Zagadnienia z dziedziny pragmatyki 3301-JF281
Omówienie wybranych zagadnień z dziedziny pragmatyki. Kurs przedstawia klasyczną teorię implikatury autorstwa P. Grice'a oraz teorie implikatury wyrosłe na jej gruncie, a także dwie uznane teorie uprzejmości: teorię uprzejmości G. Leecha i model P. Brown i S. Levinsona. Ponadto kurs omawia zagadnienia z pogranicza pragmatyki i semantyki oraz z pogranicza pragmatyki i teorii poznania, z naciskiem na Teorię Relewancji autorstwa D. Sperbera i D. Wilson. Teoria ta stanowi rozwinięcie i modyfikację teorii Grice'a i proponuje kognitywne wytłumaczenie procesu komunikacji. Na kursie omawiane są także pragmatyczne interpretacje metafory, idiomów, przysłów, ironii i humoru konwersacyjnego. Omawiane zagadnienia:
1. Wprowadzenie - pragmatyka (definicje, historia), podstawowe pojęcia semantyki i pragmatyki (zdanie, wypowiedź, 'proposition', kontekst, warunki prawdziwości, sąd logiczny, presupozycja);
2. Klasyczna teoria implikatury konwersacyjnej: Paul Grice (zasada kooperacji, maksymy konwersacyjne, przestrzeganie / jawne pogwałcenie / pogwałcenie maksym, typy implikatur);
3. Teorie implikatury autorstwa Horna i Levinsona;
4. Pragmatyka - Teoria Relewancji: Dan Sperber-Deirdre Wilson (Kognitywna / Komunikatywna Zasada Relewancji, eksplikatura / implikatura, konceptualne / proceduralne znaczenie, pragmatyka jako centralny proces / pragmatyka jako moduł 'teorii umysłu');
5. Pragmatyka i semantyka: znaczenie 'truth-conditional' i 'non-truth-conditional', znaczenie konwencjonalne i niekonwencjonalne, 'what is said' / eksplikatura /'impliciture';
6. Modele uprzejmości (Leech - zasada i maksymy uprzejmości, Brown & Levinson - pozytywna / negatywna "twarz", akty zagrażające "twarzy");
7. Pragmatyka leksykalna i metafora;
8. Idiomy (stopień kompozycjonalności, cechy składniowe, typy idiomów i ich procesowanie);
9. Przysłowia - cechy przysłów, logika przysłów, przysłowia jako manifestacja metaforycznego schematu myslenia;
10. Pragmatyka ironii;
11. Pragmatyka humoru.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
1. Zna podstawowe pojęcia z zakresu pragmatyki i potrafi zastosować posiadaną wiedzę do opisu i analizy danych.
2. Rozumie komunikację językową jako zjawisko wykraczające poza znaczenie semantyczne wyrażeń, w dużej mierze zależne od kontekstu i intencji mówiącego.
3. Zna i umie porównać główne teorie komunikacji werbalnej.
4. Zna podstawowe mechanizmy analizy konwersacyjnej i potrafi zademonstrować ich działanie na przykładach.
5. Zna różnicę między znaczeniem dosłownym i niedosłownym wyrażeń językowych.
6. Jest przygotowany do dalszego kształcenia w zakresie semantyki, pragmatyki i komunikacji językowej.
Wiedza
1, Student poznaje terminologię używaną w językoznawstwie angielskim, z naciskiem na pragmatykę
2 Student poznaje / zgłębia metodologię naukową w dziedzinach językoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu anglosaskiego
3. Student ma pogłębioną wiedzę o języku angielskim, zdobywa podstawową wiedzę na temat pragmatyki i rozwija swoje umiejętności analityczne
4. Student ma zaawansowaną wiedzę o płaszczyznach i procesach komunikowania się w języku angielskim
5. Student zdobywa / pogłębia wiedzę o projektowaniu badań w dziedzinie filologii, a w szczególności o problemach, metodach, technikach i narzędziach badawczych
Umiejętności
1. Student potrafi zastosować podstawową / pogłębioną metodologię językoznawczą. (H1A_U02, H1A_U04).
2. Student potrafi krytycznie i efektywnie dobrać oraz zastosować wiedzę z zakresu pragmatyki dla celów komunikacyjnych, dydaktycznych, badawczych, porównawczych (H2A_U01, H2A_U02).
Kompetencje społeczne
1. Student rozumie rolę kształcenia ustawicznego i ma przekonanie o potrzebie rozwoju osobistego i zawodowego; definiuje kolejne etapy tego rozwoju
2. Student szybko i prawidłowo rozpoznaje charakter dylematów, problemów, konfliktów, i znajduje ich najskuteczniejsze rozwiązania
3. Student docenia użyteczność swojej wiedzy i umiejętności w budowaniu więzi wspólnotowych.
Kształcenie językowe na poziomie B2+
Kryteria oceniania
Wymagania:
1.Ćwiczenia w trakcie zajęć.
2. Pisemne zaliczenie końcowe w formie pracy pisemnej/eseju.
Literatura
Brown, P. & S. C. Levinson. "Politeness: some universals in language usage", in: A. Jaworski & n. Coupland (eds). 1999. The Discourse Reader. London and New York: Routledge. 321-335.
Gibbs, R. W. 2001. "Proverbial themes we live by". Poetics 29: 167-188.
Glucksberg, S. 2001. "Idioms: from metaphors to "just long words", in: S. Glucksberg. 2001. Understanding Figurative Language. From Metaphors to Idioms. Oxford University Press.
Grice, P. "Logic and conversation", "Further notes on logic and conversation", in P. Grice. 1989. Studies in the Way of Words. Harvard University Press: Cambridge, MA.
Huang, Y. 2007. Pragmatics. Oxford University Press.
Leech, G. 1983: Principles of Pragmatics. Penguin. (Wybrane fragmenty).
Sperber, D. & D. Wilson. 1998. "Relevance and irony", in: R. Carston & S. Uchida. 1998. Relevance Theory: Applications and Implications. Amsterdam: John Benjamins. 283-93.
Wilson, D. & D. Sperber. 2002: "Relevance theory". UCL Working Papers in Linguistics 14: 249-287.
Wilson, D. 2004. "Relevance and lexical pragmatics". UCL Working Papers in Linguistics 16.
Yus, F. 2003. "Humour and the search for relevance". Journal of Pragmatics 35: 1295-1331.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: