Wstęp do analizy korpusowej 3301-JF2665-1ST
Korpusy językowe są coraz częściej wykorzystywane w badaniach z zakresu językoznawstwa. Dają one dostęp do ogromnych zasobów autentycznych i naturalnych wypowiedzi pisemnych i ustnych, dzięki czemu umożliwiają bardziej trafną i rzetelną analizę języka na jego wielu poziomach: fonetycznym i fonologicznym, morfologicznym, syntaktycznym, leksykalnym, frazeologicznym, semantycznym, pragmatycznym oraz na poziomie dyskursu. Dzięki korpusom powstały zupełnie nowe metody analizy danych językowych uwypuklające pojęcia częstotliwości, powtarzalności schematów i różnic (odmian) językowych. Językoznawstwo korpusowe proponuje także nowe podejście do opisu języka, oparte na prawdopodobieństwie raczej niż regułach.
Kurs jest wprowadzeniem do szybko rozwijającej się dziedziny językoznawstwa korpusowego. Podczas kursu studenci zapoznają się z podstawowymi pojęciami z tej dziedziny oraz poznają najważniejsze projekty związane z korpusami na świecie, zwłaszcza korpusami języka angielskiego. Zapoznają się także z różnymi metodami analizy korpusowej (np. listy częstotliwości czy konkordancje) oraz z podstawowymi testami statystycznymi stosowanymi do interpretacji jej wyników. Zapoznają się także z szeregiem narzędzi elektronicznych służących do przetwarzania danych korpusowych. Przedstawiony zostanie przegląd głównych zastosowań korpusów w badaniach nad językiem. Studenci nauczą się także, jak zbudować własny korpus i jak wykorzystać go we własnych badaniach językowych.
Zakres tematów zajęć:
1. Podstawy
a. podstawowe pojęcia związane z analizą korpusową
b. rodzaje korpusów językowych
c. miejsce korpusów w badaniach językoznawczych
d. najważniejsze projekty korpusowe języka angielskiego i polskiego
e. popularne narzędzia korpusowe
2. Analizy korpusowe
a. listy częstości wyrazów
b. konkordancje
c. automatyczna ekstrakcja kolokacji
d. wiązki leksykalne (n-gramy)
e. słowa kluczowe
f. testy statystyczne
3. Budowa własnego korpusu
4. Przykłady zastosowań analizy korpusowej w językoznawstwie angielskim (stosowanym)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Student zna i rozumie
K_W01 specyfikę analizy korpusowej na tle dziedziny nauk humanistycznych.
K_W02 tendencje rozwoju badań korpusowych w ramach językoznawstwa angielskiego.
Umiejętności:
Student potrafi
K_U01 posługiwać się terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa korpusowego.
K_U03 wykorzystać zdobytą wiedzę do opisania i rozwiązania problemu oraz wykonania projektu naukowego dotyczącego tematyki z zakresu dyscypliny językoznawstwo.
K_U04 analizować i syntetyzować treści i zjawiska językowe w kontekście społecznym i historycznym.
K_U05 rozpoznawać różnice pomiędzy alternatywnymi podejściami metodologicznymi stosowanymi w językoznawstwie, ze szczególnym uwzględnieniem metodologii korpusowej.
K_U08 uczestniczyć w pracy projektowej, współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych i kierować pracą zespołu.
K_U09 przedstawić zdobytą wiedzę w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo.
Kompetencje społeczne:
Student jest gotów do
K_K02 kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego wykorzystując wiedzę i umiejętności uzyskane w trakcie zajęć.
K_K03 wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, rozwijanie etosu zawodu oraz zasad i norm etycznych w nauce w odniesieniu do językoznawstwa korpusowego.
K_K04 krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności w zakresie językoznawstwa korpusowego.
Kryteria oceniania
1. Uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności)
2. Uczestnictwo w dyskusjach
3. Wykonanie wszystkich prac domowych
4. Wykonanie krótkiego projektu korpusowego w grupach dwu lub trzyosobowych na temat wybrany przez uczestników i uzgodniony z prowadzącą. Ocena projektu stanowi główny składnik oceny końcowej (80%).
Literatura
Podręczniki:
• Biber, D., & Reppen, R. (Eds.). (2015). The Cambridge Handbook of English Corpus Linguistics. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139764377
• McEnery, T., & Brezina, V. (2022). Fundamental Principles of Corpus Linguistics. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781107110625
• McEnery, T., & Hardie, A. (2011). Corpus Linguistics: Method, Theory and Practice. Cambridge University Press.
• O’Keeffe, A., & McCarthy, M. (Eds.). (2022). The Routledge Handbook of Corpus Linguistics (2nd edition). Routledge.
• Paquot, M., & Gries, S. T. (Eds.). (2021). A Practical Handbook of Corpus Linguistics. Springer.
Literatura uzupełniająca:
Wybrane artykuły będące przykładami badań korpusowych w różnych obszarach językoznawstwa
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: