Kulturowa historia angielskich magów i czarownic 3301-KB2417
Kurs poświęcony jest historycznemu zjawisku magii i czarownictwa w Europie i na Wyspach Brytyjskich w średniowieczu i okresie wczesnonowożytnym. Magia i czary nigdy nie były pojęciami całkowicie abstrakcyjnymi, lecz odnosiły się do konkretnych osób, które je uprawiały lub miały padać ich ofiarą. Poprzez analizę wybranych - zarówno fikcyjnych (literackich), jak i historycznych - przypadków użycia magii przez magów i czarownice można dokonać rekonstrukcji ówczesnej mentalności oraz nadprzyrodzonej wizji świata będącej ważnym składnikiem kultury dawnej. Jednocześnie przykłady magii historycznej stanowić będą punkt wyjścia do zapoznania się ze sposobem funkcjonowania podobnych motywów, pojawiających się - bardzo często - we współczesnej kulturze popularnej.
Szczegółowe zagadnienia do omówienia na zajęciach:
- ogólna teoria i definicja magii oraz rozróżnienie pomiędzy magią i czarami
- przegląd podejść teoretycznych w badaniach nad magią (np. antropologia, historia społeczna, religioznawstwo)
- (starożytny) archetyp i stereotyp czarownicy i maga funkcjonujący w kulturze
- czary i magia w średniowiecznej i renesansowej literaturze
- historia polowań na czarownice i procesów o czary (XVI i XVII w.) - powody, przebieg, skutki
- specyfika brytyjskiej tradycji magicznej
- zmierzch paradygmatu magicznego w Europie
- motywy magii i czarów oraz figura czarownicy i maga we współczesnej popkulturze (zwłaszcza w filmie i literaturze)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Dotyczy studentów rozpoczynających studia w roku 2025/2026:
Wiedza
Absolwent zna i rozumie:
K_W01 w pogłębionym stopniu terminologię, teorię i metody badań odpowiadające aktualnemu stanowi zaawansowanej wiedzy w naukach o kulturze i religii, zwłaszcza o historii magii, czarownictwa oraz ich powiązań z religią, zgodnie z obraną przez siebie
specjalnością (oraz ścieżką kształcenia).
K_W04 pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego.
Umiejętności
Absolwent potrafi:
K_U01 w pogłębionym stopniu stosować terminologię, teorie i zaawansowane metody badań kulturoznawczych do rozwiązywania złożonych i oryginalnych problemów badawczych zgodnie z obraną przez siebie specjalnością (oraz ścieżką kształcenia).
K_U04 stosować w praktyce pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego
Kompetencje społeczne
Absolwent jest gotów do:
K_K01 krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści
K_K02 uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu.
__________
Dotyczy studentów rozpoczynających studia w latach 2022/2023 do 2024/2025:
Wiedza
- student ma podstawową znajomość podstawowych zagadnień z obszaru historii mentalności
- student staje się świadomy / pogłębia świadomość złożoności i pluralizmu kultur jako systemów, przyjmując za podstawę antropologię kultury
- student poznaje / zgłębia kody kultury determinujące kontakty między przedstawicielami różnych kultur, zwłaszcza w kontekście krajów obszaru języka angielskiego
Umiejętności
- student posiada podstawowe umiejętności analizy i rozumienia średniowiecznych i wczesnonowożytnych tekstów źródłowych
- student potrafi interpretować, analizować, hierarchizować, syntetyzować treści i zjawiska w ich wymiarze językowym, kulturowym, społecznym, historycznym, gospodarczym
- student potrafi rozpoznawać symbole kultury i posługiwać się kodami kulturowymi w kontaktach z przedstawicielami kultur krajów obszaru języka angielskiego, i generalnie w interakcjach międzyosobowych oraz międzykulturowych
Kompetencje społeczne
- student świadomie uczestniczy we własnej kulturze narodowej, szanuje kulturowe dziedzictwo Europy, przejawia zrozumienie i ciekawość zróżnicowanych kultur świata
- student cechuje się tolerancją wobec inności, odnosi się z szacunkiem do odmiennych zachowań kulturowych, a także do odmiennych poglądów jednostkowych
Kształcenie językowe na poziomie B2+. Podczas dyskusji na zajęciach studenci nabywają umiejętności wyrażania myśli jasno, spójnie, logicznie i precyzyjnie, językiem poprawnym gramatycznie, fonetycznie i pod względem słownictwa.
Kryteria oceniania
Końcowa ocena zależy od:
- obecności na zajęciach (dozwolone są trzy nieobecności),
- aktywności w merytorycznej dyskusji na zajęciach przez cały okres trwania kursu,
- jakości pracy semestralnej na wybrany przez studentów temat.
Literatura
Bailey, Michael D. Battling Demons. Witchcraft, Heresy, and Reform in the Late Middle Ages. University Park: Pennsylvania State University Press, 2003.
Bailey, Michael D. Historical Dictionary of Witchcraft. Lanham, Maryland–Oxford: The Scarecrow Press, 2003.
Bostridge, Ian. Witchcraft and its Transformations c. 1650-c. 1750. Oxford: Clarendon Press, 1997.
Briggs, Robin. „‘Many reasons why’: Witchcraft and the Problem of Multiple Explanation”. W: Witchcraft in Early Modern Europe. Studies in Culture and Beliefs, red. Jonathan Barry, Marianne Hester, Gareth Roberts, s. 49-63. Cambridge: Cambridge University Press, 1996.
Briggs, Robin. Witches and Neighbours. The Social and Cultural Context of European Witchcraft. Bury St. Edmunds: Fontana Press, 1997.
Burke, Peter. What is Cultural History?. Cambridge: Polity Press, 2008.
Burns, William E. Witch Hunts in Europe and America. An Encyclopedia. Westport, Connecticut–London: Greenwood Press, 2003.
Cohn, Norman. Europe’s Inner Demons: The Demonisation of Christians in Medieval Christendom. London: Pimlico, 2005.
Collins, Derek. Magic in the Ancient Greek World. Malden: Blackwell, 2008.
Gibson, Marion (red.). Early Modern Witches. Witchcraft Cases in Contemporary Writing. London–New York: Routledge, 2000.
Gibson, Marion (red.). Witchcraft and Society in England and America, 1550–1750. London: Continuum, 2003.
Golden, Richard M. (red.). Encyclopedia of Witchcraft. The Western Tradition. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2006.
Levack, Brian P. The Witchcraft Sourcebook. London: Routledge, 2005.
Mauss, Marcel. A General Theory of Magic. Przeł. Robert Brain. London–New York: Routledge, 2007.
Rosen, Barbara (red.). Witchcraft in England, 1558–1618. Amherst: The University of Massachusetts Press, 1991.
Sharpe, James. Instruments of Darkness: Witchcraft in Early Modern England. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1997.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: