykładzie języka młodzieżowego

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Koordynatorzy przedmiotu

Magdalena Grycan
Cezary Węgliński

Kryteria oceniania

- obecność i aktywność podczas zajęć (dwie dopuszczalne nieobecności)
- znajomość literatury przedmiotu i rozliczenie się z zadań indywidualnych i grupowych
- sformułowanie krótkiej odpowiedzi na platformie Kampus na zadane pytanie po zajęciach
- sesja posterowa na zakończenie zajęć

Literatura

Bernard Barbeau G., Meier F., Schwarze S. (eds) Conflits sur/dans la langue :
Boyer H. (1991), LANGUES EN CONFLIT : ETUDES SOCIOLINGUISTIQUES, Broché.
Boyer Henri (2017) Introduction à la sociolinguistique, 2e edition, Paris: Dunod.
Bratt Paulston Ch., Tucker G. R., (red.) (2003), Sociolinguistics (Linguistics: The Essential Readings), Wiley Blackwell Publishing.
Calvet L.-J. (2002), Le marché aux langues, Paris: Plon.
Calvet L.-J. (2024), La Sociolinguistique, Que sais-je ?, Paris: Presses Universitaires de France.
Canut C. (2021), Langue, Paris: Anamosa.
Cerquiglini B. (2024), La langue anglaise n’existe pas, Paris: Gallimard.
Ciostek A. (2015), „Wielojęzyczność w Unii Europejskiej”, Języki Obce w Szkole 2.
Coulmas F. (1991), „European Integration and the idea of national language”, [w:] Coulmas F. (red.), A language policy for the European Community, Berlin–New York: Walter de Gruyter.
Descamps Ph. [i in.] (2022), Le pouvoir des langues. Identités, Domination, Résistance, Le Monde diplomatique « Manière de voir » no. 186.
Fergusson, Charles A. (1959), Diglossia, Word, nr 15, s. 325–340.
Fishman Joshua A. (2003), Bilingualism with and without diglossia; diglossia with and without bilingualism, [w:] Sociolinguistics. The Essential Readings, Bratt Paultson Christina, Tucker G. Richard (red.), Malden, Oxford: Blackwell Publishing, s. 359-366.
Fishman Joshua A. (2010), Sociolinguistics: Language and Ethnic Identity in Context, [w:] Fishman Joshua, García Ofelia (red.), Handbook of language and ethnic identity. Disciplinary and regional perspectives, Oxford: Oxford University Press, s. XXIII-XXXV.
Gallimard A. (2023), Les linguistes atterré(e)s. Le français va très bien, merci, Tracts Gallimard no. 49, Paris: Gallimard.
Grosjean François (1982) Life with two languages: an introduction to bilingualism. Cambridge, London: Harvard University Press.
Grosjean François (1993) Le bilinguisme et le biculturalisme. Essai de définition, TRANEL nr 19, 13-41.
Hamers, J., Blanc, M. (1983) Bilingualité et bilinguisme. Bruxelles: Pierre Mardaga.
Hanf D., Muir E. (2010), „Droit de l’Union europénne et multilinguisme. Le cas de l’établissement du marché intérieur”, [w:] Langues et construction européenne, Bruksela: Cahiers du Collège d’Europe 10.
Hélot Christine (2007) Du bilinguisme en famille au plurilinguisme à l’ école. Paris: L’Harmattan.
Lacey J. (2017), Centripetal Democracy. Democratic Legitimacy and Political Identity in Belgium, Switzerland and the European Union, Oxford: Oxford University Press.
Łuczak J. (2010), Polityka językowa Unii Europejskiej, Warszawa: Aspra.
perspectives linguistiques, argumentatives et discursives, Peter Lang.
Szul Roman (2009), Język, Naród, Państwo. Język jako zjawisko polityczne, Warszawa: PWN.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3304-1DZ23W-KJ-01-OG w USOSweb