Literatura dziecięca w przekładzie 3301-JS2806
1. Literatura dziecięca - specyfika, tematyka, funkcje, tradycja polska i angielska, typowe gatunki literackie, konwencje. Wpływ specyfiki dziecięcego odbiorcy na oczekiwania dotyczące przekładu.
2. Poezja dla dzieci w przekładzie - podejście funkcjonalne. Funkcje poezji dla dzieci, strategie przekładowe, wierność formalna a funkcjonalna.
3. Koncepcje udomowienia i wyobcowania w odniesieniu do przekładu dla dzieci.
4. Przekład dla najmłodszych czytelników, książka obrazkowa, książka do głośnego czytania - problemy stylistyczne i kulturowe przekładu.
5. Wieloaspektowy model analizy przekładu zaproponowany dla literatury dziecięcej przez M. Adamczyk-Garbowską (1988).
6. Problemy leksykalno-składniowe w przekładzie literatury dziecięcej: interpretacja tekstu, błędy tłumaczeniowe, opuszczenia i dodania, neologizmy, gry słów, elementy nacechowane kulturowo.
7. Problemy stylistyczne w przekładzie literatury dziecięcej: oddanie wyznaczników stylu, dialekty i niestandardowe odmiany języka, reguły stylistyczne i konwencje języka oryginału i języka przekładu, sposób obrazowania. Problemy socjo-kulturowe: obraz adresata, przekład jako odbicie języka epoki, wpływ koncepcji ideologicznych i pedagogicznych na przekład, rola ilustracji.
8. Ekwiwalencja formalna i dynamiczna w przekładzie dla dzieci.
9. Wielokrotne przekłady klasyki dziecięcej - przyczyny, wpływ wydawców i czynników rynkowych, recepcja
10-14. Prezentacje studentów analizujące wybrane przekłady dla młodych czytelników
15. Podsumowanie: tendencje w polskiej praktyce przekładu dla dzieci; zarys stanu badań nad przekładem literatury dziecięcej.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty obowiązujące dla przyjętych przed rokiem akademickim 2022/2023:
Wiedza:
Studenci pogłębiają wiedzę o teoriach tłumaczenia i świadomość złożoności procesu przekładu.
Studenci zapoznają się z głównymi koncepcjami i tendencjami w badaniach nad przekładem literatury dziecięcej.
Umiejętności:
Studenci rozwijają umiejętność samodzielnej systematycznej analizy tekstu tłumaczonego i interpretacji wyborów tłumacza w powiązaniu z kontekstem historyczno-kulturowym.
Podczas dyskusji na zajęciach studenci nabywają umiejętności wyrażania myśli jasno, spójnie, logicznie i precyzyjnie, językiem poprawnym gramatycznie, fonetycznie i pod względem słownictwa.
Kompetencje społeczne:
Studenci ćwiczą umiejętność dyskusji i współpracy.
Studenci rozwijają świadomość uwarunkowań społeczno-kulturowych w tworzeniu tekstów i różnic w akceptowalności różnych aspektów tekstu
między kulturami.
Kształcenie językowe na poziomie B2+
Efekty obowiązujące dla przyjętych w roku akademickim 2022/2023:
Wiedza - Studenci znają i rozumieją:
- w sposób pogłębiony specyfikę przekładu literatury dla młodego czytelnika
- w sposób pogłębiony tendencje rozwoju badań nad przekładem dla młodego czytelnika w ramach przekładoznawstwa
Umiejętności - Studenci potrafią:
- posługiwać się zaawansowaną terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu badań nad przekładem dla młodego czytelnika
- wykorzystać zdobytą wiedzę do opisania i rozwiązania problemów w przekładzie dla młodego czytelnika
- w sposób pogłębiony analizować zjawiska językowe i kulturowe w przekładzie dla młodego czytelnika w kontekście społecznym i historycznym
- rozpoznawać różnice pomiędzy podejściami metodologicznymi stosowanymi w analizie przekładu
- współdziałać z innymi osobami w ramach zadań zespołowych
- przedstawić zdobytą wiedzę w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie C2 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, dobierając odpowiednio formy wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej, oraz komunikować się z innymi, zróżnicowanym kręgami odbiorców (kompetencje mediacyjne)
Kompetencje społeczne - Studenci są gotowi do:
- kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego wykorzystując wiedzę i umiejętności uzyskane w trakcie kursu
- wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, rozwijanie etosu zawodu oraz zasad i norm etycznych w nauce w odniesieniu do przekładoznawstwa
- krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności w zakresie analizy przekładu
Kryteria oceniania
Zaliczenie na podstawie prezentacji analizującej wybrany przekład i eseju analitycznego.
Zaliczenie poprawkowe: esej analityczny na podstawie innego materiału niż w I terminie.
Dopuszczalne są 3 nieobecności.
Literatura
Wybrane źródła:
Adamczyk-Garbowska, Monika (1988). Polskie tłumaczenia angielskiej literatury dziecięcej. Problemy krytyki przekładu. Wrocław: Ossolineum.
Barańczak, Stanisław (1994). "O tłumaczeniu poezji dla dzieci," in: Ocalone w tłumaczeniu. Poznań: a5, 67-77.
Borodo, Michał (2006). "Children's Literature Translation Studies? - zarys badań nad literaturą dziecięcą w przekładzie". Przekładaniec 16, 12-23.
Borodo, Michał (2011). “The regime of the adult: textual manipulation in translated, hybrid and glocal texts for young readers”. In: Language, Culture and the Dynamics of Age, ed. by Anna Duszak and Urszula Okulska, Berlin: De Gruyter Mouton, 329-348.
Borodo, Michał (2017). Translation, Globalization and Younger Audiences. The Situation in Poland. Oxford: Peter Lang.
Du-Nour, Miryam (1995). "Retranslation of Children's Books as Evidence of Changes of Norms". Target 7:2, 327-346.
Klingberg, Göte, Mary Orvig and Stuart Amor (eds) (1978). Children's Books in Translation. The Situation and the Problems. Stockholm: Almqvist & Wiksell International.
Klingberg, Göte (1978). "The Different Apects of Research into the Translation of Children's Books and its Practical Application". In: Klingberg et al. (eds), 84-89.
Krajka, Wiesław (1998) "Czy przekład może być doskonalszy od oryginału? O Pierścieniu i róży W.M. Thackeraya w przekładzie Z. Rogoszówny". In: Ludorowski, Lech (ed.) W kręgu arcydzieł literatury młodzieżowej. Interpretacje-przekłady-adaptacje. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 205-218.
Lathey, Gillian (ed.) (2006). The Translation of Children's Literature. A Reader. Multilingual Matters.
Lathey, Gillian (2012). Invisible Storytellers. The Role of Translators in Children’s Literature. New York and London: Routledge.
Lathey, Gillian (2015). Translating Children’s Literature. New York and London: Routledge
Lefebvre, Benjamin (ed.)(2015). Textual Transformations in Children’s Literature. Adaptations, Translations, Reconsiderations. London: Routledge.
O'Connell, Ethine (1996). "Translating for Children". In: Anderman, Gunilla and Margaret Rogers (eds). Word, Text, Translation. Clavendon: Multilingual Matters, 208-216.
Oittinen, Riita (2000). Translating for Children. New York & London: Garland.
Oittinen, Riitta (2006). “No Innocent Act. On the Ethics of Translating for Children.” In: Van Coillie, Jan & Walter P. Verschueren (eds), 35-45.
O’Sullivan, Emer (2005). Comparative Children’s Literature. London: Routledge.
Shavit, Zohar (1986). Poetics of Children's Literature. Athens, Georgia: University of Georgia Press.
Szymańska, Izabela (2014). „Przekłady polemiczne w literaturze dziecięcej.” Rocznik przekładoznawczy 9, 193-208.
Szymańska, Izabela (2015a). “Barańczak a sprawa Kota”. In: “To życie cieniem tylko jest przelotnym…” Pamięci Stanisława Barańczaka, ed. Ewa Kujawska-Lis. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 85-102.
Szymańska, Izabela (2015b). “Translators’ Adventures in Aliceland. Intercultural Communication in Translating for Children”. In: Komunikacja międzykulturowa w świetle współczesnej translatologii, ed. Iwona Anna Ndiaye, Ewa Kujawska-Lis, Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
Szymańska, Izabela (2016b). “Ever-Green Gables. On Modernised Retranslations of Children’s Classics”. In Old Masters in New Interpretations. Readings in Literature and Visual Culture, ed. Anna Kwiatkowska, Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 113-131.
Szymańska, Izabela (2020). “Transediting Literature: R. L. Stevenson’s A Child’s Garden of Verses in Polish.” ANGLICA. An International Journal of English Studies 29(3): 157-175, https://anglica-journal.com/resources/html/article/details?id=207775
Szymańska, Izabela (2021). “Satire or Abuse? Offensive Language in Two Polish Translations of Roald Dahl’s Matilda as Evidence of Changing Child Images”. In Mediating Practices in Translating Children’s Literature. Tackling Controversial Topics, ed. Joanna Dybiec-Gajer , Agnieszka Gicala. Berlin: Peter Lang, 231-248.
Tabbert, Reinbert (2002). "Approaches to the translation of children's literature. " Target 14:2, 303-351.
Tylicka, Barbara & Grzegorz Leszczyński (eds) (2002). Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Wrocław: Ossolineum.
Van Coillie, Jan & Walter P. Verschueren (eds) (2006). Children's Literature in Translation. Challenges and Strategies. Manchester & Kinderhook: St Jerome Publishing.
Yamazaki, Akiko (2002). "Why change names? On the translation of children's books". Children's Literature in Education, vol. 33, no.1, 53-62.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: