Literatura a inne formy wyrazu (Między słowem a obrazem: wzajemne relacje literatury i filmu) 3300-LaIFW-SFK-4-ZP
Celem przedmiotu jest szczegółowe i filologiczne zaprezentowanie panoramy włoskiego kina, które do roku 2010 było przede wszystkim domeną badań filmoznawczych i kulturoznawczych, rzadziej podejmowanym tematem w obrębie filologii włoskiej. Zajęcia koncentrują się na kompleksowym usystematyzowaniu i pogłębieniu wiedzy na temat historii Włoch od momentu zjednoczenia kraju w połowie XIX wieku aż po pierwsze dekady XXI wieku poprzez pryzmat dzieł literackich i kinematograficznych, które odzwierciedlają szeroko rozumianą italianità oraz ważne wydarzenia historyczne, społeczne i kulturalne. Integralną częścią każdego spotkania jest analiza tekstów kultury, które są kluczem do zrozumienia specyfiki włoskiej tożsamości kulturowej oraz istotnych procesów społecznych zachodzących na przestrzeni omawianych dekad.
Poszczególne zajęcia opierają się na interdyscyplinarnym podejściu, integrując wiedzę z zakresu literaturoznawstwa, filmoznawstwa oraz kulturoznawstwa. Dzięki temu uczestnicy poznają nie tylko literackie adaptacje i inspiracje, ale także szeroko pojęte mechanizmy narracyjne i estetyczne włoskiego kina oraz seriali telewizyjnych. Materiał dydaktyczny uwzględnia zarówno utwory powszechnie znane, jak i dzieła mniej dostępne w Polsce, co pozwala studentom rozszerzyć horyzonty i dokonać wnikliwej analizy reprezentatywnych aspektów włoskiej kultury i historii. Zajęcia prowadzą uczestnika przez różnorodne formy wyrazu artystycznego, umożliwiając krytyczne spojrzenie na przemiany społeczne i kulturowe Włoch na tle ich literackich i audiowizualnych obrazów.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01 Student/ka zna i rozumie miejsce i znaczenie literatury włoskiej oraz jej wieloaspektowe powiązania z innymi dziedzinami sztuki i kultury.
K_W02 Student/ka zna i rozumie w sposób usystematyzowany historię literatury włoskiej, zjawiska z zakresu literatury i ich wielopłaszczyznowy wpływ na rozwój teorii literatury.
K_W03 Student/ka zna i rozumie specjalistyczną terminologię włoską, metodologię, przedmiot i kierunki badań właściwe dla literaturoznawstwa włoskiego.
K_W08 Student/ka zna i rozumie wieloaspektowe powiązania literatury włoskiej z procesami historyczno-kulturowymi.
K_U01 Student/ka potrafi zastosować podstawowe ujęcia teoretyczne właściwe dla literaturoznawstwa włoskiego.
K_U03 Student/ka potrafi rozpoznawać, analizować i interpretować różne rodzaje tekstów z literatury włoskiej, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem specjalistycznej terminologii i właściwych metod.
K_U07 Student/ka potrafi przygotować wystąpienia ustne i przedstawić własne poglądy.
K_U13 Student/ka potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł.
K_K02 Student/ka jest gotów/a do uczestnictwa w kulturze, korzystając z różnych form i mediów.
K_K05 Student/ka jest gotów/a do dbałości o zachowanie włoskiego dziedzictwa kulturowego.
Kryteria oceniania
Kurs bazuje na aktywnych i skupionych wokół studenta/studentki metodach dydaktycznych, które mają na celu rozwijanie samodzielności myślenia oraz umiejętności analitycznych i interpretacyjnych. Podstawą zajęć jest metoda projektowa, w ramach której studenci/studentki realizują własne badania dotyczące wybranych zagadnień włoskiej literatury i jej powiązań z kinem oraz serialami telewizyjnymi. Wykorzystanie metody nauczania przez badanie (inquiry-based learning) pozwala uczestnikom na samodzielne eksplorowanie tematu, formułowanie pytań badawczych oraz poszukiwanie interdyscyplinarnych rozwiązań.
Kurs wykorzystuje także zasady odwróconej klasy (flipped classroom), gdzie studenci/studentki przygotowują się do zajęć indywidualnie na podstawie wskazanych materiałów, co umożliwia lepsze wykorzystanie czasu spotkań na dyskusję, wymianę refleksji i praktyczne zastosowanie wiedzy. Podczas zajęć realizowana jest również dyskusja kierowana, która sprzyja pogłębionej analizie i argumentacji oraz rozwijaniu kompetencji komunikacyjnych. Metoda problemowa stawia przed studentami konkretne wyzwania i pytania interpretacyjne, które wymagają krytycznego myślenia i twórczego podejścia do materiału dydaktycznego.
Takie połączenie metod pozwala na wielowymiarowe poznanie tematyki kursu, angażując studentów w interdyscyplinarne oraz komparatystyczne badania literatury i audiowizualnych form wyrazu.
Projekt 65% i prezentacja 35% na wybrane zagadnienie zgodne z zakresem tematycznym kursu.
Wszystkie zadania kursowe i projekty zaliczeniowe muszą być samodzielnie wykonane przez osobę studencką. Zabrania się korzystania z narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji, takich jak ChatGPT, na wszystkich etapach pracy.
Literatura
Od Boccaccia do Tabucchiego. Adaptacje literatury włoskiej, red. Gałkowski Artur, Miller-Klejsa Anna, Fundacja Kino, Warszawa 2012.
Od Manzoniego do Maraini. Ekranizacje literatury włoskiej, red. Artur Gałkowski, Anna Miller-Klejsa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
Storia cinematografica della letteratura italiana, Edoardo Ripari, Carocci Editore, Roma 2015.
Kino włoskie, Tadeusz Miczka, słowo/obraz terytoria, Warszawa 2009.
Filmmaking by the Book: Italian Cinema and Literary Adaptation, Millicent Marcus, Johns Hopkins University Press, Baltimore 1992.
Białostocki, Jan. „Słowo i obraz”. W Słowo i obraz: materiały Sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Agnieszka Morawińska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
Społeczna historia sztuki i literatury, Arnold Hauser, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974.
Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), Stanisław Balbus, Andrzej Hejmej i Jakub Niedźwiedź, Universitas, Kraków 2004.
„Między filmem a literaturą. Szkice o powieści filmowej”, Alina Madej, w: Film polski wobec innych sztuk, Alicja Helman i Alina Madej, Uniwersytet Śląski, Katowice 1979.
„Literatura wobec innych sztuk”, René Wellek, w: Teoria literatury, René Wellek, Austin Warren, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
Literatura a sztuki wizualne, Wysłouch, Seweryna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 1991.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: