Środki stylistyczne w przekładzie 3301-JS2821
Kurs przeznaczony jest dla studiów 2-go stopnia. Tematyka kursu obejmuje wykorzystanie w komunikacji środków stylistycznych polegających na odejściu od znaczeń zakodowanych w systemie językowym, zarówno w sytuacji użycia jednego języka, jak i w przekładzie. Jako podstawa teoretyczna wykorzystane będą wybrane współczesne podejścia do metafory, metonimii i ironii/parodii, proponujące opis mechanizmów działania tych środków oraz zwracające uwagę na ich powszechność w komunikacji i poznaniu, tj. teoria relewancji i językoznawstwo kognitywne.
1. Kategorie środków stylistycznych według kryterium źródła niedosłowności. Przykłady i intuicje dotyczące rozumienia tych środków.
2. Metafora i metonimia w poznaniu i komunikacji. Mechanizmy interpretacyjne i efekty retoryczne.
3. Zastosowanie oraz przekład metafory i metonimii w tekstach użytkowych.
4. Zastosowanie oraz przekład metafory i metonimii w tekstach literackich.
5. Zastosowanie oraz przekład metafory i metonimii w tekstach o charakterze perswazyjnym.
6. Ironia i parodia jako odwołanie do przekonań innych osób; różne sposoby wykorzystania intertekstualności. Interpersonalne funkcje ironii/parodii.
7. Zastosowanie i przekład ironii/parodii w tekstach użytkowych.
8. Zastosowanie i przekład ironii/parodii w tekstach literackich.
9. Zastosowanie i przekład ironii/parodii w tekstach o charakterze perswazyjnym.
10. Podsumowanie: skuteczność strategii i technik translatorskich w przekładzie środków stylistycznych.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie:
- w sposób pogłębiony specyfikę językoznawstwa, w szczególności kognitywne teorie języka figuratywnego, na tle dziedziny nauk humanistycznych
- w sposób pogłębiony tendencje rozwoju badań językoznawczych nad środkami stylistycznymi w ramach filologii angielskiej
Student potrafi:
- posługiwać się zaawansowaną terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa w zakresie pragmatyki i stylistyki;
- wykorzystać zdobytą wiedzę do opisania i rozwiązania problemu oraz wykonania projektu naukowego dotyczącego pragmatyki i zastosowania środków stylistycznych;
- w sposób pogłębiony analizować i syntetyzować zastosowanie figur stylistycznych w kontekście społecznym, historycznym i gospodarczym;
- rozpoznawać różnice pomiędzy alternatywnymi podejściami metodologicznymi stosowanymi w badaniach nad komunikacją i użyciem środków stylistycznych;
- uczestniczyć w pracy projektowej, współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych i kierować pracą zespołu w zakresie zadań powiązanych z programem przedmiotu;
- przedstawić zdobytą wiedzę w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie C2 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, dobierając odpowiednio formy wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej, oraz komunikować się z innymi, zróżnicowanym kręgami odbiorców (kompetencje mediacyjne)
Absolwent jest gotów do
- kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego wykorzystując wiedzę i umiejętności uzyskane w trakcie kursu;
- wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, rozwijanie etosu zawodu oraz zasad i norm etycznych w nauce w odniesieniu do wiedzy nabytej w trakcie kursu;
- krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności w zakresie kursu.
Kryteria oceniania
Podstawę oceny (80%) stanowi praca pisemna ok. 2500 słów zawierająca analizę dowolnego tekstu (lub kilku krótkich tekstów), którego/których przekaz opiera się na niedosłowności. W pracy należy nawiązać do omawianych na zajęciach teorii języka figuratywnego oraz odnieść się do problemów tłumaczeniowych i omówić strategie ich rozwiązania (jeśli praca odnosi się do przekładu). Pozostałe 20% oceny przyznawane jest na podstawie aktywności na zajęciach i wykonania prac domowych.
Te same warunki dotyczą zaliczenia poprawkowego.
Dozwolone są 3 nieobecności.
Literatura
Literatura Barcelona, A. 2011. “Reviewing the properties and prototype structure of metonymy”. In R. Benczes, A. Barcelona & F.J. Ruiz de Mendoza Ibáñez (eds.), Defining Metonymy in Cognitive Linguistics: Towards a Consensus View. Amsterdam: John Benjamins, 7–58.
Dobrzyńska, T. 1995. Translating metaphor: Problems of meaning. Journal of Pragmatics 24 (6): 595-60.
Dybiec-Gajer, J. (ed.) 2015. (Nie)dosłowność w przekładzie. Kraków: Tertium.
Gutt, E-A. 2000. Relevance and Translation. St. Jerome Publishing, Manchester.
Gutt, E-A. 2010. “Relevance and translation: On the value of a good theoretical foundation of translation”. In: In the Mind and across Minds, Cambridge Scholars Publishing. Newcastle upon Tyne, 292-309.
Hong Zhao. 2011. “A relevance-theoretic approach to verbal irony: A case study of ironic utterances in Pride and Prejudice.” Journal of Pragmatics, 43 (1): 175-182.
Jodlowiec, M. & A. Piskorska. 2015. “Metonymy revisited: Towards a new relevance-theoretic account.” Intercultural Pragmatics 12(2): 161-187.
Lagerwe, L. 2007. “Irony and sarcasm in advertisements: Effects of relevant inappropriateness.” Journal of Pragmatics 39 (10): 1702-1721
Lakoff, G. & M. Johnson. 2003 (2nd ed.). Metaphors We Live By. University of Chicago Press.
Newmark, P. 1988. A textbook of Translation. Prentice Hall.
Ruiz Moneva, M.A. 2017. “Code and inference in the expression of irony in Orwell’s Animal Farm and its translation into Spanish”. In: Applications of Relevance Theory: From Discourse to Morphemes. Newcastle-upon Tyne: CSP, 175-197.
Sperber, D. & D. Wilson. 2008. “A deflationary account of metaphor.” In: R.W Gibbs (ed.), The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press, 84-105.
Turner, M. http://markturner.org/blending.html (and other sources listed therein)
Wilson, D. 2006. “The pragmatics of verbal irony: Echo or pretence?” Lingua 116 (10):1722-1743.
Wilson, D. & D. Sperber, Relevance theory. In: L. Horn & G. Ward (eds.), The Handbook of Pragmatics, Blackwell, Oxford 2004, 607-632.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: