Konwersatorium literaturoznawcze Ip/IIp – Literacka rewolucja czy literacka igraszka? Narrator nie-ludzki w wybranych dziełach współczesnej prozy francuskojęzycznej. 3304-1DPXW-KL-016
Zajęcia zapoznają Studentów z wybranymi pozycjami prozy
francuskojęzycznej wpisującymi się w nurt posthumanizmu i
stanowiącymi przykład nietypowych narracji, gdzie narratorem jest
byt nie-ludzki. Celem zajęć jest zarówno zapoznanie Studentów z
tym nietypowym i być może rewolucyjnym typem narratora w
literaturze francuskojęzycznej, jak również omówienie technik
narracyjnych, które są z nim związane. Będziemy starali się
odpowiedzieć na pytania, na czym polega nowatorskość
analizowanych tekstów, w jakim stopniu wpisują się one w
perspektywę posthumanistyczną oraz na ile konstrukcja narratora
prawdziwie „nie-ludzkiego” jest w ogóle możliwa.
Wybrane zagadnienia omawiane w trakcie zajęć:
1) Czym jest posthumanizm? – definicje i charakterystyka
2) Podstawowe pojęcia metodologiczne: ekokrytyka,
ekopoetyka, zoopoetyka, Animal Studies, Plant Studies i
inne.
3) Podstawowe terminy potrzebne do analizy narracji (według
narratologii Genette’a).
4) Jaką opowieść snuje wilk-narrator? – Caroline Audibert,
Nés de la nuit [wszystkie teksty w tłumaczeniu na język
polski]
5) Narrator-drzewo i jego pamiętnik… – Didier van
Cauwelaert, Le Journal intime d’un arbre.
6) AI jako detektyw: kryminał z perspektywy sztucznej
inteligencji – Christopher Bouix, Alfie.
7) Narrator-obcy: czy rzeczywiście taki obcy?... – Vincent
Message, Défaite des maîtres et possesseurs.
8) Perspektywa komparatystyczna (1): Kim są „bezimienni
mieszkańcy ścian, podłóg i stropów” w Empuzjonie Olgi
Tokarczuk?
9) Perspektywa komparatystyczna (2) Klara i Słońce kontra
Ludzkość i Maszyna Cootingsa. Narracja androida w Klarze
i Słońce Kazuo Ishiguro.
Jako iż sam posthumanizm oraz zjawisko narratora nie-ludzkiego
nie są zagadnieniami związanymi wyłącznie ze światem
frankofońskim, proponuję następujący plan przedmiotu:
Znaczna część semestru poświęcona będzie tekstom
francuskojęzycznym, natomiast jako dwie ostatnie lektury
proponuję tekst polski oraz tekst angielski. Na zajęciach im
poświęconych skupimy się przede wszystkim na analizach
porównawczych – porównamy te teksty z wszystkimi wcześniej
omówionymi tekstami francuskojęzycznymi w celu pogłębienia
wcześniejszych dyskusji i być może odkrycia nowych ścieżek
interpretacyjnych.
Wszystkie omawiane teksty będą w języku polskim.
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna terminologię nauk humanistycznych, a w
szczególności nauk filologicznych, na poziomie
rozszerzonym.
Student ma pogłębioną wiedzę o procesach zachodzących w
obszarach kultury, języka i literatury.
Student ma pogłębioną wiedzę z zakresu kultury Francji i
krajów francuskojęzycznych.
Student ma pogłębioną wiedzę o instytucjach kulturalnych i
zjawiskach w kulturze francuskiej i frankofońskiej.
Student potrafi korzystać z różnych źródeł i sposobów, w
tym nowoczesnych technologii informacyjnych, aby
wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i
użytkować informację niezbędną do udziału w zajęciach
oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy.
Swobodnie posługuje się różnorodnymi źródłami
leksykograficznymi i gramatycznymi.
Student posiada pogłębione umiejętności badawcze,
obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych
idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi
badawczych, opracowanie i prezentację wyników
pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych
problemów w zakresie niezbędnym do udziału w naukowej
dyskusji i przygotowania własnych prac naukowych.
Student potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i
interpretację różnych wytworów kultury (język, literatura,
sztuka) z zastosowaniem oryginalnych i nowych metod, w
celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego,
miejsca w procesie historyczno-kulturowym.
Student posiada umiejętność formułowania opinii
krytycznych o wytworach kultury, na podstawie wiedzy
naukowej i własnego doświadczenia, oraz umiejętność
prezentacji tych opinii w różnych formach i mediach
Kryteria oceniania
Obecność i aktywność na zajęciach, projekt zaliczeniowy – praca
pisemna w parach bądź samodzielnie, kolokwium pisemne na
przedostatnich zajęciach, odpowiedź ustna w trakcie sesji.
Literatura
Teksty omawiane na zajęciach:
Audibert Caroline, Nés de la nuit, Plon, Paris 2020.
Bouix Christopher, Alfie, Au diable vauvert, Vauvert 2022.
van Cauwelaert Didier, Le Journal intime d’un arbre,
Michel Lafon, Paris 2011.
Ishiguro Kazuo, Klara and the Sun, Faber & Faber, London
2022.
Message Vincent, Défaite des maîtres et possesseurs,
Points, Paris 2016.
Tokarczuk Olga, Empuzjon, Wydawnictwo Literackie,
Kraków 2022.
Wybrana bibliografia krytyczna:
Bakke Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka
posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2015.
Barcz Anna, „Posthumanizm i jego zwierzęce odgłosy w
literaturze”, Teksty Drugie, 2013, nr 1-2, s. 60-79.
Bogusławski Marcin M., „Posthumanizm jako ideologia i
perspektywa badawcza”, Hybris, 2019, nr 46, s. 1-39.
Braidotti Rosi, Po człowieku, przeł. J. Bednarek, A.
Kowalczyk, PWN, Warszawa 2014.
Buekens Sara, « L’écopoétique : une nouvelle approche de
la littérature française », Elfe XX-XXI, 2019, nr 8.
Collot Michel, Un nouveau sentiment de la nature, Éditions
Corti, Paris 2022.
Garrard Greg, Ecocrticism, Routledge, Londyn – Nowy Jork
2004.
Genette Gérard, Figures III, Éditions du Seuil, Paris 1972.
Korwin-Piotrowska Dorota, Poetyka - przewodnik po
świecie tekstów, Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2011.
Michał, Kostkiewiczowa Teresa, Okopień-Sławińska
Aleksandra, Sławiński Janusz, Słownik terminów
literackich, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich,
2008.
Schoentjes Pierre, « Perspectives écopoétiques : écologie et
écriture », Histoire de la recherche contemporaine, Tome X,
2021, nr 1, s. 60-65.
Simon Anne, Une bête entre les lignes. Essai de
zoopoétique, Éditions Wildproject, Marseille 2021.
Zawojski Piotr, „Posthumanizm, czyli humanizm naszych
czasów”. Kultura i Historia, 2017, nr 32, s. 68–76.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: