Dyskursy "geniuszu" w amerykańskiej literaturze i filmie 3301-LA2231
Geniusz, centralne pojęcie Romantyzmu, został przedefiniowany przez Galtona w Hereditary Genius (1869). Omawiając drzewa genealogiczne wybitnych Brytyjczyków i posiłkując się teorią ewolucji, Galton postawił tezę o dziedziczności geniuszu i możliwości jego naukowej weryfikacji, oraz opowiedział się za jego ochroną poprzez stworzenie nowej nauki: eugeniki. W rezultacie galtonowskiego biologizowania kreatywności i wyjątkowości, geniusz stał się centralnym pojęciem nauk eksperymentalnych - nierzadko i w dniu dzisiejszym. Pragnienie wyizolowania i pielęgnowania wyjątkowości, a także otrzymania jasnej skali porównawczej doprowadziły do popularyzacji testów IQ, rozwoju rasowej antropologii w okresie przed II Wojną Światową oraz do wprowadzenia badań antropometrycznych do psychologii. W kulturze amerykańskiej fascynacja geniuszem zaowocowała wyodrębnieniem kilku rodzajów geniusza: naukowca-wizjonera, unikalnego artysty, geniusza finansowego, mistrza sportu i przywódcy rasowego. Kulturowe dyskursy geniuszu rezonowały z amerykańskim marzeniem identyfikowanym z sukcesem finansowym oraz z dyskursem amerykańskiej wyjątkowości. Pomimo odrzucenia przez świat naukowy eugeniki po II Wojnie Światowej, pojęcie biologicznego geniusza znów się odradza dzięki bezwarunkowej wierze w psychologię antropometryczną i popularyzacji literatury wspomnieniowej autorstwa tak zwanych geniuszów finansowych.
Lista tematów:
• Introduction to Genius Studies.
• Genius and the Enlightenment.
• American Genius as a Self-Trusting Man. Ralph Waldo Emerson, “Self-Reliance”; Walt Whitman poetry; ”Song of Myself” 1-6 (online)
• Aristic Rebel. Friedrich Nietzsche from Human All Too Human: “The Souls of Artists and Writers.” (145-167)(m). H.L. Mencken, From Prejudices, 3rd Series “Types of Man” “Eminence”(m). Michael Tanner, “Nietzsche on Genius” in Genius: The History of an Idea
• Genius and the science of eugenics. Sir Francis Galton, “The Comparative Worth of Different Races” in Hereditary Genius: An Inquiry into Its Laws and Consequences; film The Eugenics Crusade (dir. Michelle Ferrari, 2018)
• American natural leader. Jack London, Martin Eden
• Measuring Genius. Carl Brigham, “Comparison of Our Results,” “Conclusions” in A Study of American Intelligence; Stepehn Jay Gould, “The Hereditarian Theory of IQ.” The Mismeasure of Man.
• Modernist artist as a genius: Ezra Pound, “Hugh Selwy Maubelrey”, part I; Mina Loy, “Apology of Genius”; Gertrude Stein Autobiography of Alice B. Toklas ch1 and 2.);
• Cognitive science on genius. John Kounios and Mark Beerman, “The Aha Moment: Cognitive Neuroscience of Insight”; Margaret A. Boden, from The Creative Mind: Myths and Mechanisms (m).
• Breeding Geniuses. Gattaca (dir. Andre Niccol, 1997); Edward Dutton and Bruce G Charlton, The Genius Famine: Why We Need Geniuses p.7-45
• Mathematical Genius. Genius and Insanity. A Beautiful Mind (dir. Ron Howard, 2002). Neil Kessel, “Genius and Mental Disorder: A History of Ideas Concerning Their Conjunction” from Murray, ed. Genius: The History of an Idea . Cesare Lombroso, The Man of Genius .
• Female Genius. Queen’s Gambit. Linda Nochlin, “Why Have There Been No Great Women Artists?”.
• Business and Visionary Genius. Steve Jobs (dir. Dany Boyle, 2015).
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02: w zaawansowanym stopniu kluczową terminologię, główne metody i teorie badań nad językiem, literaturą i kulturą USA w ramach filologii angielskiej
K_W03: w zaawansowanym stopniu tendencje rozwoju badań literaturoznawczych i kulturoznawczych w ramach filologii angielskiej
K_W04: w zaawansowanym stopniu powiązania języka i literatury USA z procesami historyczno-kulturowymi
K_U01: posługiwać się terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa
K_U02 posługiwać się metodologią badań literaturoznawczych i kulturoznawczych w ramach filologii angielskiej, z poszanowaniem norm etyki naukowej i prawa autorskiego
K_U03 analizować i syntetyzować treści i zjawiska językowe, literackie i kulturowe w kontekście społecznym, historycznym i gospodarczym
K_K03 wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej oraz zasad i norm etycznych w działaniach projektowych i innych aktywnościach podejmowanych w ramach pracy zawodowej, wolontariatu itp.
K_K04 podjęcia inicjatywy indywidualnej i samodzielności w kwestiach społecznych dzięki umiejętności krytycznej oceny treści różnych przekazów
K_K05 efektywnego funkcjonowania w kontaktach z innymi poprzez wyrażania siebie w sposób spójny, przejrzysty, logiczny i konkretny, oraz uczestniczenia w inicjatywach społecznych i kulturalnych korzystając z różnych form i mediów
K_K06 dbałości o zachowanie dziedzictwa kulturowego z równoczesnym poszanowaniem różnorodnych zachowań kulturowych i poglądów jednostkowych
Kryteria oceniania
Aktywny udział w zajęciach
Response papers
Esej końcowy
Dopuszczalne trzy nieobecności, jednakże trzecia nieobecność obniża ocenę
Student przystępujący do zajęć ma znajomość j. angielskiego na poziomie B2+
zaliczenie w sesji poprawkowej: esej końcowy
Literatura
Teksty źródłowe i filmografia: patrz lista lektur
Żródła dodatkowe:
Boden, Margaret A. The Creative Mind: Myths and Mechanisms. London. Routledge, 2004.
Chaplin, Joyce E. and Darrin M. McMahon eds. Genealogies of Genius. New York: Palgrave Macmillan, 2016.
Gould, Stephen Jay. The Mismeasure of Man. New York: W.W. Norton, 1996.
Kristeva, Julia. Feminine Genius: Life, Madness, Words. New York: Columbia University Press, 2001.
Luczak, Ewa Barbara. Breeding and Eugenics in the American Literary Imagination: Heredity Rules in the 20th Century. New York: Palgrave, 2015.
McMahon, Darrin M. Divine Fury: A History of Genius. New York: Basic Books, 2013
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: