Teorie uprzejmości 3301-JF1632
Celem kursu jest przegląd definicji uprzejmości oraz omówienie i porównanie dwóch modeli analizujących oraz wyjaśniających funkcjonowanie zjawisk uprzejmościowych w języku: teorii uprzejmości G. Leecha i modelu P. Brown i S. Levinsona, a także omówienie ich zastosowania w analizie danych.Definicja uprzejmości zaproponowana przez Leecha stawia uprzejmość na równi z próbą uniknięcia konfliktu, a stopień uprzejmości uzależnia od wysiłku włożonego w uniknięcie sytuaci konfliktowej. Teoria Leecha oparta jest o nadrzędną zasadę uprzejmości ("minimalizuj wyrażanie nieuprzejmych/niegrzecznych przekonań") i maksymy grzeczności (maksyma taktu, szczodrości, aprobaty, skromności, zgody, sympatii), które są szczegółowo omawiane w trakcie kursu.Teoria uprzejmości Leecha porównana jest z modelem uprzejmości Brown i Levinsona, w którym zasadniczą rolę odgrywa pojęcie "twarzy" (społecznego obrazu siebie i innych). Brown i Levinson postrzegają uprzejmość jako system łagodzenia aktów mowy będących potencjalnym zagrożeniem dla czyjejś "twarzy". Zagadnienie poruszane na zajeciach to typy "twarzy" i aktów zagrażających "twarzy", strategie dokonywania owych aktów oraz strategie uprzejmości: bezpośrednia, pośrednia, pozytywna uprzejmosć i negatywna uprzejmość.
Omawiane zagadnienia:
1. Uprzejmość (definicje, teorie uprzejmości - przegląd).
2. Teoria implikatury konwersacyjnej: Paul Grice (zasada kooperacji, maksymy konwersacyjne, przestrzeganie / jawne pogwałcenie / pogwałcenie maksym, typy implikatur).
3. Teoria uprzejmości Robyn Lakoff (zasady grzeczności).
4. Teoria uprzejmości Geoffreya Leecha (Interpersonalna Retoryka: Zasada Kooperacji, Zasada Uprzejmości /maksyma taktu, szczodrości, aprobaty, skromności, zgody, sympatii/, Zasada Ironii, Zasada "Banter").
5. Model uprzejmości Penelope Brown and Stephena Levinsona (pojęcie "twarzy", typy "twarzy" i aktów zagrażających "twarzy", strategie dokonywania powyższych aktów, strategie uprzejmości: bezpośrednia, pośrednia, pozytywna uprzejmość, negatywna uprzejmość).
6. Model nieuprzejmości Jonathana Culpepera.
7. Janet Holmes -kobiety, mężczyźni i uprzejmość.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza
1. poznaje terminologię / pogłębia znajomość terminologii używanej w językoznawstwie angielskim.
2. poznaje / zgłębia metodologię naukową w badaniach językoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu anglosaskiego.
3. zdobywa / poszerza wiedzę o języku angielskim, jego gramatyce, składni, pragmatyce.
4. zdobywa / rozwija wiedzę o płaszczyznach i procesach komunikowania się w języku angielskim, zarówno w mowie, jak i w piśmie
5. poznaje / zgłębia najważniejsze współczesne nurty i kierunki badań językoznawczych w ramach filologii angielskiej
6. zdobywa / pogłębia wiedzę o projektowaniu badań w dziedzinie filologii, a w szczególności o
problemach, metodach, technikach i narzędziach badawczych.
Umiejętności
1. potrafi zastosować podstawową / pogłębioną metodologię językoznawczą.
2. posiada umiejętności umożliwiające analizowanie badań oraz definiowanie i prowadzenie własnych zadań badawczych; umie sformułować problem i wyznaczyć metodę.
3. potrafi docenić różnorodność opinii zawartych w lekturach oraz przedstawionych w dyskusjach i wykorzystać je jako źródło inspiracji, a nie zagrożenie własnego systemu wartości
Kompetencje społeczne
1. rozumie rolę kształcenia ustawicznego i ma przekonanie o potrzebie rozwoju osobistego i zawodowego; definiuje kolejne etapy tego rozwoju.
2. docenia użyteczność swojej wiedzy i umiejętności w budowaniu więzi wspólnotowych.
3. cechuje się tolerancją wobec inności, odnosi się z szacunkiem do odmiennych zachowań kulturowych, a także do odmiennych poglądów jednostkowych
Kształcenie językowe na poziomie B2+
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia kursu jest pisemna praca semestralna na wybrany temat dotyczący teorii uprzejmości.
Literatura
Brown, P. and S. Levinson. 1987. Politeness. Some universals in language usage. Cambridge: CUP.
Culpeper, J. 1996. ''Towards an anatomy of impoliteness''. Journal of Pragmatics 25: 349-367.
Grice, H.P. 1975. ''Logic and conversation'', in P. Grice. 1989. Studies in the Ways of Words. Harvard UP: Cambridge, MA.
Holmes, J. 1995. Women, Men and Politeness. Longman: London.
Leech, G. 1983. Principles of Pragmatics. Penguin.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: