Językowe prefabrykaty – aspektylingwistyczne, psycholingwistyczne i socjolingwistyczne 3301-JF2708
W rozważaniach na temat języka na pierwszy plan często wysuwa się aspekt kreatywności – naszego potencjału do tworzenia nieskończonej liczby poprawnych gramatycznie zdań za pomocą ograniczonej liczby słów i reguł. Kiedy jednak spojrzymy na autentyczny materiał językowy (teksty pisane lub transkrypcję wypowiedzi mówionych), okazuje się, że nasz twórczy potencjał wykorzystujemy w zaskakująco niewielkim stopniu. W większości typowych sytuacji opieramy się na językowych gotowcach – prefabrykatach lub formułach. Okazuje się, że „słownictwo”, którym dysponujemy to nie tylko kilka czy kilkadziesiąt tysięcy słów – lecz prawdopodobnie setki tysięcy przechowywanych w pamięci wyrażeń wielowyrazowych. Spośród nieskończonej liczby poprawnych gramatycznie wypowiedzi, tylko niektóre będą rozpoznawane jako „naturalne” lub „stosowne”, nawet jeśli będą zrozumiałe. Wystarczy porównać powszechne wyrażenia, takie jak: „Ile to kosztuje?” z ich bardziej kreatywnymi odpowiednikami typu: „Jaka jest cena?” czy „Jaką kwotę muszę zapłacić, aby to nabyć?”.Obecny kurs poświęcony jest dogłębnej analizie tego zjawiska w oparciu o najbardziej aktualne opracowania teoretyczne oraz samodzielną pracę z materiałem językowym. Zdobyta wiedza zostanie zastosowana w sposób praktyczny do doskonalenia warsztatu nauczyciela i tłumacza.Dodatkowo uczestnicy kursu rozwijają umiejętności krytycznej analizy tekstów specjalistycznych i przedstawiania swojej pracy w formie prezentacji multimedialnych. Zapoznają się również z najnowszymi narzędziami ułatwiającymi pracę naukową i pisarską oraz ogólnodostępnymi korpusami języka angielskiego i polskiego.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu uczestnicy:· rozumieją zjawisko języka formulaicznego, rozpoznają różne typy językowych prefabrykatów;· przeprowadzają samodzielne badania z zakresu frazeologii; dostrzegają powiązania pomiędzy językiem, kulturą i sposobem myślenia;· stosują zdobytą wiedzę przy opracowywaniu nowoczesnych materiałów dydaktycznych;· potrafią posługiwać się omawianymi podczas kursu programami oraz ocenić funkcjonalność oraz przydatność oprogramowania do konkretnych zastosowań;· przedstawiają efekty swojej pracy w formie prezentacji multimedialnych; · korzystają z baz bibliograficznych, programów do organizacji i opracowywania bibliografii, programów do tworzenia map myśli oraz edycji tekstu, obrazu i dźwięku;· sprawnie posługują się językiem specjalistycznym; czytają teksty publikowane w renomowanych czasopismach językoznawczych i poddają je krytycznej analizie.
Kryteria oceniania
Na podstawie prac domowych i semestralnych. Zaliczenie ustne. Prace oceniane pod względem merytorycznym oraz językowym.
Literatura
Bolinger, D. (1976). Meaning and Memory. Formum Linguisticum 1:1-14. Everett, D. (2008). Don’t Sleep, There are Snakes. London: Profile Books. (chapter 1). Goldberg, A.E. (2003). Constructions: a new theoretical approach to language. TRENDS in Cognitive Sciences, 7(5):219-224. Kuiper, K. (2004). Formulaic performance in conventionalised varieties of speech. In: Schmitt, N. & Schmitt, N. (ed.) Formulaic Sequences. Acquisition, processing and use. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins, 37-54. Pawley, A. & Syder, F.H. (1983). Two puzzles for linguistic theory: nativelike selection and nativelike fluency. In: Richards, J.C. & Schmidt, R.W. (eds.) Language and communication. New York: Longman, 191-226. Stubbs, M. (1995). Collocations and Cultural Connotations of Common Words. Linguistics and Education 7: 379-390. Wray, A. (2002). Formulaic Language and the Lexicon. Cambridge: Cambridge University Press. (selected chapters/sections). Wray, A. (2008). Formulaic Language: pushing the boundaries. Oxford: Oxford University Press. McEnery, T., Xiao, R. and Tonio, Y. (2006). Corpus-based language studies: An advanced resource book. New York: Routledge. (selected chapers/sections). Źródła dodatkowe (fragmenty przedstawione w handoutach):Chafe, W.L. (1968). Idiomaticity as an Anomaly in the Chomskyan Paradigm.Foundations of Language 4: 109-127. Chomsky, N. (1966). Linguistic Theory. In: Mead, R.G. (ed.) Northeast Conference on the Teaching of Foreign Languages. Language Teaching: Broader Contexts. Menasha, Wisconsin: George Banta Company, 43-49. Coulmas, F. (1979). On the sociolinguistic relevance of routine formulae. Journal of Pragmatics 3: 239-266. Goldberg, A. E. (2006). Constructions at Work: the nature of generalization in Language. Oxford: Oxford University Press. Hudson, J. (1998). Perspectives on fixedness: applied and theoretical. Lund: Lund University Press. Jaworski, A. (1990). The acquisition and perception of formulaic language and foreign language teaching. Multilingua 9: 397-411. Schmidt, R.W. (1983). Interaction, acculturation, and the acquisition of communicative competence: a case study of an adult. In: Wolfson, N. & Judd, E. (eds.) Sociolinguistics and language acquisition. Rowley, MA: Newbury House , 137-174. Sinclair, J. (1987). Collocation: a progress report. In: Steele, R. & Threadgold, T. (eds.) Language Topics. Essays in Honour of Michael Halliday. Amsterdam: John Benjamins, 299-331. Skehan, P. (1998). A Cognitive Approach to Language Learning. Oxford: Oxford University Press. Whorf, B. L. (1956). Language, Thought, and Reality. Selected writings of Benjamin Lee Whorf edited by John B. Carroll. Cambridge, MA: The MIT Press. Widdowson, H.G. (1989). Knowledge of Language and Ability for Use. Applied Linguistics 10: 128-137. Wray, A. (1999). Formulaic language in learners and native speakers. Language Teaching 32: 213-231. Wray, A. and Grace, G. (2007). The consequences of talking to strangers: Evolutionary corollaries of socio-cultural influences on linguistic form. Lingua 117 (3): 543-578. Wray, A. and Perkins, M.R. (2000). The functions of formulaic language: an integrated model. Language and Communication 20: 1-28.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: