Decyzje Sądu Najwyższego a Konstytucja Stanów Zjednoczonych 3301-KA2529-1ST
Kurs stanowi wprowadzenie do amerykańskiego systemu prawnego, w tym Konstytucji jako kluczowego tekstu założycielskiego republiki i Sądu Najwyższego jako instytucji kształtującej życie polityczne, rzeczywistość prawną, jak i postawy obywateli. Wyjątkowa rola federalnego Sądu Najwyższego USA zakorzeniona jest w filozofii politycznej federalizmu i republikanizmu oraz zasadach konstytucyjnych, takich jak praworządność, ograniczona władza rządu, podział władzy, kontrola i równowaga oraz “judicial review”. Kurs łączy teoretyczne ujęcia władzy zaczerpnięte z filozofii politycznej i amerykańskiego prawa konstytucyjnego z analizą przełomowych decyzji Sądu Najwyższego. Podkreślając napięcia między oryginalizmem a "żywym" konstytucjonalizmem, kurs zapoznaje studentów z dwoma konkurującymi podejściami do interpretacji tekstu Konstytucji USA oraz pokazuje, jakie skutki społeczne i polityczne te decyzje wywołują w perspektywie długoterminowej. Uczestnicy kursu będą analizować wybrane orzeczenia Sądu Najwyższego USA pod kątem zastosowanej argumentacji i podstawy prawnej, jak również wywoływanych przez te decyzje skutki polityczne i społeczne.
Lista tematów:
Idea republikanizmu a początki amerykańskiej państwowości
Federalizm a suwerenność stanowa
Karta Praw Obywatelskich jako ochrona praw jednostki
System sądowy: sądy federalne i sądy stanowe
Doktryny konstytucyjne: podział władzy, mechanizmy kontroli i równowagi “checks and balances”; sądowa kontrola konstytucyjności ustaw “judicial review”
Prawo powszechne “common law” w anglo-amerykańskim systemie prawnym, precedens
Interpretacja konstytucji: oryginalizm a “żyjąca” konstytucja (“living constitution”)
I poprawka: wolność wyznania, słowa i prasy
V, XIII, XIV, XV i XIX poprawka: Prawa obywatelskie, równość wobec prawa, klauzula “due process”, prawa wyborcze
Prawo do prywatności, autonomii jednostki i godności
Prawa ludów rdzennych a Konstytucja
Inne prawa konstytucyjne
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Studenci znają i rozumieją:
K_W02 w zaawansowanym stopniu kluczową terminologię i główne doktryny i teorie związane z system prawnym w USA w ramach filologii angielskiej
K_W03 w zaawansowanym stopniu tendencje rozwoju badań nad prawem konstytucyjnym i instytucjami prawa w Stanach Zjednoczonych w ramach filologii angielskiej
K_W04 w zaawansowanym stopniu powiązania języka amerykańskiego prawa konstytucyjnego z procesami historyczno-kulturowymi
Umiejętności
Studenci potrafią:
K_U01 posługiwać się terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu literaturoznawstwa i kulturoznawstwa do studiów nad instytucjami prawnymi i prawem konstytucyjnym w Stanach Zjednoczonych.
K_U02 posługiwać się metodologią badań literaturoznawczych i kulturoznawczych w ramach filologii angielskiej, z poszanowaniem norm etyki naukowej i prawa autorskiego
K_U04 wykorzystać zdobytą wiedzę do opisania i rozwiązania problemu oraz wykonania zadania dotyczącego tematyki systemu i instytucji prawnych w Stanach zjednoczonych z zakresu dyscyplin literaturoznawstwo i nauki o kulturze i religii
K_U05 wyszukiwać informacje w różnych źródłach, poddać krytycznej ocenie źródło, ocenić przydatność informacji i dokonać analizy i syntezy informacji
Kompetencje społeczne
Studenci są gotowi do:
K_K02 kształcenia ustawicznego i rozwoju osobistego, wykorzystując umiejętności w zakresie dokonywania wyboru przedmiotów i projektów odpowiadających zainteresowaniom danej osoby
K_K03 wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej oraz zasad i norm etycznych w działaniach projektowych i innych aktywnościach podejmowanych w ramach pracy zawodowej, wolontariatu itp.
Kształcenie językowe na poziomie B2+.
Kryteria oceniania
-przygotowanie i aktywność na zajęciach
- prezentacja
- projekty grupowe
- wypowiedzi pisemne: review tests oraz praca domowa
Test końcowy z otwartą książką (“open book” exam)
Dopuszczalne są 3 nieobecności
Literatura
Opracowania, fragmenty:
Fallon, Richard H. The Dynamic Constitution: An Introduction to American Constitutional Law. Cambridge University Press, 2004
Kaplan, Diane S. An Introduction to the American Legal System, Government and Constitutional Law. Wolters Kluwers, Aspen Educational Series, 2015.
Rossum, Ralph A. and G. Alan Tarr, American Constitutional Law, Volume I: The Structure of Government. Westview Press, 2014.
Rossum, Ralph A., G. Alan Tar and Vincent Phillip Muño. American Constitutional Law, Volume II: The Bill of Rights and Subsequent Amendments. Routledge, 2019.
Zasoby online:
American Civil Liberties Union, https://www.aclu.org/court-cases?type=supreme-courtLandmark Cases of the U.S. Supreme Court: https://landmarkcases.org/
Landmark Supreme Court Cases, The Bill of Rights Institute https://billofrightsinstitute.org/landmark-cases
Legal Information Institute, Cornell School of Law: https://www.law.cornell.edu/
Supreme Court Case Library, National Constitution Center: https://constitutioncenter.org/the-constitution/supreme-court-case-library
Stanford Encyclopedia of Philosophy: https://plato.stanford.edu
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: