Poezja i nauka 3301-LA2233-2ST

Przeanalizujemy kilkanaście utworów poetyckich mniej lub bardziej bezpośrednio nawiązujących do nauk ścisłych, ze szczególnym uwzględnieniem poezji 21 wieku, stanowiącej ekspresję "samoświadomego antropocenu” (określenie Lynn Keller), czyli epoki, w której nie da się już prowadzić refleksji humanistycznej bez uwzględnienia kryzysów planetarnych spowodowanych gospodarką opartą na ekstrakcji. Zastanowimy się w jaki sposób współczesna poezja, jako sztuka eksperymentalna, reaguje na zachodzące w bezprecedensowym tempie przekształcenie środowiska ludzkiego życia związane z destabilizacją systemów podtrzymujących życie biologiczne na ziemi (zmiana klimatu, wymieranie gatunków roślin i zwierząt, zanieczyszczenie plastikiem, kurczenie się obszarów dzikich) i postępem technologicznym (rozwój mediów społecznościowych i sztucznej inteligencji). W trakcie zajęć przeczytamy i przeanalizujemy utwory poetów i poetek, którzy interesują się różnymi dziedzinami nauki (geologią, botaniką, biologią molekularną, astrofizyką, medycyną, ekologią), uprawiają którąś z tych dyscyplin albo wykorzystują wiedzę naukowa lub jej metodologie w procesie twórczym. W duchu humanistyki środowiskowej i na przekór potocznemu przekonaniu o sprzeczności zachodzącej między perspektywą naukową, a poetycką, postaramy się dostrzec pokrewieństwa łączące te dwie formy ludzkiej uważności, nie ignorując różnic. Poezję potraktujemy jako przestrzeń badawczą, posłuży nam do przemyślenia takich kwestii jak relacja między ludźmi a innymi istotami zamieszkującymi ziemię, czy rola technologii w kształtowaniu tej relacji. Zastanowimy się, czy narzędzia, jakimi dysponuje poezja, mogą przydać się nauce (np. w celu skuteczniejszego komunikowania jej odkryć). Kurs odbywa się we współpracy z Laboratorium Ekopoetologicznym (Centrum Humanistyki Środowiskowej), przewidziany jest udział gości (poetów i naukowców). Lista lektur obejmie utwory m. in.: Walta Whitmana, Marianne Moore, Elizabeth Bishop, Forresta Gandera, Brendy Hillman, Adama Dickinsona, Evelyn Reilly, Alison Cobb, Tracy K. Smith, Natalie Diaz, a także eseje Kate Rigby, Wendy Wheeler i Anny Tsing.

Poezja o tematyce przyrodniczej i ekologicznej
twórczość Walta Whitmana
Modernizm i zainteresowanie technologią
poezja i teoria ewolucji
biosemiotyka i nowy materializm
nurty w poezji 21 wieku
pojęcia „antropocenu” i „samoświadomego antropocenu”
pojęcie „planetarności”
pojęcia poetyki i ekopoetyki
eksperyment poetycki, awangarda
poezja jako forma badania rzeczywistości
poezja jako forma aktywizmu w dobie katastrofy klimatycznej

Pojedyncze wiersze z następujących zbiorów:
Cobb, Alison. Plastic: An Autobiography. New York: Nightboat Books, 2018.
Dickinson, Adam. Anatomic. Toronto: Coach House Books, 2018.
Diaz Natalie. Postcolonial Love Poem. Minneapolis: Graywolf Press, 2020.
Gander, Forrest. Be With. New York: New Directions, 2018.
Gander, Forrest, Twice Alive. New York: New Directions, 2023.
Hillman, Brenda. Cascadia. Middletown: Wesleyan University Press, 2001.
Reilly, Evelyn. Styrofoam. New York: Roof Books, 2009.
Whitman, Walt. Leaves of Grass (wiele wydań)

Lektury kontekstowe (fragmenty):
Gander, Forrest. „Nymph Stick Insect”, A Faithful Existence, Berkeley: Counterpoint, 2001.
Hume, Angela; and Gillian Osborne, Ecopoetics: Essays in the Field, University of Iowa Press, 2018.
Iovino, Serenella; and Serpil Opperman, Material Ecocriticism, Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 2014.
Keller, Lynn. Recomposing Ecopoetics: North American Poetry of the Self-Conscious Anthropocene. University of Virginia Press, 2017.
Rigby, Kate. „Ecopoetics,” Keywords for Environmental Studies, Edited by Joni Adamson, William A. Gleason, and David N. Pellow. New York University Press, 2016.
Tsing, Anna. The Mushroom at the End of the World. On the Possibility of Life in Capitalist ruins. Princeton University Press, 2001.
Wheeler, Wendy. The Whole Creature. London: Lawrence & Wishart, 2015.

W semestrze zimowym 2023/34 gośćmi kursu będą: poeta, laureat nagrody Pulitzera Forrest Gander i mykolożka Anne Pringle