Recepcja przekładu w środowisku docelowym 3301-JS2813
Kurs poświęcony jest odbiorowi przekładu w kontekście docelowym: omawia potencjalne bądź realne reakcje środowiska docelowego (akceptacja bądź jej brak, interpretacja, ocena) na przekład konkrentych tekstów oraz na przekład w ogóle, jako rodzaj tekstu. Analizie podlegają wybrane teksty oryginalne oraz ich tłumaczenia – uwagę zwraca się na aspekty kulturowe, ideologiczne oraz językowe przekładu – skonfrontowane z opiniami krytyków i odbiorców. Językiem wyjściowym omawianych tekstów jest angielski, a językiem docelowym polski; przewidziane są również okazjonalne odniesienia do tłumaczenia z polskiego na angielski oraz do innych języków. Analizowany materiał to głównie teksty literackie oraz audiowizualne (filmy); niekiedy również teksty użytkowe. Podłoże teoretyczne stanowią:- Descriptive Translation Studies (Toury), z naciskiem na problem norm w przekładzie- relacje między systemami literatury (teoria polisystemowa)- pojęcie “cultural repertoire” (Even-Zohar)- pojęcia egzotyzacji i udomowienia w przekładzie (foreignization i domestication Venutiego)- pojęcia ekwiwalencji formalnej i dynamicznej (Nida)Praca podczas zajęć i w domu to lektura, przygotowywanie wypowiedzi ustnych, próby zdiagnozowania recepcji przekładu konkretnych tekstów (np. poprzez przeprowadzenie ankiety). Omawiane zagadnienia to nie tylko językowe i kulturowe aspekty tłumaczenia konkretnych tekstów. Jest tu też mowa o tekście docelowym jako o całości, co w przypadku tekstów literackich obejmuje takie elementy jak skład tekstu, okładka, sposób podania informacji o języku oryginału, o tłumaczu, o autorze. Spodziewane wnioski z zajęć dotyczą statusu języka i kultury oryginału oraz przekładu i tłumacza w środowisku docelowym (czyli w Polsce).
Kurs dla studentów studiów stacjonarnych II stopnia.
Kształcenie językowe na poziomie B2+.
Wymagana jest znajomość języka polskiego.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Dotyczy studentów rozpoczynających studia w latach 2022/2023 do
2024/2025.
Wiedza
Studenci znają i rozumieją:
- K_W01: w sposób pogłębiony specyfikę językoznawstwa na tle dziedziny nauk humanistycznych ze szczególnym odniesieniem do relacji między językiem a kontekstem kulturowym w ujęciu przekładoznawczym;
- K_W02: w sposób pogłębiony tendencje rozwoju badań językoznawczych w ramach filologii angielskiej z naciskiem na studia nad przekładem.
Umiejętności
Studenci potrafią:
- K_U01: posługiwać się zaawansowaną terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu przekładoznawstwa;
- K_U03: wykorzystać zdobytą wiedzę do opisania i rozwiązania problemu oraz wykonania projektu naukowego dotyczącego tematyki z zakresu dyscypliny językoznawstwo, z naciskiem na przekładoznawstwo;
- K_U04: w sposób pogłębiony analizować i syntetyzować treści i zjawiska językowe, literackie i kulturowe w kontekście społecznym, historycznym i gospodarczym – szczególny nacisk na funkcjonowanie i odbiór tłumaczeń;
- K_U05: rozpoznawać różnice pomiędzy alternatywnymi podejściami metodologicznymi stosowanymi w językoznawstwie i przekładoznawstwie;
- K_U08: uczestniczyć w pracy projektowej, współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych i kierować pracą zespołu;
- K_U09: przedstawić zdobytą wiedzę w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie C2 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, dobierając odpowiednio formy wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej, oraz komunikować się z innymi, zróżnicowanym kręgami odbiorców (kompetencje mediacyjne).
Kompetencje społeczne
Studenci są gotowi do:
- K_K02: kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego wykorzystując wiedzę i umiejętności uzyskane w trakcie studiów;
- K_K03: wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, rozwijanie etosu zawodu oraz zasad i norm etycznych w nauce w odniesieniu do dyscyplin reprezentowanych w programie kształcenia;
- K_K04: krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności w zakresie kierunku studiów.
Dotyczy studentów rozpoczynających studia w roku 2025/2026
Wiedza
Absolwent zna i rozumie:
K_W01 w pogłębionym stopniu terminologię, teorię i metody badań odpowiadające aktualnemu stanowi zaawansowanej wiedzy w dyscyplinie językoznawstwo, w odniesieniu do zagadnień związanych z teorią przekładu, ze szczególnym uwzględnieniem czynników wpływających na recepcję przetłumaczonych tekstów w kontekście docelowym
K_W04 pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego
Umiejętności
Absolwent potrafi:
K_U01 w pogłębionym stopniu stosować terminologię, teorie i zaawansowane metody badań językoznawczych do rozwiązywania złożonych i oryginalnych problemów badawczych, w odniesieniu do teorii przekładu, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki związanej z recepcją tekstów docelowych
K_U04 stosować w praktyce pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego
Kompetencje społeczne
Absolwent jest gotów do:
K_K01 krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści
K_K02 uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu
Kształcenie językowe na poziomie B2+
Kryteria oceniania
Studenci są oceniani na podstawie pracy w domu i na zajęciach oraz na podstawie pracy semestralnej pisanej w domu. Napisanie pracy jest niezbędnym warunkiem uzyskania zaliczenia. Praca powinna mieć długość 6-10 stron (pisanych czcionką Times New Roman 12 z odstępami 1.5 wiersza) i dotyczyć odbioru przekładu/ przekładów wybranego tekstu/ wybranych tekstów, z odniesieniem do zagadnień teoretycznych omawianych na zajęciach.
Ocena pracy semestralnej zależy od jakości nie tylko treści, ale również formy - w tym poprawności językowej.
Jeśli praca semestralna zostanie oceniona negatywnie, student powinien napisać nową pracę na ten sam lub inny temat (w zależności od przyczyny negatywnej oceny).
Dopuszczalne są 3 nieobecności.
Literatura
Baker, Mona (ed.) (1998) Routledge Encyclopedia of Translation Studies, London / New York: Routledge.
Baker, Mona (ed.) Critical Readings in Translation Studies, London and New York: Routledge.
Bassnett, Susan (2002) Translation Studies, 3rd ed. London / New York: Routledge.
Baumgarten, Stefan (2010) Translation as an Ideological Interface. English Translations of Hitler’s “Mein Kampf”, Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller.
Cronin, Michael (2009) Translation Goes to the Movies, London / New York: Routledge.
Díaz Cintas, Jorge—Gunilla Anderman (eds) (2009) Audiovisual Translation. Language Transfer on Screen, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Guttfeld, Dorota (2008) English-Polish Translations of Science Fiction and Fantasy, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Grado.
Hermans, Theo (ed.) (1985) The Manipulation of Literature, London: Croom Helm.
Kuhiwczak, Piotr—Karin Littau eds. (2007) A Companion to Translation Studies, Clevedon: Multilingual Matters.
Lefevere, André (ed.) (1992) Translation / History / Culture. A Sourcebook, London / New York: Routledge.
Munday, Jeremy (2008) Style and Ideology in Translation. Latin American Writings in English, London and New York: Routledge.
Nida, Eugene (1964) Toward a Science of Translating, Leiden: Brill.
Skibińska, Elżbieta (ed.) (2009) Przypisy tłumacza, Wrocław and Kraków: Księgarnia Akademicka.
Staniów, Bogumiła (2006) Z uśmiechem przez wszystkie granice. Recepcja wydawnicza przekładów polskiej książki dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1989, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Toury, Gideon (1995) Descriptive Translation Studies and Beyond, Amsterdam: John Benjamins.
Venuti, Lawrence (1995) The Translator’s Invisibility, London and New York: Routledge.
Venuti, Lawrence (1998) The Scandals of Translation: Towards an Ethics of Difference, London and New York: Routledge.
Venuti, Lawrence (ed.) (2000) The Translation Studies Reader. London and New York: Routledge.
Artykuły naukowe przekazywane przez prowadzącego za pośrednictwem platformy e-learningowej.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: