Psychoanaliza i Literatura Amerykańska 3301-ZLAZS003
Celem kursu jest zaznajomienie studentów z podstawowymi pojęciami psychoanalizy Freuda i wykazanie przydatności tej dziedziny w różnych dziedzinach humanistyki, takich jak badania literackie i kulturowe, analiza popkultury (kino), krytyka polityczna i filozofia. W pierwszej części kursu studenci czytają wybór pism Freuda (od wczesnych tekstów o histerii, przez wyjątki z Objaśniania marzeń sennych, do późnych prac takich jak Kultura jako źródło cierpień i Poza zasadą przyjemności). Następnie omawiane są prace wybranych autorów, którzy wykorzystują aparat pojęciowy Freuda, niejednokrotnie przeformułowując je i wzbogacając psychoanalizę nowymi odkryciami (Jacques Lacan, Julia Kristeva, Luce Irigaray, Shoshana Felman, Slavoy Zizek, Judith Butler). Dyskutowane zagadnienia obejmują problem płci i seksualności, miejsce języka w psychice (pojęcie nieświadomości mającej strukturę języka), możliwe zastosowania psychoanalizy w badaniach literackich i kulturowych, krytykę feministyczną (np. pojęcie ecriture feminine), teorię queer. Obok tekstów teoretycznych studenci czytają i interpretują szereg utworów literackich należących do kanonu literatury amerykańskiej (Edgar Allan Poe, Charlotte Perkins Gilman, Don DeLillo, Kurt Vonnegut i inni), a także oglądają i analizują fragmenty filmów amerykańskich reżyserów (David Lynch, Darren Aronofsky, Francis Ford Coppola, Ridley Scott).
Wymagania: obecność, czynny udział w zajęciach (prezentacje, opracowywanie zagadnień do przedyskutowania), pisemny egzamin.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Appolon, Willy, at al. After Lacan: Clinical Practice and the Subject of the Unconscious. Ed. And Intr. Robert Hughes and Kareen Ror Malone. State University of New York Press, 2002.
Culler, Jonathan. On Deconstruction. Cornell University Press, 1982.
Derrida, Jacques. Archive Fever: A Freudian Impression. Trans. Eric Prenowitz. Chicago and London: The University of Chicago Press, 1997.
Dybel, Paweł; Michał Głowiński. Psychoanaliza i Literatura. Wybór, redakcja i opracowanie. (Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2001).
Fink, Bruce. The Lacanian Subject: Between Language and Jouissance. Princeton University Press, 1995.
Freud, Sigmund. Beyond the Pleasure Principle. Trans. James Strachey. New York: Liveright, 1950.
Freud, Sigmund. Interpretation of Dreams. Trans. A. A. Brill, Wordsworth Classics, 1997.
Freud, Sigmund. The Uncanny. trans. David Mclintock, intr. Hugh Haughton. Penguin, UK, 2003.
Gay, Peter. The Freud Reader. New York, London: Norton, 1989 (excerpts from: "Anna O", Three Essays on the Theory of Sexuality, Civilization and its Discontents)
Irigaray, Luce. This Sex Which is not One. Trans. Catherine Porter. Ithaca: Cornell University Press, 1985.
Lacan, Jacques, Ecrits. Trans. Bruce Fink. New York, London: Norton, 2004.
Lacan, Jacques. Seminar: Book VII. The Ethics of Psychoanalysis. Edited by Jacques-Alain Miller, trans. Dennis Porter. New York, London: Norton, 1997.
Lacan, Jacques. Seminar: Book XI. The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis. Ed. Jacques-Alain Miller. Trans. Alan Sheridan. Intro. David Macey. New York, Vintage: 1998.
LaCapra, Dominic. History in Transit: Experience, Identity, Critical Theory. Ithaca and London: Cornell University Press, 2004.
Lang, Herman. Język i nieświadomość. Tłum. Paweł Piszczatowski, wstęp Paweł Dybel. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2005.
Laplanche, Jean; J. B. Pontalis, Słownik Psychoanalizy. Tłum. Ewa Modzelewska, Ewa Wojciechowska. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1996.
Lukacher, Ned. Primal scenes: Literature, Philosophy, Psychoanalysis. Ithaca and London: Cornell University Press, 1986.
McNulty, Tracy. The Hostess: Hospitality, Femininity, and the Expropriation of Identity. Minneapolis, London: The University of Minnesota Press, 2007.
Muller, John P,; William J. Richardson, eds. The Purloined Poe: Lacan, Derrida, and Psychoanalytic Reading. The Johns Hopkins University Press, 1988.
Nasiłowska, Anna, red. Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie. Warszawa: IBL, 2001.
Oliver, Kelly ed. French Feminism Reader. Rowman and Littlefield, 2000.
Roudinesco, Elizabeth. Lacan: Jego życie i myśl. Przełożył Robert Reszke. Warszawa: KR, 2005.
Shepherdson, Charles. Vital Signs: Nature, Culture, Psychoanalysis. New York, London, Routledge: 2000.
Shneiderman, Stuart. Jacques Lacan: The Death of the Intellectual Hero. Harvard University Press, 1983.
Wright, Elizabeth. Lacan and Postfeminism. Totem Books, 2001.
Žižek, Slavoy. Lacan: Przewodnik Krytyki Politycznej. Wstęp Julian Kutyła. Warszawa 2008.
Žižek, Slavoy. Looking Awry: An Introduction to Lacan Through Popular Culture. Cambridge, Mass. London, Engl.: MIT Press, 1992.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: