Odczytaj przeszłość! Praktyczny kurs pisma neogotyckiego dla początkujących 3302-PKPN-OG

Zajęcia mają charakter praktyczny i wprowadzający. Ich celem jest opanowanie podstaw czytania i pisania pismem neogotyckim – zarówno odręcznym (na przykładzie Offenbacher Schrift), jak i drukowanym (fraktura, szwabacha). Uczestnicy poznają historyczne uwarunkowania rozwoju tych form pisma oraz zdobędą umiejętność samodzielnego odczytywania i zapisywania krótkich tekstów. Na podstawie zdobytych kompetencji podejmą również próbę odczytywania tekstów pochodzących z XVIII wieku i wcześniejszych.
Kurs zakłada przynajmniej podstawową znajomość języka niemieckiego – koncentruje się on bowiem przede wszystkim na praktycznym aspekcie odczytywania oraz zapisu tekstu. Zajęcia będą szczególnie przydatne osobom, które w ramach swoich studiów mają kontakt z szeroko rozumianym dziedzictwem niemieckiego obszaru kulturowego: inskrypcjami, starymi drukami, dokumentami czy materiałami archiwalnymi.

Planowany zakres tematyczny:
1) Krótkie wprowadzenie do historii pisma neogotyckiego – drukowanego i odręcznego.
2) Wprowadzenie do fraktury oraz ćwiczenia w czytaniu.
3) Wprowadzenie do szwabachy oraz ćwiczenia w czytaniu.
4) Wprowadzenie do pisma odręcznego (Offenbacher Schrift, Sütterlin, Kurrentschrift).
5) Ćwiczenia w pisaniu: poszczególne litery alfabetu, pojedyncze wyrazy, krótkie i dłuższe zdania, większe fragmenty tekstów.
6) Ćwiczenia w czytaniu pisma odręcznego.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

zdalnie

Założenia (opisowo)

Kurs zakłada przynajmniej podstawową znajomość języka niemieckiego – koncentruje się on bowiem przede wszystkim na praktycznym aspekcie odczytywania oraz zapisu tekstu.

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Kociumbas

Efekty kształcenia

Wiedza:
1) Osoba uczestnicząca w zajęciach zna podstawowe formy pisma neogotyckiego (drukowanego i odręcznego) oraz rozumie ich historyczne uwarunkowania i rozwój.
2) Zna różnice między głównymi odmianami pisma neogotyckiego, takimi jak fraktura, szwabacha i Offenbacher Schrift.
3) Rozumie znaczenie pisma neogotyckiego dla badań nad dziedzictwem kulturowym niemieckiego obszaru językowego.

Umiejętności:
1) Potrafi samodzielnie odczytywać i przepisywać krótkie teksty zapisane pismem neogotyckim (zarówno drukowanym, jak i odręcznym).
2) Umie rozpoznawać różne typy pisma i stosować odpowiednie strategie ich transliteracji na pismo humanistyczne.
3) Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności do analizy prostych źródeł historycznych, takich jak stare druki, inskrypcje, dokumenty czy materiały archiwalne.
4) Podejmuje próbę odczytywania tekstów z XVIII wieku i wcześniejszych, korzystając z nabytych kompetencji paleograficznych.

Kompetencje społeczne:
1) Osoba uczestnicząca w zajęciach rozumie znaczenie rzetelności i dokładności w pracy z historycznymi tekstami i źródłami pisanymi.
2) Docenia wartość dziedzictwa piśmienniczego i jego znaczenie dla badań nad kulturą niemieckojęzyczną.
3) Jest gotów do samodzielnego pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności w zakresie odczytywania i interpretacji dawnych tekstów.

Kryteria oceniania

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywny udział w zajęciach oraz wykonanie zadania warsztatowego polegającego na rozpoznawaniu rodzajów pisma i dokonywaniu transkrypcji między neogotykiem (drukowanym i odręcznym) a antykwą.

Literatura

Bobowski, Kazimierz: Ewolucja pisma neogotyckiego na Śląsku od początku XVI do połowy XX wieku, Wrocław–Warszawa 1992.
Górski, Karol: Neografia gotycka. Podręcznik pisma neogotyckiego XVI–XX w., Warszawa 1978.
Süß, Harald: Deutsche Schreibschrift lesen und schreiben lernen. Übungs- und Lehrbuch, Augsburg 2004.
Süß, Harald: Dawne pismo niemieckie. Podręcznik do nauki pisma neogotyckiego, tłum. Joanna Drejer, Słubice 2019.
Verdenhalven, Fritz: Die deutsche Schrift, Neustadt an der Aisch 1989.

Uwagi

W cyklu 2025L:

Zajęcia odbywać się będą w trybie zdalnym.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3302-PKPN-OG w USOSweb