Posthumanizm, ekokrytyka, humanistyka środowiskowa 3302-PEH-OG

Wykład będzie stanowił ogólne wprowadzenie do zagadnień związanych z aktualnymi trendami w światowej humanistyce zorientowanymi na przezwyciężenie antropocentrycznego paradygmatu postrzegania relacji człowieka z otaczającym go światem. Z jednej strony są one motywowane obecnym kryzysem planetarnym i postrzeganiem ludzkiej oraz więcej-niż-ludzkiej sprawczości w świecie, z drugiej zaś także rozwojem nowych technologii w kontekście prac nad autonomicznymi maszynami i sztuczną inteligencją. W centrum zainteresowania znajdzie się w trakcie wykładu zwłaszcza pierwszy z wymienionych powyżej aspektów jako płaszczyzna interdyscyplinarnych rozważań na pograniczu humanistyki, nauk przyrodniczych i społecznych. Z uwagi na tak szeroką interdyscyplinarność prezentowanych podczas wykładu ujęć (na przykład model „sprawczego realizmu” Karen Barad odwołują się bezpośrednio do fizyki kwantowej) jest on adresowany nie tylko do studentek i studentów kierunków humanistycznych, lecz także osób kształcących się w innych dziedzinach, zainteresowanych ich korelacją z problematyką współczesnych badań humanistycznych.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

zdalnie

Koordynatorzy przedmiotu

Paweł Piszczatowski

Efekty kształcenia

– student_ka zna podstawowe prądy współczesnej humanistyki środowiskowej i posthumanizmu (np. nowy materializm, ekokrytykę, ekopoetykę, ekofeminizm, krytyczne studia nad zwierzętami itp.),
– student_ka zna podstawowe pojęcia i koncepcje z zakresu posthumanizmu i humanistyki środowiskowej (np. cyborg, sprawczy realizm, postczłowiek, naturokultura, antropocen, kapitałocen, plantacjocen, chthulucen, ciemna ekologia, ekologia bez natury, ANT itp.),
– student_ka potrafi poruszać się w kontekstach interdyscyplinarnych i wielopoziomowych dyskursach naukowych w zakresie przewidzianym programem zajęć,
– student_ka rozumie zależności pomiędzy dyskursem naukowym, postawami życiowymi i zjawiskami planetarnymi w kontekście kryzysu ekologicznego na Ziemi.

Kryteria oceniania

Test

Literatura

Aloi, Giovanni, Susan McHugh (eds.), Posthumanism in Art and Science. A Reader, New York 2021;
– Bakke, Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań 2015;
– Bennett, Jane, Vibrant Matter. A Political Ecology of Things, Durham/London 2010;
– Barad, Karen, Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak
materia zaczyna mieć znaczenie, przeł. Joanna Bednarek, w: Agnieszka Gajewska (red.), Teorie
wywrotowe. Antologia przekładów, Poznań 2012, s. 323–360;
– Braidotti, Rosi, Po człowieku, przeł. Joanna Bednarek, Agnieszka Kowalczyk, Warszawa 2014;
– Domańska, Ewa, Humanistyka ekologiczna, w: „Teksty Drugie” 2013, 1-2, s. 13-32;
– Fiedorczuk, Julia, Gerardo Beltrán, Ekopoetyka. Ekologiczna obrona poezji, Warszawa 2020;
– Haraway, Donna, Manifest cyborgów, przeł. Sławomir Królak, Ewa Majewska. w: „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, 1 (3), 2003, s. 49–87;
– Haraway, Donna, Staying with the Trouble. Making Kin in the Chthulucene, Durham/London 2016;
– Morton, Timothy, Dark Ecology. For a Logic of Future Coexistence, New York 2016.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3302-PEH-OG w USOSweb