Wybrane zagadnienia językoznawcze - język w użyciu Ip/Iz 3304-1DX1O-WZJ-01
Zajęcia komplementarne w stosunku do Wstępu do językoznawstwa (I rok, semestr zimowy), stanowiące jednak odrębny, niezależny moduł. Podobnie jak WJ mają na celu zapoznanie uczestników z podstawowymi zjawiskami językowymi i obszarami badań językoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem badań francuskich, ale w przeciwieństwie do tego przedmiotu skupiają się na języku w użyciu, a nie na języku jako systemie. Jak za pomocą języka kategoryzujemy i definiujemy rzeczywistość, nadajemy znaczenie naszemu doświadczeniu? W jaki sposób staramy się ująć nowe zjawiska za pomocą neologizmów? Jak znaczenie opisuje językoznawca, słownik, przeciętny użytkownik języka? W jaki sposób w języku wyraża się nasza podmiotowość, nasz stosunek do innych i do świata? W jakim stopniu nasze wypowiedzi kształtują rzeczywistość społeczną, stanowią narzędzie wpływu?
Omawiane zagadnienia:
1. Semantyka: znaczenie w ujęciu strukturalnym – składnikowa analiza znaczenia (B. Pottier), teorie pola semantycznego; znaczenie w ujęciu kognitywnym – teoria prototypu; ewolucja znaczenia – rodzaje neologizmów i przyczyny ich powstawania; znaczenie w słowniku – budowa hasła słownikowego; znaczenie w ujęciu międzykulturowym – kulturowe ukształtowanie pojęć.
2. Pragmatyka: teoria aktów mowy (J.L. Austin, J.R. Searle); maksymy konwersacyjne (P.H. Grice); presupozycja i implikatura (P.H. Grice, O. Ducrot, C. Kerbrat-Orecchioni); francuska lingwistyka wypowiadania – subiektywność w wypowiedzi (É. Benveniste, C. Kerbrat-Orecchioni); francuska analiza dyskursu – dyskurs i jego cechy (D. Maingueneau).
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po pozytywnym zakończeniu zajęć student powinien
znać i rozumieć:
-w zaawansowanym stopniu miejsce i znaczenie nauk humanistycznych, w szczególności językoznawstwa, w systemie nauk oraz jego specyfikę przedmiotową i metodologiczną (K_W01)
-w zaawansowanym stopniu terminologię z zakresu językoznawstwa ogólnego i francuskiego (K_W02)
-w zaawansowanym stopniu główne zagadnienia z zakresu językoznawstwa ogólnego i francuskiego (K_W06)
potrafić:
-planować i przygotowywać wystąpienia ustne w języku polskim, odwołując się do podstawowych ujęć teoretycznych właściwych dla językoznawstwa (K_U05)
-stosować zaawansowaną wiedzę z zakresu językoznawstwa (K_U12);
być gotowy do:
-krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności (K_K01).
Kryteria oceniania
Obecność (dopuszcza się 2 nieobecności). Zaliczenie przedmiotu (na ocenę) na podstawie aktywnego udziału w dyskusji na zajęciach, jednego sprawdzianu pisemnego śródsemestralnego i odpowiedzi ustnej.
Literatura
1. Austin J.L., „Performatywy i wypowiedzi konstatujące”, tłum. B. Chwedeńczuk, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J.Szadura (red.), Akty i gatunki mowy, Lublin, Wyd. UMCS, s. 6-23.
2. Bartmiński J., Tekstologia, Warszawa, WN PWN, 2012 [2009].
3. Grice P.H., „Logika a konwersacja”, tłum. Barbara Stanosz, [w:] B. Stanosz (red.) Język w świetle nauki, Warszawa, Czytelnik, (1980 [1975]), 91-114.
4. Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, WN PWN, 2007.
5. Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa, WN PWN, 2010.
6. Kerbrat-Orecchioni C., L'Enonciation, Paris, Armand Colin, 2002.
7. Kleiber G., Semantyka prototypu. Kategorie i znaczenia leksykalne, Kraków, Universitas, 2003.
8. Maingueneau D., Discours et analyse du discours, Paris, Armand Colin, 2014.
9. Maingueneau D., Dyskurs literacki. Paratopia i scena wypowiadania, tłum. H. Konicka, Warszawa, IBL, 2015.
10. Niklas-Salminen A., La lexicologie, Paris, Armand Colin, 2015.
11. Paveau M.-A., Sarfati G.-E., Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki, tłum. I. Piechnik, Kraków, Wyd. AVALON/FLAIR, 2009.
12. Tabakowska E., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków, 2001.
13. Wierzbicka A., Słowa klucze. Różne języki – różne kultury, tłum. I. Duraj-Nowosielska, Warszawa, Wyd. UW, 2007.
14. Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykologii polskiej, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
Zajęcia odbywają się w języku polskim. Pozycje francuskojęzyczne zostały podane dla osób znających język francuski, które chciałyby poszerzyć wiedzę na temat omawianych zagadnień.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: