Przedmiot fakultatywny: Europa Środkowo-Wschodnia: granice, idee, ludzie 3224-ESWGIL
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych tekstów. Podczas zajęć będą analizowane teksty badaczy reprezentujących różne dyscypliny humanistyczne, którzy brali udział w dyskusji nad wyodrębnieniem Europy Środkowo-Wschodniej (Europy Środkowej, Europy Wschodniej) na kontynencie europejskim od końca XVIII wieku do współczesności. Autorzy będą reprezentować koncepcje zarówno wychodzącego „od wewnątrz” (tj. z regionu) oraz „z zewnątrz” (tj. z krajów niezaliczanych do regionu). Studenci będą analizować argumentację badaczy dotyczącą wyznaczanie granicy wschodniej i zachodniej regionu, uwzględniania lub wykluczania poszczególnych krajów / kultur z Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście historycznym i ideowym.
W trakcie zajęć omawiane będą następujące zagadnienia:
01. Wprowadzenie do tematyki kursu. Oświeceniowy dyskurs cywilizacyjny w Europie.
02. Niemiecka koncepcja dominacji i stref wpływu
03. Węgierski pogląd na zimnowojenny podział Europy
04. Czeski pogląd na wspólną historię regionu
05. Czeska koncepcja regionu jako „porwanego Zachodu”
06. Polska perspektywa regionu po stanie wojennym
07. Region w percepcji środkowoeuropejskich imigrantów w Stanach Zjednoczonych
08. Węgierska koncepcja „trzech Europ”
09. Niemieckie spojrzenie na region
10. Europa Środkowo-Wschodnia i Bałkany
11. Wyodrębnienie regionu w perspektywie brytyjskiej
12. Koncepcja regionu między mocarstwami
13. Kultura jako czynnik wyróżniający region
14. Europa Środkowo-Wschodnia i Unia Europejska
15. Dziedzictwo i brzemię historii Międzymorza
Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie pracy zaliczeniowej – 30 godzin (1 ECTS)
Zajęcia realizowane w ramach projektu „Zintegrowany Program Rozwoju Dydaktyki – ZIP 2.0”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego – Program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS) (nr umowy: FERS.01.05-IP.08-0365/23-00).
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Studenci i studentki studiów I stopnia po ukończeniu zajęć:
[Wiedza:]
1) zna podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej, w tym w szczególności prawa autorskiego (K1_W08; Odniesienie do P6S_WK
Kontekst/uwarunkowania, skutki)
[Umiejętności:]
2) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
3) potrafi planować i organizować pracę indywidualną oraz w zespole, planować i realizować proces samodzielnego zdobywania wiedzy, w tym wiedzy specjalistycznej, po zakończeniu studiów (K1_U010; odniesienie do P6S_UO Organizacja pracy / planowanie i praca zespołowa)
4) potrafi stosować współczesne technologie komunikacyjne i informacyjne w swojej pracy (K1_U011; odniesienia do P6S_UU Uczenie się / planowanie własnego rozwoju i rozwoju innych osób)
[Kompetencje społeczne:]
5) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK)
6) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)
Studentki i studenci studiów II stopnia po ukończeniu zajęć:
[Wiedza:]
1) zna w pogłębionym zakresie pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej, w tym w szczególności prawa autorskiego (K2_W08; Odniesienie do P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
[Umiejętności:]
2) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K2_U01; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
3) planować i organizować pracę indywidualną oraz planować, organizować i kierować pracą zespołu; samodzielnie planować i realizować proces samodzielnego zdobywania wiedzy, w tym wiedzy specjalistycznej i ukierunkowywać innych w tym zakresie (K2_U10; Odniesienie do P7S_UO Organizacja pracy /planowanie i praca zespołowa P7S_UU Uczenie się / planowanie własnego rozwoju i rozwoju innych osób P7S_KK)
4) stosować współczesne technologie komunikacyjne i informacyjne w swojej pracy (K1_11; Odniesienie do P6S_UU Uczenie się / planowanie własnego rozwoju i rozwoju innych osób)
[Kompetencje społeczne:]
6) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K2_K01; Odniesienie do P7S_KK)
7) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K2_K05; Odniesienie do P7S_KR)
Kryteria oceniania
Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.)
W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia w semestrze, opuszczone zajęcia należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami prowadzącego zajęcia. Wymagania te prowadzący podaje na pierwszych zajęciach. Kolizje terminów zajęć nie stanowią podstawy do uznania nieobecności za usprawiedliwioną.
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.
Ocena zaliczeniowa jest średnią arytmetyczną dwóch ocen uzyskanych w kategoriach:
1. Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (50%).
2. Praca pisemna na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (50%).
Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
01. Wolff L., Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia, przeł. T. Bieroń, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2020, s. 47-96.
02. Naumann F., Mitteleuropa – nowy porządek w sercu Europy, przeł. K. Markiewicz, Instytut Pileckiego, Warszawa 2022, s. 53-76.
03. Bibó I., Nędza małych państw wschodnioeuropejskich, przeł. J. Snopek, alkano, Podkowa Leśna 2010, s. 105-134.
04. Kroutvor J., Europa Środkowa: anegdota i historia, przeł J. Stachowski, Świat Literacki, Izabelin 1998, s. 5-66.
05. Kundera M., Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie”, 1984 t. II, nr 5-8, s. 14-31.
06.1. Zagajewski A., Wysoki mur, [w:] Zachód porwany. Eseje i polemika, Wydawnictwo Oświatowe BiS, Wrocław 1984, s. 25-51.
06.2. Szaruga L., Notatki ze środka Europy [w:] Zachód porwany. Eseje i polemika, Wydawnictwo Oświatowe BiS, Wrocław 1984, s. 52-60.
07.1. Szporluk R., Defining “Central Europe”: power, politics, and culture, “Cross Currents”, 1982, s. 30-38.
07.2. Triska J. F., East Europe? West Europe? Both? Neither?, “Cross Currents”, 1982, s. 39-44.
08. Szűcs J., Trzy Europy, przeł. J. M. Kłoczowski, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 1995, s. 70-105
09. Schlögel K., Środek leży na wschodzie. Europa w stadium przejściowym, przeł. A. Kopacki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005, s. 15-73.
10. Jančar D., Terra Incognita, przeł. J. Pomorska, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1993, s. 40-65 oraz 74-79.
11. Ash T. G., Czy Europa Środkowa istnieje?, przeł. J. Anders, „Zeszyty Literackie”, 1987, t. 5, nr 17-19, s. 25-49.
12.1. Brzeziński Z., Powrót do Europy Środkowej, „Aneks”, 1988, nr 49, s. 1-12.
12.2. Koźbiał J., Wokół jednej Europy. Niemcy, Polska i Ruś w perspektywie Europy Środkowo-Wschodniej, Elipsa, Warszawa 2012, s. 11-27 oraz 117-124.
13. Škrabec S., Geografia wyobrażona. Koncepcja Europa Środkowej w XX wieku, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2013, s. 47-101.
14. Brix E., Busek E., Nowe spojrzenie na Europę Środkową. Czy od niej zależy przyszłość Europy?, przeł. A. Śliwa, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2019, s. 163-189.
15. Szaruga L., Tożsamość międzymorza, Pogranicze, Sejny 2024, s. 227-260.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: