System polityczny Konfederacji Szwajcarskiej 3300-SPKS1-HEL-Z
1.Zajęcia.
Wprowadzenie do przedmiotu. Omówienie kwestii organizacyjnych oraz
zasad zaliczania przedmiotu. Rys historyczny ustroju Szwajcarii –
uwarunkowania społeczno-polityczne.
2. Zajęcia.
Konstytucyjne podstawy ustroju państwowego Konfederacji Szwajcarskiej. Konstytucja z 1848r. i jej późniejsze nowelizacje. Konstytucja z 1999 roku
Zasada demokratycznego państwa prawa, państwo socjalne, zasada
subsydiarności, trójpodział władzy. Prawa wyborcze kobiet
Prawa jednostki i ustrój społeczno-polityczny.
3.Zajęcia
Zasada federalizmu kooperacyjnego. Trójszczeblowa struktura federalnego
państwa - podział rzeczowy i funkcjonalny kompetencji
4. Zajęcia
Instytucje demokracji bezpośrednie: inicjatywa ludowa, referendum
obligatoryjne, referendum fakultatywne. Postępowanie konsultacyjne.
5. Zajęcia
Federalny parlament – równorzędna dwuizbowość. System wyborczy do Rady Narodowej. Status prawny deputowanych. Organizacja Rady Narodowej
6. Zajęcia
Rada Narodowa – kompetencje. Relacje Rady Narodowej z rządem. Procedura legislacyjna.
7. Zajęcia
Rada Kantonów Konfederacji Szwajcarskiej -zasady wyboru i pozycja prawna członków, organizacja wewnętrzna. Zasady obradowania i podejmowania decyzji.
8. Zajęcia
Kompetencje Rady Kantonów. Prace komisji redakcyjnej. Zgromadzenie Federalne - wspólne obrady obu izb. Zmiana konstytucji.
9. Zajęcia
Władza wykonawcza - Rada Federalna. Skład i sposób powoływania rządu – „magiczna formuła”. Organizacja oraz zasady działania. Zadania i uprawnienia rządu federalnego
10. Zajęcia
Zadania i uprawnienia rotacyjnego prezydenta i wiceprezydenta. Odpowiedzialność członków rządu Relacje między rządem a Zgromadzeniem Federalnym. Stany nadzwyczajne.
11.Zajęcia
Władza sądowa- Sąd Federalny
Wybór i pozycja sędziów. Sposób i zakres działania. Rozpatrywanie skarg konstytucyjnych. Relacje z innymi organami państwowymi
12. Zajęcia
System partyjny – specyfika. Rola partii politycznych. Skład polityczny Rady Federalnej i Rady Narodowej. Analiza wyników wyborów – ocena zmian politycznych.
14 Zajęcia
Pozycja ustrojowa kantonów i gmin. Organizacja władz kantonalnych. Podział kompetencji między federację i kantony. Rodzaje gmin. Organizacja władz gminnych i funkcjonowanie gmin.
15. Zajęcia
Podsumowanie: ocena funkcjonowania systemu politycznego Szwajcarii. Kierunki dalszej ewolucji systemu politycznego i partyjnego. Wyzwania i problemy. Odniesienia do innych europejskich federacji.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
w sali
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu procesu uczenia student:
Wiedza
- zna rozwój historyczny systemu politycznego Szwajcarii
- zna i posługuje się siatką pojęć związanych z systemem politycznym Szwajcarii
Umiejętności
- umie zdefiniować kryteria określające system polityczny Szwajcarii i na tej podstawie określić jego sprawność i wartość;
- potrafi wyjaśnić funkcjonowanie systemu rządów w Szwajcarii oraz wyjaśnić i ocenić przyczyny i skutki reform ustrojowych
- potrafi przeanalizować, co pozytywnie lub negatywnie wpływa na system polityczny Szwajcarii
Postawy
- potrafi samodzielnie wpływać na otaczającą go rzeczywistość polityczną; - ma świadomość, jak bardzo dany system polityczny zależy od jego indywidualnych wyborów;
- współpracuje z grupą przy realizacji powierzonych zadań - opracowywanie referatu/ prezentacji lub praca na zajęciach.
Nakład pracy studenta:
konwersatorium: 30 h
przygotowanie do zajęć (aktywność, przygotowanie multimedialnej prezentacji na temat uzgodniony z Prowadzącą zajęcia): 30 h
przygotowanie do egzaminu: 30 h
Razem: 90h
Kryteria oceniania
Zaliczenie konwersatorium uzależnione jest od spełnienia poniższych kryteriów:
1. Obecność na zajęciach on-line– dopuszczone do uzyskania zaliczenia 2 nieobecności oraz terminowa realizacja zajęć na platformie Classroom
2. Bieżące przygotowanie i aktywność na zajęciach. Premiowany udział w dyskusji.
3. Prezentacja multimedialna na ustalony z Prowadzącą problemowy temat ( dwa dni przed zajęciami przesłana).
4. Test z pytaniami otwartymi i zamkniętymi na ostatnich zajęciach.
Ocena końcowa stanowi średnią ważoną z ocen cząstkowych w ramach przedmiotu:
1) Aktywność oceniana na każdych zajęciach (0-4 pkt);
2) Terminowa i prawidłowa realizacja zadań on-line (0-5pkt)
3) Przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej(0-6 pkt);
4) Test w ramach przedmiotu (0-15 pkt);
Literatura
• Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej z dnia 18 kwietnia 1999 http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/szwajcaria.html
• Die helvetische Staatsverfassung 12 April 1798, http://www.servat.unibe.ch/verfg/ch/1798_Helvetische_staatsverfassung.pdf
• Regulamin Rady Kantonów z 20 czerwca 2003 r., Geschäftsreglement des Ständerates (GRS) vom 20. Juni 2003, sr 171.14. regulamin Rady Narodowej z 3 października 2003 r.,
Monografie:
• T. Branecki, Główne podmioty przywództwa politycznego w Konfederacji Szwajcarskiej, [w:] Dylematy przywództwa w Europie, analiza na wybranych przykładach, Kielce 2014.
• Z. Czeszejko-Sochacki, Konfederacja Szwajcarska, [w:] Opozycja parlamentarna, Eugeniusz Zwierzchowski (red.), Warszawa 2000.
• Z. Czeszejko-Sochacki, Rada Kantonów Konfederacji Szwajcarskiej, [w:] E. Zwierzchowski (red.), Izby drugie parlamentu, Białystok 1996, s. 241-265.
• Z. Czeszejko-Sochacki, System konstytucyjny Szwajcarii, Warszawa 2002.
• R. Klepka, Parlament w państwie federalnym na przykładzie Austrii, Belgii, Niemiec i Szwajcarii: analiza porównawcza, Warszawa 2013.
• R. Klepka, System partyjny Szwajcarii – specyfika i kierunki ewolucji, w: Kryzys liberalnej demokracji w Europie i próby jego zażegnania, red. naukowa Szymon Ossowski, Wydawnictwo Adam Marszałek 2015.
• J. Kozierska, Szwajcarska Partia Ludowa – zmiana polityczna w Szwajcarii?, [w:] Populizm w Europie. Defekt i przejaw demokracji?, red. J.-M. De Waele, A. Pacześniak, Warszawa 2010.
• W. Linder, przekład Z. Pucek, Demokracja szwajcarska. Rozwiązywanie konfliktów w społeczeństwie wielokulturowym, Rzeszów 1996.
• M. Marczewska-Rytko, Szwajcarski model demokracji bezpośredniej, [w:] Stan i perspektywy demokracji bezpośredniej we współczesnym świecie, M. Marczewska-Rytko (red.), Lublin 2011.
• M. Musiał-Karg, Elektroniczne referendum w Szwajcarii. Wybrane kierunki zmian helweckiej demokracji bezpośredniej, Poznań 2012.
• E. Myślak, System polityczny Konfederacji Szwajcarskiej, Kraków 2014.
• P. Sarnecki, Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Warszawa 2006. (rozdział pt. „Konfederacja Szwajcarska”), s. 265-313.
• P. Sarnecki, Zgromadzenie Federalne Parlament Konfederacji Szwajcarskiej, Warszawa 1995.
• E. Zieliński, Rząd Federalnej Konfederacji Szwajcarskiej, w: E. Zieliński, I. Bokszczanin, Rządy w państwach Europy, Tom 2, Warszawa 2005, s.345-383.
Artykuły naukowe
• T. Branecki, Szwajcarskie referendum „Stop minaretom” – podstawa prawna, wyniki i skutki, „Atheneum” 2011, vol. 32.
• Z. Czeszejko-Sochacki, Procedura legislacyjna w Konfederacji Szwajcarskiej, „Przegląd Sejmowy” 1994, nr 4.
• Z. Czeszejko-Sochacki, Projekt reformy szwajcarskiego parlamentu federalnego, Przegląd Sejmowy 1998, Nr 3
• Z. Czeszejko-Sochacki, Sądowa kontrola konstytucyjności w prawie szwajcarskim, „Przegląd Sejmowy” 1995, Nr 4.
• E. Kużelewska, Landsgemeinde – demokracja na świeżym powietrzu. Czy głosowanie jawne nadal ma sens?, „Political Preferences” 2017, nr 15.
• M. Musiał-Karg, Demokracja bezpośrednia w szwajcarskich kantonach. Wybrane uwagi na temat referendum, inicjatywy ludowej oraz zgromadzenia ludowego, „Polityka i Społeczeństwo” 2014, 2(12).
• M. Musiał-Karg, Demokracja bezpośrednia a wprowadzenie praw wyborczych dla kobiet – przykład Szwajcarii, „Studia Środkowoeuropejskie” 2012, nr 4.
R. Riedel, Szwajcarski eurosceptycyzm – pomiędzy ekonomią a polityką, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2016, nr 269
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: