Klucz do kultury regionu: literatura, sztuka, folklor (I) - Ukraina 3224-D7KREGUKR
Przedmiot ma za zadanie zapoznanie studentów w pogłębionym stopniu z najważniejszymi procesami związanymi z rozwojem stosunków interkulturowych, zachodzącymi na przestrzeni wieków na Ukrainie (do 1918 r.). Zjawiska te będą tu analizowane przez pryzmat formowania się odrębności danej kultury i tożsamości jej uczestników, z uwzględnieniem kontekstu religijnego, językowego, społecznego, politycznego, ekonomicznego. Szczególny nacisk położony zostanie na omówienie tych aspektów, które mają charakter konfliktogenny w stosunkach międzynarodowych i są przedmiotem różnych i sprzecznych wyobrażeń zbiorowych. Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.
Omówione zostaną następujące problemy:
1. Kwestie pochodzenia narodu i języka ukraińskiego, ukraińskie terytorium etniczne: koncepcje, polemiki.
2. Chrześcijaństwo i pogaństwo w dawnej Ukrainie: zderzenie czy wzajemne oddziaływanie?
3. Między Rzymem a Konstantynopolem: specyfika chrześcijaństwa w dawnej Ukrainie.
4. Do kogo „należy” staroruska spuścizna kulturowa?
5. Rusini-Ukraińcy w granicach I Rzeczpospolitej i WKL: religia, kultura, tożsamość.
6. Unia kościelna w Brześciu (1596 r.) jako wyzwanie i szansa dla kultury ukraińskiej.
7. Kultura w okresie Baroku na ziemiach ukraińskich. Kwestia wpływu Baroku polskiego na kulturę ukraińską.
8. Ukraińcy w granicach Imperium Rosyjskiego po Ugodzie Perejasławskiej: kwestie oporu i lojalności wobec caratu, tożsamość, udział w rosyjskich procesach kulturowych.
9. Wielokulturowość na ziemiach ukraińskich na przestrzeni wieków i do pocz. XX w. Żydzi, Tatarzy, Ormianie, Karaimi i in.: główne ośrodki. Relacje mniejszości etnicznych z ukraińską większością. Życie codzienne, religia, oświata.
10. Polacy na ziemiach ukraińskich na przestrzeni wieków i do pocz. XX w. Relacje i konflikty z Ukraińcami. Życie codzienne, kultura, religia, oświata.
11. Romantyzm polski a ukraiński w kontekście Romantyzmu europejskiego. „Szkoła ukraińska” w Romantyzmie polskim. Polscy „chłopomani“ na ziemiach ukraińskich.
12. Strategie przetrwania kultury ukraińskiej w XIX w. Literatura zniewolonego narodu jako swoiste „państwo”.
13. Ukraińcy i tzw. Starorusini w Galicji wschodniej w XIX w,: walka o język i tożsamość.
14. Polsko-ukraińska koegzystencja w Galicji na przełomie XIX-XX w.
15. Ukraińska idea narodowa nad Dnieprem w przededniu I wojny światowej.
Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.
Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)
|
W cyklu 2024Z:
Przedmiot ma za zadanie zapoznanie studentów w pogłębionym stopniu z najważniejszymi procesami związanymi z rozwojem stosunków interkulturowych, zachodzącymi na przestrzeni wieków na Ukrainie (do I wojny światowej). Zjawiska te będą tu analizowane przez pryzmat formowania się odrębności danej kultury i tożsamości jej uczestników, z uwzględnieniem kontekstu religijnego, językowego, społecznego, politycznego, ekonomicznego. Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego. |
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza: absolwent zna i rozumie:
w pogłębionym stopniu terminologię nauk o kulturze z uwzględnieniem perspektywy badawczej Europy Środkowo-Wschodniej (kierunki, teksty, badacze z zakresu nauk o kulturze) i specyfiki rozwoju tych nauk w krajach regionu; zna w zaawansowanym zakresie terminologię dyscyplin pokrewnych, niezbędną w poznawaniu i rozumieniu zjawisk kultury krajów regionu (K2_W02; odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia)
- w pogłębionym stopniu specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym (tradycyjna, szlachecka, mieszczańska, masowa), procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury i sztuki, literatury i języka oraz historii Ukrainy (K2_W03; Odniesienie do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego i nauki po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4: P7S_WG Zakres i głębia);
- w pogłębionym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma pogłębioną wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K2_W07; odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
Umiejętności: absolwent potrafi:
- wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł, w tym obcojęzycznych w nieprzewidywalnych warunkach (K2_U01; Odniesienie do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego i nauki po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4: P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania);
-formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia badawcze oraz prowadzić samodzielnie i pod kierunkiem opiekuna naukowego badania z zakresu kulturoznawstwa i dyscyplin pokrewnych, dotyczących regionu Europy Środkowo-Wschodniej w nieprzewidywalnych warunkach 9K2_U02; odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
- przeprowadzić krytyczną pogłębioną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju Ukrainy; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury tych krajów, przeprowadzić ich krytyczną pogłębioną analizę, odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia różnic tożsamości kulturowych i kontekstu (K2_U05, Odniesienie do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego i nauki po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4: P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania).
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:
- krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K2_K01; Odniesienie do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego i nauki po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4: P7S_UO Organizacja pracy /planowanie i praca zespołowa; P7S_UU Uczenie się / planowanie własnego rozwoju i rozwoju innych osób; P7S_KK);
- aktywnego uczestniczenia, w życiu kulturalnym, organizowania go i korzystania z jego różnorodnych form (K2_K05; Odniesienie do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego i nauki po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4: P7S_KO)
Kryteria oceniania
Zajęcia mają charakter konwersatorium. Oprócz bieżącego przygotowania do zajęć (czytanie lektur oraz opracowań) przewidziana jest także prezentacja na temat zadany przez prowadzącego. Termin przedstawienia prezentacji stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia.
Przedmiot kończy się ustnym zaliczeniem na ocenę.
Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie z Regulaminem studiów na WLS.
W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia w semestrze, opuszczone zajęcia należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami prowadzącego zajęcia. Wymagania te prowadzący podaje na pierwszych zajęciach. Kolizje terminów zajęć nie stanowią podstawy do uznania nieobecności za usprawiedliwioną.
Zaliczenie obejmie weryfikację wiedzy z materiału omawianego na zajęciach w trakcie semestru.
Na końcową ocenę z przedmiotu składają się:
- aktywność na zajęciach (30%)
- praca – prezentacja PowerPoint i wersja papierowa tekstu (30%)
- egzamin ustny – 4 pytania (40%).
Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
Chojnowski A., Bruski J.J., Ukraina, Warszawa 2006.
Grűndberg K., Trudne sąsiedztwo: stosunki polsko-ukraińskie w X-XX w., Warszawa 2005.
Hrycak J., Historia Ukrainy, 1772—1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin 2000.
Jakowenko N., Historia Ukrainy od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku, Lublin 2000.
Jakowenko N. Druga strona lustra, z historii wyobrażeń i idei na Ukrainie XVI-XVII wieku, Warszawa 2010.
Karabowicz T., Dziedzictwo kultury ukraińskiej, Lublin 2001.
Karabowicz T., Tożsamość cerkwi ukraińskiej, Lublin 2004.
Kroll P., Od ugody Hadziackiej do Cudnowa. Kozaczyzna między Rzecząpospolitą a Moskwą w latach 1658-1660, Warszawa 2008.
Lipiński W., Religia i Kościół w dziejach Ukrainy, Przemyśl 1999.
Michna E., Kwestie etniczno-narodowościowe na pograniczu Słowiańszczyzny Wschodniej i Zachodniej. Ruch rusiński na Słowacji, Ukrainie i w Polsce, „Polska Akademia Umiejętności. Pracy Komisji Wschodnioeuropejskiej”, t. VIII, Kraków 2004.
"Szkoła ukraińska" w romantyzmie polskim. Szkice polsko-ukraińskie. Pod red. S. Makowskiego, Warszawa 2012.
Michna E., Kwestie etniczno-narodowościowe na pograniczu Słowiańszczyzny Wschodniej i Zachodniej. Ruch rusiński na Słowacji, Ukrainie i w Polsce, „Polska Akademia Umiejętności. Pracy Komisji Wschodnioeuropejskiej”, t. VIII, Kraków 2004.
Michna E., Łemkowie: grupa etniczna czy naród, Kraków 1995.
Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej. Z Jarosławem Hrycakiem rozmawia Iza Chruślińska, Gdańsk-Warszawa 2009.
Serczyk W., Historia Ukrainy, Wrocław-Warszawa-Kraków 2001
Wójtowicz-Hubert B., Ojcowie narodu. Duchowieństwo greckokatolickie w ruchu narodowym Rusinów galicyjskich, Warszawa 2008.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: