Glasgow w przekładzie na przykładzie twórczości Alasdaira Graya i Jamesa Kelmana 3301-LB2067-2ST
W ramach zajęć analizie w ujęciu przekładoznawczym (translation studies) poddane zostają wybrane powieści i opowiadania Alasdaira Graya i Jamesa Kelmana, czołowych twórców nowego szkockiego renesansu końca XX wieku. Celem jest zbadanie specyfiki pisarstwa tych autorów jako przedstawicieli współczesnej prozy szkockiej - a konkretnie literatury Glasgow - i skupienie się na tych aspektach językowych, kulturowych i formalnych, które można uznać za kluczowe w kontekście przekładania tego pisarstwa na język polski.
Omawiane są następujące tematy i teksty:
1. Nowy szkocki renesans lat 80 i 90 XXw. – główne zagadnienia, zjawiska i twórcy, ze szczególnym naciskiem na literaturę Glasgow
2-4. Alasdair Gray, Lanark: A Life in Four Books - portret miasta
5-6. Alasdair Gray - tekst i obraz; Poor Things a Biedne Istoty - analiza powieści Graya i przekładu Ewy Horodyskiej
7-8. Alasdair Gray, 1982 Janine - eksperymenty gatunkowe i typograficzne
9-11. James Kelman - poszukiwanie tożsamości w języku; How Late It Was, How Late a Jak późno było, jak późno - analiza powieści Kelmana i przekładu Jolanty Kozak
12-13. James Kelman, A Dissafection - autorski antyautorytaryzm
14-15. James Kelman, Kieron Smith, Boy - Glasgow oczami dziecka
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty obowiązujące dla przyjętych przed rokiem akademickim 2022/2023:
Podczas kursu student zaznajamia się z twórczością dwóch czołowych przedstawicieli współczesnej prozy szkockiej. Poznaje również główne mechanizmy, strategie i zagadnienia teoretyczne z obszaru translation studies, które winien mieć na uwadze tłumacz tego typu literatury. Po ukończeniu kursu jest w stanie dokonać oceny i analizy krytycznej przekładu literackiego w kontekście wymogów kultury źródłowej i docelowej, a także analizy tekstu oryginalnego jako materiału do tłumaczenia.
Podczas dyskusji na zajęciach studenci nabywają umiejętności wyrażania myśli jasno, spójnie, logicznie i precyzyjnie, językiem poprawnym gramatycznie, fonetycznie i pod względem słownictwa.
Kształcenie językowe na poziomie B2+
Efekty obowiązujące dla przyjętych w roku akademickim 2022/2023:
Wiedza
Studenci znają i rozumieją:
K_W01 w sposób pogłębiony specyfikę przekładu literackiego, a zwłaszcza przekładu współczesnej prozy szkockiej (na przykładzie twórczości Alasdaira Graya i Jamesa Kelmana), na tle dziedziny nauk humanistycznych
K_W02 w sposób pogłębiony tendencje rozwoju badań nad przekładem literackim, zwłaszcza nad przekładem współczesnej prozy szkockiej (na przykładzie twórczości Alasdaira Graya i Jamesa Kelmana), w ramach filologii angielskiej
Umiejętności
Studenci potrafią:
K_U01 posługiwać się zaawansowaną terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu analizy przekładu literackiego i współczesnej prozy szkockiej w przekładzie
K_U03 wykorzystać zdobytą wiedzę do opisania i rozwiązania problemu oraz wykonania projektu naukowego dotyczącego przekładu współczesnej prozy szkockiej (na przykładzie twórczości Alasdaira Graya i Jamesa Kelmana)
K_U04 w sposób pogłębiony analizować i syntetyzować treści i zjawiska językowe, literackie i kulturowe dotyczące przekładu współczesnej prozy szkockiej (na przykładzie twórczości Alasdaira Graya i Jamesa Kelmana), i badać je w kontekście społecznym, historycznym i gospodarczym
K_U05 rozpoznawać różnice pomiędzy alternatywnymi podejściami stosowanymi w przekładzie literackim i przekładoznawstwie
K_U08 uczestniczyć w pracy projektowej dotyczącej analizy współczesnej prozy szkockiej jako materiału do przekładu na język polski i współdziałać z innymi osobami w ramach grupowych dyskusji
K_U09 przedstawić zdobytą wiedzę z zakresu przekładu współczesnej prozy szkockiej na język polski w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie C2 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, dobierając odpowiednio formy wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej, oraz komunikować się z innymi, zróżnicowanym kręgami odbiorców (kompetencje mediacyjne)
Kompetencje społeczne
Studenci są gotowi do:
K_K02 kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego z wykorzystaniem wiedzy o przekładzie literackim i umiejętności wnikliwej analizy przekładoznawczej uzyskanych w ramach zajęć
K_K03 wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych w ramach zajęć, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, rozwijanie etosu zawodu oraz zasad i norm etycznych w nauce w odniesieniu do przekładu literackiego i przekładoznawstwa
K_K04 krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności w zakresie analizy przekładu współczesnej prozy szkockiej.
Kryteria oceniania
Zaliczenie: 1) Regularne uczęszczanie na zajęcia i czynny udział w dyskusjach, wykonanie prac domowych; 2) Praca pisemna: analiza wybranego tekstu Alasdaira Graya lub Jamesa Kelmana jako materiału do przekładu na język polski, która obejmie omówienie trudności, z jakimi zetknąłby się tłumacz danego tekstu, oraz propozycje konkretnych rozwiązań.
Obecność - min. 80%
Jeśli przedmiot prowadzony jest w trybie zdalnym, student zobowiązany jest mieć włączoną kamerę i mikrofon.
Zaliczenie poprawkowe - ponowne napisanie pracy zaliczeniowej, jeśli została oceniona negatywnie. Wykonanie dodatkowych prac, jeśli praca na zajęciach nie została oceniona pozytywnie.
Literatura
Teksty krytyczne:
Bassnett, Susan (1991) Translation Studies, London: Routledge
Bassnett, Susan and André Lefevere (1998) Constructing Cultures. Essays on Literary Translation, Clevedon: Multilingual Matters
Bukowski, Piotr i Magda Heydel red. (2009) Współczesne teorie przekładu, Kraków: Znak
Brown, Ian and Alan Riach eds (2009) The Edinburgh Companion to Twentieth-century Scottish Literature, Edinburgh: Edinburgh University Press
Craig, Cairns (1999) The Modern Scottish Novel. Narrative and the National Imagination, Edinburgh: Edinburgh University Press
Hames, Scott (2010) The Edinburgh Companion to James Kelman, Edinburgh: Edinburgh University Press
Korzeniowska, Aniela (2008) Translating Scotland. Nation and Identity, Warsaw: University of Warsaw
Kozak, Jolanta (2009) Przekład literacki jako metafora. Miedzy logos a lexis, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Schoene, Berthold ed. (2007) The Edinburgh Companion to Contemporary Scottish Literature, Edinburgh: Edinburgh University Press
Venuti, Lawrence (1995) The Translator's Invisibility. A History of Translation, London & New York: Routledge
Venuti, Lawrence ed. (2000) The Translation Studies Reader, London & New York: Routledge
Wallace, G. and R. Stevenson eds (1994) The Scottish Novel since the Seventies, Edinburgh: Edinburgh University Press
Omawiane powieści:
Gray, Alasdair (1981), Lanark: A Life in Four Books, Edinburgh: Canongate Books
Gray, Alasdair (1984) 1982, Janine, London: Penguin Books
Gray, Alasdair (1992) Poor Things, London: Bloomsbury Press
Kelman, James, Alasdair Gray and Agnes Owens (1985) Lean Tales, London: Jonathan Cape
Kelman, James (1989) A Disaffection, London: Vintage
Kelman, James (1994) How Late It Was, How Late, London: Vintage
Kelman, James (2008) Kieron Smith, Boy, London: Hamish Hamilton
Polskie przekłady:
Gray, Alasdair (1997) Biedne istoty: sceny z wczesnych lat życia doktora Archibalda McCandlessa inspektora szkockiej służby zdrowia, przeł. Ewa Horodyska, Warszawa: PIW
Kelman, James (2011) Jak późno było, jak późno, przeł. Jolanta Kozak, Warszawa: PIW
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: