W poszukiwaniu publiczności. Tłumaczenie polskich współczesnych sztuk teatralnych 3301-JS2820
Jak twierdzi celebrowany tłumacz Ranjit Bolt, kluczową kwestią jest to, że "teoretycznie nie ma czegoś takiego jak tłumaczenie. Francuskie słowa przetłumaczone na angielski tracą swój pierwotny sens. Koncept sukcesu w kontekście jest mylny". Jest to z pewnością trudne założenie dla potencjalnych tłumaczy sztuk teatralnych, ale to jest wyzwanie, które będzie mottem tego kursu. Kurs ten proponuje szeroką analizę najważniejszych aspektów związanych z przekładem dzieł teatralnych. Takie podejście obejmuje analizowanie i tłumaczenie tekstów teatralnych, oraz ocenianie praktyk teatralnych tłumaczy.
Głównymi językami kursu będą język polski i angielski, ale inne języki europejskie i ich związek z angielskim i polskim mogą być również rozpatrywane i uwzględnione w naszych dyskusjach i prezentacjach. Kluczowym tematem kursu będzie znalezienie nowego kontekstu w nowej kulturze dla przetłumaczonego spektaklu i ocena danego spektaklu przez publiczność w tej nowej kulturze. W tym zakresie będę przedstawiać pewne historie ekranizacji irlandzkich spektakli zarówno w Polsce jak i w innych krajach. Studenci z kolei będą mogli zaproponować własne studia przypadku, które mogą obejmować musicale. Wszystkie te kwestie zostaną ustalone na początku kursu.
Tematy, które zostaną omówione:
1. Teatr w tłumaczeniu jako spotkanie kultur
2. Głos tłumacza
3. Umiejętność odgrywania (performability)
4. Strategie tłumaczeniowe dla dialogu i liryki – obejmuje to dyskusje nad rejestrem i aspektami kulturowymi.
5. Umiejscowienie w nowym kontekście i akulturacja
Podczas kursu będziemy tłumaczyć i omawiać fragmenty dramatów następujących polskich dramaturgów:
Tadeusz Słobodzianek, Dorota Masłowska, Sławomir Mrożek i Janusz Głowacki.
Przedmiotem dyskusji i porównania będą także następujący światowi dramaturdzy:
George Bernard Shaw, Martin McDonagh, Sean O'Casey Dario Fo, Samuel Beckett, Sarah Ruhl i Tennessee Williams
Kształcenie językowe na poziomie B2
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: Absolwent zna i rozumie
Wiedza: Absolwent zna i rozumie
K_W01 w sposób pogłębiony specyfikę teorii przekłada na tle dziedziny nauk humanistycznych (teatrologia)
K_W02 w sposób pogłębiony tendencje rozwoju badań nad przekładem sztuk teatralnych w ramach filologii angielskiej
Umiejętności: Absolwent potrafi
K_U01 posługiwać się zaawansowaną terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu przekładoznawstwa (teatrologia)
K_U03 wykorzystać zdobytą wiedzę do opisania i rozwiązania problemu oraz wykonania projektu naukowego dotyczącego tematyki z zakresu dyscypliny przekładoznawstwa; znalezienie nowego kontekstu w nowej kulturze dla przetłumaczonego spektaklu.
K_U04 w sposób pogłębiony analizować i syntetyzować treści i zjawiska językowe, literackie i kulturowe w kontekście społecznym i historycznym, np., umiejscowienie spektaklu w nowym kontekście, i akulturacja
K_U05 rozpoznawać różnice pomiędzy alternatywnymi podejściami metodologicznymi stosowanymi w danej dyscyplinie, np., teatr w tłumaczeniu jako spotkanie kultur
K_U08 uczestniczyć w pracy projektowej, współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych i kierować pracą zespołu; np., poprzez ocenianie praktyk teatralnych tłumaczy
K_U09 przedstawić zdobytą wiedzę w dyskusjach i prezentacjach w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie C2 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, dobierając odpowiednio formy wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej, oraz komunikować się z innymi, zróżnicowanym kręgami odbiorców (kompetencje mediacyjne)
Kompetencje społeczne: Absolwent jest gotów do
K_K02 kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego wykorzystując wiedzę i umiejętności uzyskane w trakcie studiów;, np. jako tłumacz sztuk teatralnych
K_K03 wzięcia odpowiedzialności za pracę własną „jako głos tłumacza i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, rozwijanie etosu zawodu oraz zasad i norm etycznych w nauce w odniesieniu do przekładoznawstwa (umiejętność odgrywania (performability; strategie tłumaczeniowe dla dialogu i liryki) oraz innych dyscyplin reprezentowanych w programie kształcenia
K_K04 krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności w zakresie tłumaczenia sztuk teatralnych
Kryteria oceniania
Kurs jest dla studentów II'ego stopnia
Zasady zaliczania: Udział w zajęciach, prezentacja, praca pisemna semestralna, tłumaczenia.
Zal. poprawkowe: Napisanie jeszcze jednej pracy dodatkowej.
Dopuszczalne są 2 / 3 nieobecności.
Dopuszczalne jest 20% nieobecności.
Poziom B2+
Literatura
BAKER, Mona (ed), Routledge Encyclopaedia of Translation Studies (London: Routledge, 2001/2005).
BASSNETT, Susan, ‘Ways through the labyrinth: strategies and methods for translating theatre texts’, in Theo Hermans (ed.) The manipulation of literature: studies in literary translation (New York: St. Martin Press, 1984, pp. 87-102).
- ‘Translating for the Theatre: the Case Against Performability’, in TTR: Traduction, Terminologie, Rédaction, vol. 4, n° 1 (Montréal: Association Canadienne de Traductologie, 1991: 99-111).
- ‘Still Trapped in the Labyrinth: Further Reflections on Translation and Theatre’ in Susan Bassnett & André Lefevere (ed), Constructing Cultures: Essays on Literary Translation (Clevedon/ Philadelphia/ Toronto/ Sydney/ Johannesburg: Multilingual Matters, 1998: 90-108).
CAMERON, Kate, ‘Performing Voices: Translation and Hélène Cixous’ in Carole- Anne Upton (ed), Moving Target: Theatre Translation and Cultural Relocation (Manchester, UK & Northampton, MA: St Jerome Publishing, 2000: 101-112).
De SENNA, Pedro, ‘This Blasted Translation: Or Location, Dislocation, Relocation’ in Journal of Adaptation in Film & Performance, vol. 2 n. 3 (Bristol: Intellect Books, 2009: 255-265).
ESPASA, Eva, ‘Performability in Translation: Speakability? Playability? Or just Saleability?’ in Carole-Anne Upton (ed), Moving Target: Theatre Translation and Cultural Relocation (Manchester, UK & Northampton, MA: St Jerome Publishing, 2000: 49-62).
FERNANDES, Alinne Balduino Pires, ‘Between words and silences: Translating for stage and the enlargement of paradigms’ in Scientia Traductionis 7 (2010): 119-133.
KEANE, Barry. Irish Drama in Poland. Staging and Reception 1900-2000 (Bristol: Intellect Ltd, 2016).
SNELL-HORNBY, Mary, ‘Is This a Dagger Which I see Before me? The non-verbal language of drama’ in Fernando Poyatos (ed), Nonverbal Communication and Translation (London: John Benjamins Publishing, 1997: 187-202).
- The Turns of Translation Studies: New Paradigms or Shifting Viewpoints? (Amsterdam/ Philadelphia: Johns Benjamins Publishing, 2006).
VENUTI, Lawrence, The Translator’s Invisibility (London/ New York: Routledge, 1995).
* Important sources will also be e-teatr.pl and miscellaneous reviews from broadsheets and trade press.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: