Kaj my som? Literatura (p)o (ś)Śląsku 3224-KAJMYSOM-OG

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z tekstami literatury o Śląsku, jak również po śląsku. W trakcie zajęć zostaną omówione następujące zagadnienia:
Tematyka spotkań:
1. Literatura (p)o (ś)Śląsku. Czy istnieje literatura śląska? Problem kodyfikacji.
2. „Kraj lat dziecinnych” – „Podróż w krainę dzieciństwa. Spotkanie ze Śląskiem” Horsta Bienka.
3. Wojna z perspektywy dziecka – „Pierwsza polka” Horsta Bienka.
4. Śląski romantyk – Joseph von Eichendorff.
5. Motyw sportu – „Wniebowstąpienie Lojzka Lapaczka ze Śląskiej Ostrawy” Oty Filipa.
6. Śląsk przaśny – „Cholnek czyli dobry Pan Bóg z gliny” Janoscha.
7. Dylematy górnośląskiego losu – twórczość Stanisława Bieniasza.
8. Perspektywa dwóch miast: Lwów-Gliwice – „Dwa miasta” Adama Zagajewskiego.
9. Śląsk okresu PRL – twórczość Gustawa Morcinka.
10. Wydarzenie w Kopalni Wujek – twórczość Feliksa Netza.
11. Reżyser czy pisarz? – „Piąta strona świata” Kazimierza Kutza.
12. Co oznacza bycie Ślązakiem? - „Kajś” Zbigniewa Rokity.
13. (Śląska) twórczość Szczepana Twardocha – „Drach”.
14. Koniec Śląska? – „Finis Silesiae” Henryka Wańka.

Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Szlachta-Ignatowicz

Efekty kształcenia

Po ukończeniu kursu, student:
WIEDZA:
Absolwent zna i rozumie:
1. ujęcia teoretyczne i metodologiczne nauk humanistycznych;
2. kontekst europejski i globalny procesów kulturowych – potrafi zastosować tę wiedzę w odniesieniu do kultury, sztuki, literatury, zjawisk lingwistycznych, a także politycznych, społecznych i gospodarczych krajów regionu na każdym etapie ich rozwoju;
3. szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości;
UMIEJĘTNOŚCI:
Absolwent potrafi:
1. wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł;
2. rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu);
3. odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących literatury (p)o (ś)Śląsku, a także specyfiki regionu jako całości w kontekście globalnym, logicznie je konstruować, odwołując się do stanowisk innych uczestników tych sytuacji komunikacyjnych;
4. stosować współczesne technologie komunikacyjne i informacyjne w swojej pracy.
KOMPETENCJE:
Absolwent jest gotów do:
1. krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy;
2. uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form.

Kryteria oceniania

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.
Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.)
Na końcową ocenę składają się:
Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (50%) i praca pisemna (50%).

Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+

Literatura

1. 99 książek, czyli mały kanon górnośląski, red. Z. Kadłubek, Ł. Staniczkowa, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2011.
2. H. Bienek, Podróż w krainę dzieciństwa. Spotkanie ze Śląskiem. Wiedersehen mit Schlesien, przeł. M. Podlasek-Ziegler, Gliwice: Wydawnictwo „Wokół nas” 1993.
3. H. Bienek, Pierwsza polka. Die erste Polka, przeł. M. Przybyłowska, Gliwice: Wydawnictwo „Wokół nas” 1994.
4. Józef Eichendorff: ostatni rycerz romantyzmu, wstęp, wybór i oprac. J. Koprowski, Warszawa: Elipsa 1995.
5. O. Filip, Wniebowstąpienie Lojzka Lapaczka ze Śląskiej Ostrawy, z czes. przeł. J. Stachowski, Warszawa: „Świat Książki” 2005.
6. Janosch, Cholonek czyli dobry Pan Bóg z gliny, przeł. L. Bielas, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1990.
7. S. Bieniasz, Stary portfel i inne utwory dramatyczne, wybór, wstęp i oprac. K. Karwat, Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Katowice: Biblioteka Śląska 2003.
8. A. Zagajewski, Dwa miasta, Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich 2007.
9. G. Morcinek, Wyrabany chodnik, Wrocław: Siedmioróg 1997.
10. F. Netz, Dysharmonia cælestis, Katowice, Warszawa: Wydawnictwo „Śląsk” 2004.
11. K. Kutz, Piąta strona świata, Kraków: Wydawnictwo Znak 2010.
12. Z. Rokita, Kajś: opowieść o Górnym Śląsku, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2020.
14. S. Twardoch, Drach, Kraków: Wydawnictwo Literackie,2014.
15. H. Waniek, Finis Silesiae, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2003.
16. „My som tukej”. Kilka szkiców o przestrzeniach Śląska, red. W. Kalaga, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2004.
17. A. Kunce, Z. Kadłubek, Myśleć Śląsk. Wybór esejów, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2007.
18. J. Tambor, Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2006.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3224-KAJMYSOM-OG w USOSweb