Kultura pogranicza 3224-D4-KULTP
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problemami kultury pogranicza. W trakcie zajęć omówione zostaną następujące zagadnienia:
1. Pojęcie pogranicza i kultury pogranicza;
2. Typy pograniczy (regionalne, międzypaństwowe, międzysystemowe, międzyetniczne, międzykulturowe, religijne);
3. Pogranicza statyczne (np. międzypaństwowe) i pogranicza dynamiczne, rozproszone (np. religijne – przykład: pogranicze między Polakami i Żydami w okresie międzywojennym);
4. Asymetryczność pograniczy (np. polsko-niemieckie i niemiecko-polskie);
5. Historyczna zmiennność pograniczy i historyczna zmienność polskich pograniczy;
6. Typy dyskursu o pograniczach i na pograniczach, polskie inicjatywy związane z dyskursem pogranicznym: Stowarzyszenie „Borussia” w Olsztynie oraz Fundacja Pogranicze w Sejnach
7. Wymiar antropologiczny pogranicza: spotkanie z Innym/Obcy oraz kwestia tożsamości – religijnej, narodowej, regionalnej itp.;
8. Pogranicze wobec doświadczenia totalitaryzmu i fundamentalizmu;
9. Pojęcie regionu: Europa Środowa – Europa Środkowo-Wschodnia – Międzymorze;
10. Pogranicze polsko-niemieckie i niemiecko-polskie;
11. Pogranicze polsko-ukraińskie i ukraińsko-polskie oraz pogranicze polsko-białoruskie i białorusko-polskie;
12. Pogranicze polsko rosyjskie i rosyjsko-polskie;
13. Pogranicze polsko-litewskie i litewsko-polskie;
14. „Słabe” pogranicza polsko-czeskie (czesko-polskie) oraz polsko-słowackie (słowacko-polskie);
15. Procesualność pogranicza, zmiany kategorii dyskursu, pytania o przyszłość.
Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.
Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu zajęć:
1) zna i rozumie w podstawowym stopniu ujęcia teoretyczne i metodologiczne nauk humanistycznych, przede wszystkim kulturoznawstwa (ze szczególnym uwzględnieniem jego interdyscyplinarności); rozumie ich wzajemne związki i inspiracje, posiada elementarną wiedzę na temat szkół i kierunków badawczych, z odniesieniem do dziedzictwa kulturowego oraz historycznych i współczesnych uwarunkowań społeczno-politycznych Europy Środkowo-Wschodniej (K1_W01; P6S_WG Zakres i głębia)
2) zna i rozumie w podstawowym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji narodowościowych i religijnych, społeczno-politycznych i gospodarczych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (K1_W06; P6S_WG Zakres i głębia P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
3) zna i rozumie w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K1_W07; P6S_WG Zakres i głębia P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
4) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
5) potrafi samodzielnie przygotować wypowiedź pisemną i ustną, w języku polskim i obcym, na wybrane tematy z zakresu teorii kultury oraz problematyki krajów regionu (kultura, polityczne, społeczne i gospodarcze źródła, konsekwencje i konteksty zjawisk kulturowych, literatura i język jako media i świadectwa kultury, media audiowizualne i elektroniczne, relacje i więzi społeczne i religijne etc.). prezentować wyniki swojej pracy na forum grupy (K1_U08; P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
6) jest gotów do efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w tym również w społeczeństwie odmiennym kulturowo od własnego, podejmowania pracy w grupie, radzenia sobie w typowych sytuacjach zawodowych, do weryfikacji swoich poglądów na drodze rzeczowej dyskusji oraz oceny posiadanej wiedzy (K1_K02; P6S_KK)
7) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; P6S_KR)
Kryteria oceniania
Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji.
Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.) na temat zadany przez prowadzącego.
Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na
pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia.
Na końcową ocenę składają się:
Merytoryczny udział w zajęciach (50%).
Praca pisemna lub prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (50%).
Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
Zalecana literatura przedmiotu:
• Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wstęp i oprac. A. Mencwel, Warszawa 2001 (wstęp, wybrane teksty)
• Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów. Wstęp i oprac. G. Godlewski, Warszawa 2003 (wstęp, wybór tekstów)
• Andrzej Mencwel: Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006
• Robert Traba: Historia – przestrzeń dialogu, Warszawa 2008
• Tematy polsko-białoruskie. Historia – literatura – edukacja. Red. R. Traba, Olsztyn 2003
• Tematy polsko-niemieckie. Historia – literatura – edukacja. Red. E. i R. Traba, Olsztyn 1997
• Tematy polsko-litewskie. Historia – literatura – edukacja. Red. R. Traba, Olsztyn 1998
• Tematy polsko-ukraińskie. Historia – literatura – edukacja. Red. R. Traba, Olsztyn 2000
• Tematy żydowskie. Historia – literatura – edukacja. Red. E. i R. Traba, Olsztyn 1999
• Polacy i Rosjanie. Przezwyciężanie uprzedzeń. Red. A. de Lazari i T. Rongińska, Łódź 2006
• Ryszard Kapuściński: Ten Inny, Kraków 2006
• Krzysztof Czyżewski: Ścieżka pogranicza, Sejny [1998]
• Erwin Kruk: Warmia i Mazury, Wrocław 2003
• Jacek Kolbuszewski: Kresy, Wrocław 1999
• Andrzej Zawada: Dolny Śląsk. Ziemie spotkania, Wrocław 2002
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: