Kultura krajów regionu w kontekście europejskim – Czechy, Słowacja 3224-D5EURCZECH
Zajęcia zamykają blok poświęcony historii i współczesności kultury Czech i Słowacji. Ich celem jest wskazanie i analiza relacji między kulturą Czech i Słowacji a kulturami krajów europejskich oraz usytuowanie wybranej kultury na mapie zjawisk i procesów kulturowych kształtujących współcześnie oblicza kultury europejskiej. Materiałem analizowanym w ramach zajęć są zarówno zjawiska i procesy związane z tożsamością i różnorodnością kulturową, formy więzi i działań społecznych oraz nurty ideowe i związane z nimi praktyki instytucjonalizacji, kontestacji i emancypacji (w tym sytuacja różnie definiowanych mniejszości, konflikty i wzajemne wpływy etniczne, religijne i społeczne, subkultury, feminizm) jak i reprezentacje literackie i artystyczne tych zjawisk i procesów. Poszczególne ujęcia łączy wykorzystanie teorii i kategorii antropologicznych.
Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.
Omówione zostaną następujące problemy:
1. Czesi – problem nostalgii
2. Filozof Jan Patočka o Europie i cywilizacji nowoczesnej
3. Złudzenia jedności słowiańskiej – Václav Černý i krytyka panslawizmu
4. Milan Kundera o Weltliteratur, Zachodzie porwanym i Rosji
5. Leoš Janáček, Bohuslav Martinů
6. Dramaturg Václav Havel
7. Czescy twórcy emigracyjni po 1948 r. (nie dotyczy Formana i Kundery), Josef Škvorecký
8. Świadectwo Pavla Tigrida
9. Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka
10. Temat śmierci w kulturze czeskiej
11. Holokaust na Słowacji – odpowiedzialność intelektualistów
12. Słowacja zamknięta, Słowacja otwarta
13. Śladami Niemców spiskich
14. Praga magiczna Ripellino
15. Jan Saudek
Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (2 ECTS)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się:
Wiedza: absolwent zna i rozumie:
- w stopniu podstawowym specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym (tradycyjna, szlachecka, mieszczańska, masowa), procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury i sztuki, literatury oraz historii Czech (K1_W03)
- w podstawowym stopniu kontekst europejski i globalny procesów kulturowych – potrafi zastosować tę wiedzę w odniesieniu do kultury, sztuki, literatury, zjawisk lingwistycznych, a także politycznych, społecznych i gospodarczych Chech na każdym etapie ich rozwoju (K1_W05)
- w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K1_W07)
Umiejętności: absolwent potrafi:
- wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01)
- formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia badawcze, oraz prowadzić pod kierunkiem opiekuna naukowego proste badania z zakresu kulturoznawstwa i dyscyplin pokrewnych, dotyczących Czech (K1_U02)
- rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03)
- przeprowadzić krytyczną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju Czech; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury Czech, przeprowadzić ich analizę, odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia różnic tożsamości kulturowych i kontekstu (K1_U05)
- samodzielnie przygotować wypowiedź pisemną i ustną, w języku polskim i obcym, na wybrane tematy z zakresu teorii kultury oraz problematyki Czech, prezentować wyniki swojej pracy na forum grupy (K1_U08)
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:
- do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01)
- efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w tym również w społeczeństwie odmiennym kulturowo od własnego, podejmowania pracy w grupie, radzenia sobie w typowych sytuacjach zawodowych, do weryfikacji swoich poglądów na drodze rzeczowej dyskusji oraz oceny posiadanej wiedzy (K1_K02)
Kryteria oceniania
1. Organizacja zajęć
Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).
W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia w semestrze, opuszczone zajęcia należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami prowadzącego zajęcia. Wymagania te prowadzący podaje na pierwszych zajęciach.
2. Metody oceniania
Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę w formie ustnej (2 pytania), sprawdzająca znajomość lektur oraz wiadomości przedstawiane w toku zajęć.
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Merytoryczny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.
Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.) lub prezentacja na temat zadany przez prowadzącego. Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia.
3. Kryteria oceniania
Na końcową ocenę składają się: zaliczenie ustne (60 %) praca lub prezentacja (20%) oraz merytoryczny udział w zajęciach (20 %). Merytoryczny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.
4. Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
Byrtek K., Kwartalnik "Svědectví" - czechosłowacki most do demokracji, „Zeszyty Prasoznawcze” 52 (2009), nr 1-2, s. 139-159.
Chmel R., Kompleks słowacki : eseje, Kraków 2014.
Czaplińska J., Filipowicz M., W poszukiwaniu austronostalgii w czeskiej pamięci subiektywnej, „Bohemistyka” 20 (2020), nr 1, s. 115-130.
K.M. Gauß, Niemcy na peryferiach Europy : wędrówki przez Litwę, Spisz i brzegiem Morza Czarnego, Wołowiec 2008.
Havel V., Utwory sceniczne, Warszawa 2016.
Kamiński Ł., Blažek P., Majewski G., Ponad granicami : historia Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, Wrocław 2019.
R. Kulmiński, Śmierć w Czechach : wizja śmierci w prozie czeskiej 1945-1989, Warszawa 2008.
Kundera M., Kubuś i jego Pan : hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota, Warszawa 2000.
Kundera M. et al., Zachód porwany : eseje i polemiki, Wrocław 1984.
Kundera M., Zasłona : esej w siedmiu częściach, Warszawa 2006.
Laignel-Lavastine A., Duchy Europy : wokół dzieła i myśli Czesława Miłosza, Jana Patočki i Istvána Bibó, Sejny 2012.
Lipták Ľ., Słowacy : stulecie dłuższe niż sto lat, Kraków 2019.
P. Millati, Fotograf Jan Saudek w dwóch odsłonach, „Bliza : kwartalnik artystyczny” 2012, nr 3 (12), s. 254-266.
Nawrocki W., Václav Černý o zwodniczych ułudach panslawizmu, „Studia Słowianoznawcze” 2 (2001), s. 7-45.
M.A. Pędziwol, "Nestor" - Pavel Tigrid (1917-2003), „Zeszyty Historyczne” (2003), nr 146, s. 137-156.
Przez granicę : Polacy – Czesi w XX wieku na łamach „Karty”, red. K. Wittels, Warszawa 2016.
Ripellino A.M., Praga magiczna, Warszawa 2021.
B. Suchoń-Chmiel, Spóźnione spowiedzi czyli autobiografie uwikłanych w historię pisarzy słowackich XX wieku, Kraków 2007.
Tarajło-Lipowska Z., Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław 2010.
J. Vogel, Janaczek, Kraków 1983.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: