Problemy kultury krajów regionu (I) - Ukraina 3224-D3PKU
Celem zajęć jest ukazanie specyfiki kultury Ukrainy, czynników kształtujących historycznie jej swoistość oraz tych, które decydują o jej złożoności i niejednorodności. Poszczególne aspekty kultury Ukrainy omawiane są przez pryzmat wybranych zjawisk i procesów społecznych, narodowotwórczych, etnolingwistycznych, literackich, artystycznych i ideologicznych, postrzeganych tu w wymiarze ich wpływu na kształt kultury. Wszystkie wymienione ujęcia spajać ma w ramach zajęć przyjęcie perspektywy antropologicznej jako źródła kategorii i metod opisu i analizy omawianych płaszczyzn kultury. Poruszana problematyka przedstawiana jest również w kontekście problemów charakterystycznych dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego
Omówione zostaną następujące problemy:
1. Procesy globalizacyjne a kultura ukraińska, adaptacja i integracja zachodnich wartości kulturowych z kulturą ukraińską.
2-3. Zachowanie ukraińskich tradycji i zwyczajów ludowych: analiza aktualnego stanu zwyczajów, obrzędów i świąt ludowych oraz sposobów ich zachowania.
Elementy folkloru we współczesnej kulturze ukraińskiej: wpływ i integracja folkloru w sztuce współczesnej, muzyce, literaturze, kinie.
4. Rola i wpływ religii na kulturę ukraińską: analiza wpływu różnych wyznań na rozwój kulturalny Ukrainy.
5. Problematyka językowa w Ukrainie: historia, stan obecny i perspektywy rozwoju języka ukraińskiego w kontekście wielojęzyczności kraju.
6. Problem przeszłości historycznej we współczesnej kulturze ukraińskiej, wydarzenia i postacie historyczne w literaturze, sztuce, kinie i teatrze.
7. Mniejszości narodowe w Ukrainie, zachowanie ich tradycji kulturowych.
8. Współczesna literatura ukraińska w kontekście literatury światowej, recepcja współczesnej literatury ukraińskiej poza granicami Ukrainy ze szczególnym uwzględnieniem Polski.
9. Ukraińska diaspora i kultura ukraińska. Artyści i pisarze o podwójnej tożsamości.
10.-11. Dziedzictwo kulturowe Ukrainy: problemy konserwacji i restauracji zabytków architektury, stan i wyzwania konserwacji obiektów historycznych. Muzealnictwo w Ukrainie, nowe muzea.
12. Kuchnia ukraińska jako element tożsamości narodowej: studium tradycyjnej kuchni ukraińskiej i jej znaczenia w kulturze.
13. Ukraińska dyplomacja kulturalna: wyzwania i osiągnięcia: rola kultury w stosunkach międzynarodowych Ukrainy.
14. Problemy tożsamości kulturowej młodzieży Ukrainy: studium tożsamości i preferencji kulturowych współczesnej młodzieży ukraińskiej.
15-16. Problem traumy spowodowanej agresją militarną Rosji w kulturze ukraińskiej.
Nakład pracy studenta: Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS) Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS) Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1 ECTS)
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu zajęć: [Wiedza:] 1) zna i rozumie w stopniu podstawowym specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym (tradycyjna, szlachecka, mieszczańska, masowa), procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury i sztuki, literatury oraz historii Ukrainy (K1_W03; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia) 2) zna i rozumie w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K1_W07; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki) [Umiejętności:] 1) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania) 2) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania) 3) potrafi przeprowadzić krytyczną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju Ukrainy do przełomu XIX i XX wieku; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury Ukrainy, przeprowadzić ich analizę, odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia różnic tożsamości kulturowych i kontekstu (K1_U05; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania) [Kompetencje społeczne:] 1) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK) 2) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)
Kryteria oceniania
Zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.): 1) Obecność na zajęciach objętych planem jest obowiązkowa (§ 9 ust. 2). 2) Nie można poprawkowo zaliczać zajęć, jeśli przyczyną nieuzyskania ich zaliczenia było niespełnienie wymogu uczestnictwa w nich. W takim przypadku student może zostać warunkowo wpisany na kolejny etap studiów i powtarzać niezaliczony przedmiot (§ 2 ust. 4) Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze, które należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami przedstawionymi przez prowadzącego. Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć. Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.) lub prezentacja na temat zadany przez prowadzącego. Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia Zaliczenie ustne obejmie wiedzę z materiału omawianego na zajęciach w czasie semestru i obejmie dwa losowo wybrane pytania z materiału omawianego na zajęciach. Na końcową ocenę składają się: Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (40%). Praca pisemna lub prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (20%). Zaliczenie ustne (40%). Skala ocen: 0%-49% - 2 50%-60% - 3 61%-70% - 3+ 71%-80% - 4 81%-90% - 4+ 91%-100% - 5 Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
Eberhardt P., Przemiany narodowościowe na Ukrainie w XX wieku, Warszawa 1996.
Grűndberg K., Trudne sąsiedztwo: stosunki polsko-ukraińskie w X-XX w., Warszawa 2005.
Hnatiuk O., Pożegnanie z imperium. Ukraińskie dyskusje o tożsamość, Lublin 2003.
Hrycak J., Historia Ukrainy, 1772—1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin 2000.
Hrycak J., Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Wrocław 2009.
Hrycak J., Chruśińska I., Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej , Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego, 2009.
Oleksandr Koszyc i jego dzienniki „Z pieśnią przez świat”, Pod red. W. Sobol, Warszawa 2018.
Riabczuk M., Dwie Ukrainy, Wrocław 2004.
Klimecki M., Karpus Z., Czas samotności. Ukraina i Ukraińcy w latach 1914-2018, Wydawnictwo Bellona 2018.
Riabczuk M., Syndrom postkolonialny, Wrocław 2015.
Sztuka i kultura ukraińska na przełomie XX i XXI wieku [w:] SPOŁECZEŃSTWO I KULTURA UKRAINY Ćwierćwiecze przemian (1991 – 2016) Redaktor tomu Katarzyna Jędraszczyk, Gniezno 2016, s. 167-187.
Olszański T., Problem językowy na Ukrainie. Próba nowego spojrzenia, Warszawa 2012,
Ukraińska nadzieja, Pod red. E. Sobol, Warszawa-Szczecin-Bezrzecze, 2017.
Wilczyński W., Leksykon kultury ukraińskiej, Kraków 2018.
Ponadto literatura ustalana w trakcie zajęć, dostosowana do podjętej tematyki.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: